City StoriesΚόσμος

Ραβέννα: ‘Ενα μικρό Βυζάντιο στην Ιταλία

Το 2015 η Ραβέννα ήταν η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ιταλίας, κάτι καθόλου τυχαίο μιας και το κέντρο της παλιάς πόλης είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο. Σημαντικά, για εμάς τους Έλληνες και όχι μόνο είναι τα Βυζαντινά μνημεία της πόλης αυτής και ιδίως τα διάσημα ψηφιδωτά που απεικονίζουν, μεταξύ άλλων, τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό και την αυτοκράτειρα Θεοδώρα.

ravenna-5

Όταν το 395 μ.Χ. πέθανε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α΄, γνωστός και ως Μέγας Θεοδόσιος, η αυτοκρατορία του μοιράστηκε ανάμεσα στους γιους του Ονώριο και Αρκάδιο. Ο Ονώριος, ο οποίος ανέλαβε το δυτικό τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μετέφερε την πρωτεύουσά του σε μία μικρή πόλη της Αδριατικής, τη Ραβέννα.

Η νέα πρωτεύουσα διέθετε λιμάνι και φυσική προστασία απέναντι στις εισβολές, χάρις στα έλη που την περιτριγύριζαν.

Τα έλη δεν στάθηκαν αρκετά για να κρατήσουν μακριά τους Γότθους κατακτητές, οι οποίοι διέλυσαν την αυτοκρατορία του Ονωρίου και συνέλαβαν ως όμηρο τη Γκάλλα Πλακιδία, κόρη του Θεοδοσίου Α΄. Όταν η Ρωμαία αρχόντισσα πέθανε, η σωρός της τοποθετήθηκε σε ένα μαυσωλείο σε σχήμα σταυρού. Το μικρό μνημείο είχε διακοσμηθεί με ψηφιδωτά, όπως αυτό του Καλού Ποιμένα, εξαίρετα έργα που τιμούν την καλλιτεχνική παράδοση της Βασιλεύουσας.

ravenna-2

Με τη σειρά τους οι νέοι αφέντες της Ραβέννας, αλλά και της Ιταλίας ολόκληρης, φρόντισαν να αφήσουν κι αυτοί μνημεία για να απαθανατίσουν το πέρασμά τους από αυτό τον κόσμο. Ο Θεϋδέριχος ή Θεοδώριχος ο Μέγας, ο Γότθος άρχοντας που υπέταξε την Ιταλία συνέλαβε ένα φιλόδοξο οικοδομικό πρόγραμμα για να απαθανατίσει το όνομά του και να αναδειχθεί αντάξιος των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. «Τέκνα» αυτού του προγράμματος ήταν, μεταξύ των άλλων, το μαυσωλείο του, η βασιλική του Αγίου Απολλιναρίου του Νέου και το Βαπτιστήριο των Αρειανών.ravenna-7

Μία γεύση από την αυλή του Θεϋδέριχου μπορούμε να πάρουμε από τα ψηφιδωτά της βασιλικής του Αγίου Απολλιναρίου που απεικονίζουν το παλάτι του. Όταν οι Βυζαντινοί κατέλαβαν ξανά την πόλη το 540 μ.Χ. φρόντισαν να εμπλουτίσουν το εικονογραφικό πρόγραμμα του ναού και να τον αφιερώσουν αρχικά στον Άγιο Μαρτίνο και αργότερα στον Άγιο Απολλινάριο.ravenna-3

Το οκταγωνικό βαπτιστήριο των Αρειανών οικοδομήθηκε και διακοσμήθηκε την ίδια περίοδο με τη βασιλική του Αγίου Απολλιναρίου. Στον θόλο του τρούλου δεσπόζει το θέμα της Βάπτισης, μία σκηνή που πλαισιώνεται από τις μορφές των Αποστόλων.

ravenna-8

ravenna-6

Όταν οι Βυζαντινοί ανακατέλαβαν την Ιταλία κατά τα χρόνια του Ιουστινιανο,ύ θέλησαν να επαναφέρουν την «τάξη» μετά το γοτθικό – αρειανικό διάλειμμα και γι’ αυτό τον λόγο επιστράτευσαν καλλιτέχνες από την Κωνσταντινούπολη για να φιλοτεχνήσουν τον ναό του Αγίου Βιταλίου, ο οποίος οικοδομήθηκε μεταξύ του 530 και του 547 μ.Χ. με κόστος υψηλότατο. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, όπως αποτυπώνεται στα θαυμάσια ψηφιδωτά θα ικανοποίησε σίγουρα τις προσδοκίες του Βυζαντινού αυτοκράτορα.ravenna-1

Ο Ιουστινιανός, η Θεοδώρα, η αυλή τους και ο επίσκοπος Μαξιμιανός εικονίζονται με όλη τους τη μεγαλοπρέπεια, αποσκοπώντας στο να εντυπωσιάσουν και να μην αφήσουν αμφιβολία για τη δύναμη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ιδιαίτερα προβάλλεται η μορφή του επισκόπου Μαξιμιανού, ο οποίος στέκεται δίπλα στον Ιουστινιανό, ενώ μία επιγραφή πάνω από το κεφάλι του γράφει με λατινικούς χαρακτήρες το όνομά του. Αυτό σε περίπτωση που κάποιος δεν κατάλαβε ποιος ήταν ο ισχυρός άνδρας στη Ραβέννα κατά τα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα.ravenna-4

Μέσω
Φωτογραφίες, Κείμενο: Κώστας Κουφογιώργος

Κώστας Κουφογιώργος

ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟΣ Γεννήθηκε το 1972 .Από το 1990 μέχρι το 2014 εργαζόταν στα ελληνικά ΜΜΕ με τελευταία στάση στην Ελευθεροτυπία. Σήμερα ζει στην Γερμανία και εργάζεται ως σκιτσογράφος. Που και που τραβάει και φωτογραφίες.

Σχετικά Άρθρα

Δείτε Επίσης
Close
Back to top button