Travel StoriesΚόσμος

Νορβηγία, Νησιά Λοφότεν: Η μαγεία του Αρκτικού Βορά (video)

Τόπος μια σταλιά κι όμως έχει τόση δύναμη που μπορεί με την πρώτη ματιά να σε μαγέψει. Να σε κάνει να πιστέψεις στα παραμύθια ξανά… Να στέκεσαι εκεί, καθηλωμένος, ακίνητος και να μην χορταίνεις την ομορφιά. Σε ένα ατμοσφαιρικό, κινηματογραφικό σκηνικό, όπου πρωταγωνιστούν οι γλάροι. Φλύαροι και εκτυφλωτικοί μέσα στη λευκότητά τους. Είναι οι μόνοι που μιλούν… Δεν ξεχωρίζεις τα λόγια, μα ο ήχος της φωνής τους εισχωρεί βαθιά, πολύ βαθιά μέσα σου.

nusfjord-glaroi-1-5055

Ψαροχώρι Νιουσφιόρντ, το ψαροχώρι των γλάρων, ένα χωριουδάκι – μουσείο στα νησιά Λοφότεν, στο Νόρτλαντ της Νορβηγίας 200 χιλιόμετρα πάνω από τα όρια του Αρκτικού Κύκλου.

Τα νησιά με τα πυραμοειδή γρανιτένια μαύρα βουνά, τα γιομάτα θρύλους Λοφούτεν, που πάντα συλλογίζονταν ο Νορβηγός πλοίαρχος Νάγκελ Χάρμπορ του Νίκου Καββαδία, του ποιητή της θάλασσας. Δραπέτης και νοσταλγός μιας χαμένης παιδικής αθωότητας και μιας παρθένας απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, μιας μακρινής πατρίδας που τον είχε σφραγίσει για πάντα.

Περπατώ κατά μήκος της μικρής αποβάθρας του Νιουσφιόρδ, κάνοντας κύκλους γύρω από την ομορφιά. Εισπνέω την αρμύρα της, την απόκοσμη αύρα της κι όπως το βλέμμα μου ημερεύει κι απλώνεται, αγκαλιάζει τον απέναντι βράχο.

nusfjord-4-5039nusfjord-3-5017nusfjord-2-5013-1

Ρηγάδες του ουρανού και του βράχου οι γλάροι έχουν στήσει εδώ ολόκληρη αποικία. Και στα rorbuer στην άλλη άκρη του λιμανιού, έχουν χτίσει φωλιές για τα μωρά τους. Μια  αχλή από ομίχλη σκεπάζει το βουνό που περικλείει το λιμανάκι. Το αρκτικό φως, παρόλα αυτά καταφέρνει να ξεγλιστρά και να βουτάει στα νερά. Μαγευτική η θέα του φιόρδ από τον βράχο, σε ένα τοπίο όπου η φύση είναι κυρίαρχη, όπως και η σαγήνη που ασκούν οι παλιοί θρύλοι.

Αλήθεια πως είναι να ζεις με αυτή την αύρα του φωτός, των χρωμάτων και των γλάρων;

nusfjord-glaroi-2-5009-1

Το Νιουσφιόρδ , που βρίσκεται στο νησί Flakstadoya, τα τελευταία χρόνια δεν κατοικείται. Αποτελεί ένα δημοφιλή τουριστικό προορισμό, είναι προστατευόμενο από την Ουνέσκο και για να το επισκεφθείς καταβάλεις ένα χαμηλό εισιτήριο εισόδου. Περίπου 50 παλιές καμπίνες ψαράδων τα λεγόμενα rorbuer  είναι συγκεντρωμένες γύρω από το μικρό λιμάνι. Οι καμπίνες, μικρά ξύλινα σπιτάκια που στηρίζονται σε πασσάλους, έχουν ανακαινιστεί εσωτερικά και εξωτερικά διατηρώντας το παραδοσιακό κόκκινο χρώμα και το χρώμα της ώχρας.

nusfjord-1-4982

Η διαδρομή

Φθάσαμε στα Λοφότεν με φέρυ από το Μέλμπου, ένα γραφικό λιμανάκι που βρίσκεται  στα νησιά Βεστερόλεν. Ένα ακόμη σύμπλεγμα καταπράσινων νησιών βορειοανατολικά των Λοφότεν.

