FeaturedMissionsTravel StoriesΚόσμος

Τανζανία: Το χαμογελαστό πρόσωπο της Αφρικής

“Το μόνο άνθρωπο που ζηλεύω είναι αυτόν που δεν έχει πάει ακόμα στην Αφρική – γιατί  έχει τόσα πολλά να περιμένει” Richard Mullin

Η Αφρική μπήκε στην καρδιά μου και παραμένει εκεί από την πρώτη φορά που πάτησα το πόδι μου σ’ αυτή την υπέροχη γη.

Δεν είχα ιδέα τι μου επιφύλασσε,  πριν επισκεφτώ για πρώτη φορά την Τανζανία μερικά χρόνια πριν, ως μέλος μιας εθελοντικής ομάδας, με την οποία πέρασα αρκετές μέρες σε ένα απομακρυσμένο χωριό, μακριά από τις τουριστικές της περιοχές. Πηγαίνοντας ξανά και ξανά και ζώντας στη χώρα αυτή μεγάλα διαστήματα, καταλαβαίνω πια την αλήθεια της. Έχω ένα δέσιμο με τους Τανζανούς, τη χώρα, την άγρια ​​ζωή και το τοπίο που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους βαθιά μέσα μου.

.

Η Αφρική είναι ένα μέρος που σε καλωσορίζει όποιος κι αν είσαι και σε κάνει να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου. Έρχεται σε αντίθεση με τα στερεότυπα που έχουμε ότι είναι τρομακτική, επικίνδυνη, αβίωτη, ίσως και πρωτόγονη.

Όταν με ρωτούν τι μου αρέσει τόσο πολύ στην Αφρική, ξέρω ότι δεν μπορώ να απαντήσω με μια λέξη. Νιώθω ένα συναίσθημα χαράς, ελευθερίας και αυθεντικότητας, μια επαφή με το σκανδαλιάρικο παιδί μέσα μου. Το πιο σημαντικό κομμάτι είναι η επαφή με τους ανθρώπους εκεί: τους ανοίγεις την καρδιά σου, σου ανοίγουν τη δική τους και μοιράζεστε όνειρα και επιθυμίες.

Ξυπόλητη, με απλότητα και ευκολία. Μέσα στη φύση, χωρίς περιττές ανέσεις και όλα τα δήθεν απαραίτητα της κοινωνίας μας. Νιώθοντας όλες τις στιγμές παρούσα, απολαμβάνω κάθε αίσθηση, ερέθισμα, επαφή! Την αίσθηση της άμμου στα πόδια μου, το αεράκι στο πρόσωπό μου, τη ζέστη του ήλιου στο σώμα μου, το δροσερό νερό που με αγκαλιάζει, τους απίθανους συνδυασμούς χρωμάτων που προκαλούν τη φαντασία μου και χορταίνουν την αισθητική μου πληρότητα αφού κάθε ματιά μου είναι ένα φωτογραφικό κάδρο! Αγκαλιάζω τα ζώα που συναντάω: σκύλους, γάτες, μαϊμούδες, αγελάδες. Παίζω, τραγουδάω και χορεύω με τα ξυπόλητα, ξέγνοιαστα και χαρούμενα παιδιά στα χωριά. Απολαμβάνω το γαστριμαργικό οργασμό των εδεσμάτων του μάγειρα, φίλου μου Popy, που μοιράζεται μαζί μου τα μυστικά των συνταγών του.

Οι Τανζανοί είναι γενικά χαρούμενοι άνθρωποι που απολαμβάνουν τα απλά πράγματα. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην κουλτούρα και τον τρόπο ζωής τους. Είναι χαλαροί και δεν ανησυχούν πολύ για το μέλλον. Ηakuna matata (μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά) και pole pole (σιγά σιγά) είναι οι λέξεις που ακούς στην Τανζανία από κάθε άνθρωπο που σε χαιρετάει. Μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής, που σε κάνει να νιώθεις ότι έχεις βρει το μυστικό της ευτυχίας! Υπάρχει πάντα μια συναρπαστική εμπειρία να ζήσεις με τους ανθρώπους της Αφρικής.

Η πρώτη γνωριμία με το Moshi

Από το αεροδρόμιο του Κιλιμάντζαρο σε 45 λεπτά φτάνουμε στο Moshi. Ένα από τα πρώτα πράγματα που παρατηρείς εδώ είναι η διαφορετική αντίληψη του χρόνου και η διαρκής ηρεμία και η χαλαρή διάθεση. Όταν κάνουμε την πρώτη μας στάση στο κέντρο της πόλης, μαθαίνουμε την τανζανική έννοια του «χρόνου» -καθώς δεν υπάρχει. Πηγαίνουμε να πάρουμε τοπικές κάρτες sim, κάτι που θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι είναι αρκετά γρήγορο – απλά αγοράζεις την κάρτα sim και είσαι έτοιμος – αλλά όχι, όχι εδώ. Aφού περιμένουμε τη σειρά μας τουλάχιστον μία ώρα, ο φίλος μου Ali που έρχεται να μας υποδεχτεί στο αεροδρόμιο, μιλάει με τον πωλητή, μετά ο πωλητής παίρνει τα διαβατήριά μας με το πάσο του, μιλάει  με τους τριγύρω και για να μην πολυλογώ μετά από μία ωρίτσα οι 2 κάρτες είναι έτοιμες. Χωρίς βιασύνη, χωρίς πίεση, γιατί… γιατί; Είναι μια ωραία αλλαγή από τον πάντα βιαστικό δυτικό τρόπο ζωής. Το συνηθίζεις γρήγορα, αλλάζεις και μπαίνεις στη λειτουργία “chill out”. Ηakuna matata. Καμία ανησυχία.

