Travel StoriesΚόσμος

Το λιμάνι του Αμβούργου: Ορμητήριο αποικιοκρατίας, μετανάστευσης και διεθνούς εμπορίου

Όταν άκουγα Αμβούργο (Hamburg) o νους μου πήγαινε στο St. Pauli, την ιστορική ποδοσφαιρική ομάδα και την ομώνυμη περιοχή -κάτι σαν την δική μας Τρούμπα- στο λιμάνι παγκόσμιας φήμης, στην πόλη με μεγάλη αυτόνομη σκηνή και καταλήψεις σπιτιών που ακόμη και τώρα είναι ενεργός χώρος, μια πόλη με μεγάλα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα, τεχνοκρατικό και εμπορικό κέντρο.

Ώσπου επισκέφτηκα το Διεθνές Μουσείο Ναυτοσύνης του Αμβούργου (Ιnternationales Maritime Museum Hamburg). Από εκείνη την επίσκεψη και μετά είδα τα πράγματα τόσο διαφορετικά: Εκεί κατάλαβα χειροπιαστά γιατί ο Βορράς καταδυνάστευσε την υφήλιο και κυριάρχησε σε όλες τις φάσεις της νεώτερης Ιστορίας μέσω των αποικιών και του διεθνούς εμπορίου σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Το Ιnternationales Maritime Museum Hamburg βρίσκεται διπλα στον Έλβα, στο μεγάλο ποταμό που διασχίζει το Αμβούργο, με το μεγαλύτερο λιμάνι της Β. Θάλασσας που δεν βγαίνει σε θάλασσα, αλλά σε εκβολές ποταμού.
Μπαίνοντας στο Μουσείο ανάμεσα σε άλλες σημαίες ανεμίζει και η ελληνική. Ε, βέβαια, στη ναυτοσύνη έχουμε γράψει ιστορία. Αποικιοκράτες όμως στα νεώτερα χρόνια δεν υπήρξαμε.

Στο πρώτο επίπεδο βλέπει κανείς μινιατούρες όλων των πλοίων που έχουν οργώσει τα πελάγη. Ανάμεσα τους διακρίναμε και ένα λιλιπούτιο μοντέλο της ΑΝΕΚ. Σε άλλο επίπεδο πιο πάνω όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στις πέντε ηπείρους για την κατασκευή πλεούμενων, εκθέματα από και για τις αποικίες , τους ιθαγενείς , τα προϊόντα από τις εξωτικές χώρες, θαλασσογραφίες, πίνακες με καράβια, ιστορία των ματωμένων χρόνων της αποικιοκρατίας σε όλες τις ηπείρους.%ce%b1%ce%bc%ce%b2%ce%bf%cf%8d%cf%81%ce%b3%ce%bf-05

Και μετά έρχονται οι μηχανές. Ποτέ ξανά δεν θα δω μουσείο ευρωπαϊκής ιστορίας με τον ίδιο τρόπο. Όχι πως δεν τα ήξερα, αλλά άλλο να τα ξέρεις, άλλο να τα βλέπεις. Να καταγράφονται οι «αγώνες» ματωμένου διεθνούς εμπορίου, συνεχούς αγώνα για ισχύ και χρήμα.

Μια ερώτηση κυρίευσε τον νου μου: Γιατί τελικά ήταν ο λευκός του βορείου ημισφαιρίου που κυριάρχησε πάνω στους άλλους ανθρώπους της γης; Υπήρξαν βέβαια στην αρχαιότητα και άλλοι εκτός του λευκού Ευρωπαίου που κυριάρχησαν στα πελάγη όπως οι Αιγύπτιοι, Πέρσες, Κινέζοι. Αλλά στους νεώτερους χρόνους ήταν ο βόρειος Ευρωπαίος.

Περιδιαβαίνοντας ανάμεσα στα τόσα μηχανικά εκθέματα η απάντηση ήρθε στην επιφάνεια αβίαστα: Kυριαρχούν όσοι κατέχουν την τεχνολογία (Μηχανική και εφευρέσεις) και όσοι διαθέτουν χρήμα, ως συνέπεια της χρησης της τεχνολογίας και της κατοχής γης. Με την τεχνολογική υπεροχή αποσπούν τους πόρους από άλλες περιοχές του πλανήτη, Ασία και Αφρική για παράδειγμα. Αυτό είναι και η κινητήρια δύναμη της αποικιοκρατίας και των διεθνών εμπορικών συναλλαγών. Και κάτι ακόμη στριφογύριζε στο μυαλό: Τελικά η περίοδος της αποικιοκρατίας δεν έχει ακόμη τελειώσει, όπως νόμιζα. Σαφέστατα.

%ce%b1%ce%bc%ce%b2%ce%bf%cf%8d%cf%81%ce%b3%ce%bf-04

Βγήκα από το Μουσείο μέσα στην περίσκεψη και με μια αγανάκτηση. Μια βόλτα στην παραποτάμια προβλήτα του Έλβα καθάρισε το μυαλό. Εκεί πιο κάτω φαντάζει εντυπωσιακό το νέο αρχιτεκτονικό απόκτημα της πόλης η νέα Φιλαρμονική του Αμβούργου (Elfphilarmonie). Παραδόθηκε πρόσφατα με μεγάλη χρονική καθυστέρηση και το κόστος της υπερέβη κατά τρεις φορές το προγραμματισμένο. Συμβαίνουν και στην Γερμανία τέτοια σκάνδαλα. Χτίστηκε στο σημείο που συναντάται ο Έλβας με τον παραπόταμό του Άλστερ. Πρόκειται για ανακαίνιση ενός κτηρίου που χρονολογείται από το 1963.σε αυτό το κτήριο προστέθηκε η επιβλητική γυάλινη οροφή που είναι εξωτερικά έτσι φτιαγμένη, με ειδικά τζάμια, ώστε να σχηματίζουν σχήμα πανιού και από μακριά να θυμίζει μεγάλο ιστιοφόρο πλοίο.