Τα πυραμοειδή μαύρα βουνά, οι αρχέγονοι φύλακες των Λοφότεν, κουβαλούν στις ράχες τους τέσσερις εποχές παγετώνων. Φαντασμαγορικά και επιβλητικά, λούζονται στο αρκτικό φως κι ύστερα βυθίζονται κατακόρυφα στη θάλασσα. Άλλοτε πάλι στριφογυρίζουν, διπλώνονται μεταξύ τους σαν μια σφιχτή αγκαλιά πριν σμίξουν με τα γαλαζοπράσινα νερά.  Ή κρύβονται κάτω από την αχλή της ομίχλης σε μια ατμοσφαιρική απομόνωση.

lofoten-9-4620

Είναι τα βουνά του Όντιν, του Θορ, της Φρέϊα, η γη των πανάρχαιων μυθικών θεών των Σκανδιναβών. Τόπος ιδανικός για να φιλοξενήσει Θεούς, μυστήρια και κάθε λογής ξωτικά όντα.

Σβόλβερ, η πρωτεύουσα

Διασχίζοντας το πρώτο νησί των Λοφότεν, τo Austvagoya, το βλέμμα μας βουλιάζει στα γαλαζοπράσινα νερά του Χίγκρουντ φιόρδ.  Ακολουθούμε τον φιδωτό δρόμο, αριστερά και δεξιά  μικρά λιμανάκια και πολύχρωμα ψαροχώρια, φωλιάζουν στις ρίζες των βουνών. Αμέτρητες βραχονησίδες και  θεαματικοί γεωλογικοί σχηματισμοί. Χρυσαφένιες παλίρροιες και παραλίες με τιρκουάζ νερά που αντανακλούν σε ασήμι το φως του ήλιου. Ορμητικοί καταρράκτες και χιλιάδες θαλασσοπούλια που βρίσκουν ιδανικό βιότοπο στους απότομους βράχους. Χρωματιστές στιγμές που στάζουν αισθήσεις. Δεν προλαβαίνεις να μαζεύεις εικόνες για να τις φέρεις πίσω μαζί σου. Και πώς να αποτυπώσεις τόση ομορφιά;

svolvaer-6-4691

Το Σβόλβερ (Svolvaer) με  4.500 κατοίκους είναι μια μεγαλούπολη για τα δεδομένα των Λοφότεν που δεν ξεπερνούν σε πληθυσμό τους 25.000 κατοίκους. Βρίσκεται στο νησί Austvagoya κι είναι η πρωτεύουσα και το διοικητικό κέντρο ολόκληρου του νησιωτικού συμπλέγματος. Γραφική πόλη, γεμάτη ζωή, με πολλά παραδοσιακά τουριστικά καταλύματα, ξενοδοχεία και καταστήματα εστίασης συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών.

svolvaer-4-4676

«Βενετία του Βορά» και Χανσεάτες

Το Κάμπελβεγκ (Kebelvag) ένα από τα σημαντικότερα ψαροχώρια απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από το διοικητικό κέντρο του Svolvaer.

kabelvag-1-4728

kabelvag-2-4736

Ιδρύθηκε στις αρχές του 12ου αιώνα, ωστόσο τα ίχνη της ανθρώπινης δραστηριότητας που ανακαλύφθηκαν εδώ κατατάσσουν το Κάμπελβεγκ στα παλαιότερα χωριά της Νορβηγίας. Το χωριό υπήρξε  κέντρο δραστηριοποίησης της Χανσεατικής Ένωσης Εμπόρων. Μιας πανίσχυρης οικονομικής συμμαχίας πόλεων της Βόρειας Ευρώπης που απλωνόταν από την Βαλτική θάλασσα έως τον Ατλαντικό Ωκεανό και κυριάρχησε στο εμπόριο από τον 13ο έως τον 17ο αιώνα. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές  τον 13ο αιώνα οι εξαγωγές της Νορβηγίας σε αποξηραμένο γάδο, μόνο από την περιοχή του Νόρντλαντ, αντιπροσώπευαν σε ποσοστό το 80% των συνολικών εξαγωγών της χώρας.

Το επόμενο ψαροχώρι το Χενικσβάρ (Henningsvaer) θυμίζει κάτι σαν Βενετία του Βορρά. Χτισμένο πάνω σε μικρότερα νησάκια-βραχονησίδες συνδέεται με το Austvagoya, στο οποίο ανήκει διοικητικά, με μια γέφυρα που κατασκευάστηκε το 1982. Το Χενικσβάρ είναι μια ζωντανή κοινότητα, με σχολείο, καταστήματα, ξενοδοχεία, καμπίνες rorbuer, εστιατόρια και χώρους πολιτισμού. Διατηρεί ατόφια την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του ψαράδικου χωριού και προσελκύει πολλούς τουρίστες. Οι περίπου 450 κάτοικοι της κοινότητας απασχολούνται με την αλιεία και τον τουρισμό.

henningsvaer-2-4785

  Στο Στάμσουντ

Είναι αργά το βράδυ, όταν φθάνουμε στο νησί Vestvagoya.  Βράδυ, με τα δικά μας δεδομένα, καθώς εδώ ο ήλιος  αυτή την εποχή δεν δύει, απλώς χαμηλώνει ή κρύβεται πίσω από τα βουνά. Το φαινόμενο με τον ήλιο του Μεσονυχτίου διαρκεί από τις 25 Μαΐου έως τις 17 Ιουλίου, ενώ το χειμώνα από τις 4 Δεκεμβρίου έως τις 7 Ιανουαρίου ο ήλιος εμφανίζεται μόνον 2 ώρες στη διάρκεια του 24ώρου.

Το χειμώνα τα τοπία είναι ιδανικά για όσους αγαπούν τις αρκτικές νύχτες με τα Aurora Borealis (Βόρειο Σέλας) και γοητεύονται από τα χιονισμένα βουνά. Τα νησιά παρουσιάζουν ήπιο κλίμα, παρά το υψηλό γεωγραφικό πλάτος με μέση θερμοκρασία που δεν ξεπερνά τους -1,5 βαθμούς Κελσίου το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι η μέση θερμοκρασία κυμαίνεται στους 13 βαθμούς Κελσίου. Κι αυτό χάρη στο θερμό ρεύμα του Golf Stream (ρεύμα που δημιουργείται στον κόλπο του Μεξικό) και επηρεάζει την περιοχή.

stamsund-1-4885

Στην ανατολική ακτή του νησιού Vestvagoya βρίσκεται το Στάμσουντ (Stamsund), ένα ψαροχώρι, με πληθυσμό περίπου 1000 κατοίκους, όπου διανυκτερεύουμε.To Στάμσουντ περιβάλλεται από βουνά, έχει πλούσια πολιτιστική ζωή και αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό, όλες τις εποχές του χρόνου. Ωστόσο λόγω της προχωρημένης ώρας, στους δρόμους του χωριού επικρατεί ερημιά.  Οι άνθρωποι μαζεύονται νωρίς στα σπίτια τους κι ας μην έχει νυχτώσει. Μαζευόμαστε κι εμείς κι αφηνόμαστε σε έναν ύπνο βαθύ, ενώ στα αυτιά μας σβήνει ο απόηχος από το γουργουρητό των γλάρων.

Με τους γλάρους θα βρεθούμε και πάλι το επόμενο πρωί στο Νιουσφιόρντ, το μαγικό ψαροχώρι. Άλλα πουλιά, τα νησιά είναι γεμάτα με πουλιά, αλλά εμείς εκεί θα τους απολαύσουμε και θα υποκύψουμε στη γοητεία τους και το αέρινο πέταγμά τους.

Οι εκπλήξεις παρόλα αυτά φαίνεται πως είναι ανεξάντλητες.