Εισιτήρια δεν βρίσκει κανείς για τους επόμενους μήνες και το μόνο που μπορεί κανείς να κάνει είναι να ανέβει στην ταράτσα του κτηρίου για να δει την πανοραμική θέα του λιμανιού. Αποτελεί το νέο έμβλημα της πόλης.
Στο λιμάνι υπάρχουν πολλά πλοιαράκια που κάνουν ξεναγήσεις μέσα στους χώρους του λιμανιού. Ανάμεσα σε αυτά και ένα τουριστικό ποταμόπλοιο. Έχει κανείς την ευκαιρία να δει όλο το Αμβούργο από την μεριά της θάλασσας. Κτήρια σύγχρονης Αρχιτεκτονικής συναγωνίζονται σε ατσάλι, τζάμι και τσιμέντο. Στο Αμβούργο υπάρχει αρχιτεκτονικός οργασμός. Ανάμεσα στα νέα τεχνοκρατικά επιτεύγματα διακρίνει κανείς παλιά κτήρια από την παλιότερη εποχή, όπως η παλιά ψαραγορά. Πιο κάτω βλέπει κανείς μια παραλία. Ναι, παραλία. Ο Έλβας είναι πολύ μεγάλο ποτάμι. Το αν κολυμπούν κιόλας στα νερά του δεν το ξέρω, αλλά το αποκλείω. Τέλος πλησιάζουμε στις διάφορες προβλήτες που μεταφορτώνονται conteiners για τα μακρινά τους ταξίδια. Από το λιμάνι αυτό έφευγαν και πολύ παλιά καράβια για υπερπόντια ταξίδια. Ήταν ένα από τα ευρωπαϊκά λιμάνια όπου γράφτηκε ιστορία μετανάστευσης για τον τότε Νέο Κόσμο.

%ce%b1%ce%bc%ce%b2%ce%bf%cf%8d%cf%81%ce%b3%ce%bf-01

Το Αμβούργο είναι πολλά ακόμη. Εμένα θα μείνει στη μνήμη μου πλέον ως το λιμάνι ορμητήριο της αποικιοκρατίας, της μετανάστευσης και του διεθνούς εμπορίου.

Μέσω
Φωτογραφίες, Κείμενο: Μαρία Παπαμίχου

Μαρία Παπαμίχου

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Από παιδί κάθε Ιούνη αποχαιρετούσα τους συμμαθητές και νέους φίλους μου και κάθε Σεπτέμβρη βρισκόμουν σε άλλη τάξη, άλλη πόλη, μια δυο φορές σε άλλη χώρα.Έμαθα από νωρίς να αναζητώ τα κοινά με τον περίγυρό μου, ταξίδεψα, βρέθηκα στην αντίπερα όχθη, γνωρίζοντας τη διάκριση ως παιδί μεταναστών με σκούρα μαλλιά στον όχι πάντα φιλόξενο ευρωπαϊκό Βορρά.Εκπαιδεύτηκα έτσι ασυνείδητα στο να παρατηρώ, κάτι που θα μου χρησίμευε αργότερα στην σύντομη ενασχόλησή μου με τη δημοσιογραφία.Σπούδασα τη γλώσσα και την λογοτεχνία μιας ξένης χώρας, τελειώνοντας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το Τμήμα Γερμανικής και Ελληνικής γλώσσας.Η αναφορά μου στο κοινωνικό σύνολο με οδήγησε και πάλι στην Κολωνία της Γερμανίας,όπου απέκτησα ένα διδακτορικό τίτλο στην Κοινωνική Παιδαγωγική με έμφαση στο μεταναστευτικό και τα ΜΜΕ, όταν κανείς σχεδόν δεν ασχολιόταν ακόμη με το θέμα. Διαπολιτισμικότητα, πολιτικές ασύλου και μετανάστευση σε όλες τις εκφάνσεις της , αλλά κυρίως η κοινή συμβίωση ανθρώπων διαφορετικών πολιτισμών είναι τα θέματα που με απασχολούν και που υπηρέτησα ως τώρα στο βαθμό που μπόρεσα. Η γλώσσα ήταν το κύριο όχημά μου σε αυτή την προσπάθεια. Πριν 4 χρόνια βρέθηκα στην πολυτάραχη Μέση Ανατολή, διδάσκοντας σε ένα πολυπολιτισμικό ακαδημαϊκό περιβάλλον, σε μια χώρα που δημιουργήθηκε από πρόσφυγες για τους πρόσφυγες (κυρίως Παλαιστίνιους, Τσερκέζους από τη Ρωσία και τελευταία Ιρακινούς και Σύριους), στην Ιορδανία. Μεγάλη η πρόκληση. Σήμερα διδάσκω σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας.

Σχετικά Άρθρα

Back to top button