Ω και Α και Ρέϊνε

Κατηφορίζοντας προς το Μόσκενες, δεν μπορείς παρά να αναφωνήσεις  Ω, δηλαδή Α, αντικρίζοντας το χωριό με το συντομότερο όνομα στον κόσμο. Η ταμπέλα γράφει Α, αλλά στην γλώσσα των Νορβηγών προφέρεται Ο. Εμείς το προφέρουμε Ω, καθώς μας εξέπληξε η μοναδική ομορφιά του. Από την προβλήτα του που εισχωρεί βαθιά μέσα στη θάλασσα, μπορείς να έχεις την πιο όμορφη θέα. Τα παραδοσιακά rorbuer βουτηγμένα στο κόκκινο της πάπρικας σου προκαλούν τις αισθήσεις. Η θάλασσα λάδι και το βουνό απέναντι να χάνεται στην ομίχλη.

psaroxori-a-2-5118

Το Α μαζί με το Ρέινε που επισκεφθήκαμε λίγο νωρίτερα, βρίσκονται στο νοτιότερο άκρο του αρχιπελάγους Λοφότεν, στο νησί  Moskenesoya. Το νησί συγκροτείται από παγετώδεις λόφους με την υψηλότερη κορυφή να φθάνει στο βουνό Hermannsdalstihden στα 1029 μέτρα. Το Moskenesoya συνδέεται με το γειτονικό Flakstadoya με γέφυρα, η οποία αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής διαδρομής Ε10, που καταλήγει στο χωριό Α.

Το Α έως το 1990 ήταν ένα μικρό ψαροχώρι, έκτοτε ο τουρισμός αποτελεί την κύρια δραστηριότητα των κατοίκων. Ωστόσο στο Α όπως και στο κοντινό Ρέϊνε θα συναντήσεις αρκετά αποξηραντήρια μπακαλιάρου, καθώς και μικρά μουσεία που αναφέρονται στο ψάρεμα και την επεξεργασία του γάδου.

Το Ρέϊνε με πληθυσμό 300 κατοίκους, αποτελεί διοικητικό κέντρο του δήμου Moskenes και εμπορικό κέντρο της περιοχής από το 1743. Παρά την απομακρυσμένη του θέση δέχεται χιλιάδες επισκέπτες το χρόνο. Τα τελευταία χρόνια το κατακόρυφο βουνό Reinebringen, που βρίσκεται πάνω από το Ρέϊνε,  προσελκύει πολλούς αναρριχητές.

Μια «πατημασιά λύγκα» στα Λούφιτι

Τα νησιά Λοφότεν ή Λούφιτι, όπως τα αποκαλούν οι ντόπιοι, καλύπτουν επιφάνεια 1227 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ το μήκος της ακτογραμμής τους φθάνει τα 1000 χιλιόμετρα. Ο πληθυσμός τους δεν ξεπερνά τις 25.000 κατοίκους, αλλά το καλοκαίρι πολλαπλασιάζεται. Αποκαλούνται και «Πατημασιά του λύγκα», λόγω της μορφής που σχηματίζουν. Στα νορβηγικά  Lo σημαίνει  Lynx ( λυγξ)) και fotr πόδι.

Τα βασικά νησιά είναι πέντε: τα Austvagoya, Gimsoy, Vestvagoya, Flakstadoya και το Monskenesoya. Συνδέονται μεταξύ τους με ένα οδικό σύστημα γεφυρών και υποθαλάσσιων τούνελ, ενώ υπάρχουν και δύο μικρότερα, πιο απομακρυσμένα τα Rost και Vaeroy, τα οποία είναι προσβάσιμα μόνον με πλοίο.  Στην θαλάσσια περιοχή γύρω από τα νησιά υπάρχουν σημαντικά αποθέματα πετρελαίου, αλλά η εξόρυξή  τους απαγορεύεται. Οι κάτοικοί τους δραστηριοποιούνται στην αλιεία, αλλά και στον τουρισμό τα τελευταία χρόνια.

bouno-a-5159

Το 2007 το National Geografic Traveler κατέταξε τα νησιά Λοφότεν στην τρίτη θέση ανάμεσα στους πιο δελεαστικούς προορισμούς στον κόσμο. Από το 2017 τα νησιά προσελκύουν 1 εκατ. τουρίστες το χρόνο.

Στα πανέμορφα αυτά νησιά συγκεντρώνεται η μεγαλύτερη αποικία θαλάσσιων πτηνών της Ηπειρωτικής Ευρώπης, ενώ το 70% των ψαριών και κυρίως του γάδου που αλιεύονται στην Νορβηγία και στη θάλασσα του Μπάρεντς έχουν ως τόπο αναπαραγωγής τα νερά Λοφότεν.

psaroxori-a-3-5181-1

Για αιώνες, η αλίευση και η ξήρανση του γάδου υπήρξε τρόπος ζωής στα Lofoten και βασική οικονομική δραστηριότητα.

Παρόλο που οι πληθυσμοί μπακαλιάρου έχουν εξαντληθεί πλέον λόγω υπεραλίευσης, τα συνολικά αλιεύματα εξακολουθούν να είναι σημαντικά, καθώς φθάνουν τους 50.000 τόνους ετησίως (30.000 τόνοι χωρίς κεφάλια). Η αλιευτική περίοδος κυμαίνεται από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, όταν τα ψάρια περνούν από τη Θάλασσα του Μπάρεντς έως ανατολικά των νησιών  στο Vestfjorden. Την περίοδο αυτή τα Λοφότεν σφύζουν από ζωή, οι ψαρόβαρκες δεν σταματούν να πηγαινοέρχονται και οι επισκέπτες εκτός από τα σπορ και την πεζοπορία στη φύση μπορούν να πάρουν μέρος και στη διαδικασία του ψαρέματος. Οι μπακαλιάροι αποχωρίζονται από τα κεφάλια και απλώνονται χωριστά πάνω σε ειδικές ξύλινες κατασκευές για να στεγνώσουν στους ανέμους και στην αρμύρα δίπλα στη θάλασσα.

paralia-4867

Τα λάτρεψα τα Λοφότεν. Τόπος γητευτής, δεν σε αφήνει να τον αποχωριστείς, θα υποκύψεις δίχως άλλο στα θέλγητρά του. Νοστάλγησα ήδη το αρκτικό φως, τις γρανιτένιες βουνοκορφές, τις παραπλανητικές ομίχλες, την αλμύρα, τις γεύσεις, τα χρώματα.

Κι αυτό το κάτι άλλο, το απόκοσμο, που σε κάνει να νιώθεις πως πετάς ψηλά, πολύ ψηλά κάνοντας παρέα στους γλάρους.

Μέσω
Φωτογραφίες, Κείμενο: Βάσω Βασιλαδιώτη

Bάσω Βασιλαδιώτη

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ Ξεκίνησε από το πολιτιστικό και ελεύθερο ρεπορτάζ στον περιοδικό Τύπο και την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», όπου εργάστηκε έως τα τέλη του 1983. Από το 1984 και για 28 χρόνια εργάστηκε στο πρώτο κανάλι της ΕΡΤ (ΕΤ1 και ΝΕΤ), καλύπτοντας τα ρεπορτάζ των υπουργείων Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και τον τομέα της Αυτοδιοίκησης. Εχει συνεργαστεί επίσης με τις εκδόσεις Λυμπέρη (περιοδικά Εγώ, 7Μέρες TV, Τηλεκοντρόλ), τα περιοδικά «Φαντάζιο» και «Οικογενειακός Θησαυρός», τις εφημερίδες «Πρωινή Ελευθεροτυπία», «Ελευθεροτυπία της Κυριακής», «Ειδήσεις» , «Εθνος της Κυριακής», «Εξόρμηση», «Δημοσιογράφος», «Ήχος & Hi –Fi», καθώςκαι άλλα εξειδικευμένα έντυπα στον χώρο της μουσικής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπήρξε συνεργάτιδα, στο Γραφείο Τύπου, του υπουργού Γιώργου Γεννηματά. Το 2003 βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασιλείου Μπότση για «την πολύπλευρη και υπεύθυνη δραστηριότητά της στο ρεπορτάζ Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με χορηγό τον Δήμο Αθηναίων. Τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στο διαδίκτυο παρουσιάζοντας οδοιπορικά και θέματα που της κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Επίσης ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία

Σχετικά Άρθρα

Back to top button