Στο Moshi, μια πόλη στους πρόποδες του Kιλιμάντζαρο, μας υποδέχονται τα κορίτσια που σπουδάζουν στο ξενοδοχείο μας. Οι σχεδόν παιδικές φωνούλες μας καλωσορίζουν με ένα παραδοσιακό τανζανικό τραγούδι. Τα χαμόγελα και οι αγκαλιές πηγαινοέρχονται, ενώ οι φρεσκοστυμμένοι χυμοί και οι τοπικές μπύρες μας δροσίζουν μετά το πολύωρο ταξίδι μας. Καθόμαστε να ξαποστάσουμε στον καταπράσινο κήπο πριν ανέβουμε στα δωμάτιά μας.

To ξενοδοχείο μας ανήκει σε έναν Οργανισμό που έχει ως όραμα να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής νέων γυναικών/κοριτσιών από φτωχά κοινωνικοοικονομικά τμήματα του πληθυσμού της χώρας, να τις ενισχύσει να αναλάβουν τον έλεγχο και την ευθύνη της ζωής τους.

Προσφέρει σε νέες γυναίκες μεταξύ 18 και 21 ετών, με πολύ φτωχό και κοινωνικά δύσκολο υπόβαθρο, ένα ετήσιο πρόγραμμα εκπαίδευσης και φιλοξενίας. Τους διδάσκει σημαντικές δεξιότητες στον τουριστικό τομέα, ώστε να προετοιμαστούν για μία καλύτερη επαγγελματική ζωή και τις προετοιμάζει για να έχουν αυτονομία και αυτοπροσδιορισμό της ζωής τους. Οι αφρικάνικες μέρες μας είναι ήδη πραγματικότητα.

Mtakuja, ένα χωριό μιας άλλη εποχής

H υποδοχή στο χωριό Mtakuja την επόμενη μέρα είναι συγκινητική. Τα παιδιά τρέχοντας και φωνάζοντας περικυκλώνουν το αυτοκίνητό μας, ενώ οι γυναίκες με τα πολύχρωμα φορέματα και τα εντυπωσιακά μαντήλια στο κεφάλι ξεκινάνε το χορό και το τραγούδι κάνοντας έναν κύκλο γύρω μας. Για τους περισσότερους, η επίσκεψή μας είναι μια γιορτή, μια αφορμή επαφής και γνωριμίας με μας, τους “mzungu”, τους λευκούς ξένους. Η γιορτή έχει ξεκινήσει: μας ντύνουν με τα παραδοσιακά υφάσματα των Masaai και μας φοράνε χειροποίητα κοσμήματα που φτιάχνουν οι γυναίκες του χωριού.

Το Mtakuja, ένα παραδοσιακό χωριό στους πρόποδες του Kιλιμάντζαρο, είναι ένα αγροτικό-κτηνοτροφικό χωριό στο οποίο ζουν αρμονικά περισσότερες από 50 φυλές (Chagga, Pare, Maasai, Datoga, Zigua, Zaramo, Hehe, κ.α). Ένα χωριό ξεχασμένο στο χρόνο χωρίς ηλεκτρικό και νερό.

Οι μέρες μας στο Mtakuja έχουν μια πρωτόγνωρη συγκίνηση: μοίρασμα συναισθημάτων, κουλτούρας, μαγειρικής, παιχνιδιού, φιλοξενίας. Μου φαίνεται τόσο δύσκολο να τα περιγράψω με λέξεις. Η χαρά, η περιέργεια, η δίψα των παιδιών να παίξουν μαζί σου, να τραγουδήσουν, να ρουφήξουν τη νέα γνώση που τους προσφέρεις. Κάθε εθελοντής αναλαμβάνει μια τάξη και μοιράζεται τις γνώσεις του ανάλογα με την ειδικότητά του. Γεωγραφία, αγγλικά, μουσική, Θεατρικό παιχνίδι, ρομποτική. Γέλια, φωνές, παιχνίδι, χαρά! “Χαρωπά τα δυό μου χέρια τα χτυπώ” ακούγεται από κάποιες παιδικές φωνούλες, “jambo bwana” τραγουδάμε εμείς, ένα τοπικό τραγούδι που μας έμαθαν τα παιδιά.

Τα πρωινά, ο χρόνος μας μοιράζεται με τα παιδιά του σχολείου. Στη μια τάξη, οι παιδικές φωνούλες τραγουδάνε στα αγγλικά, στη διπλανή μιμούνται τα ζώα του δάσους με χορευτικές κινήσεις, σε μια άλλη έχουν κυκλώσει τη Μαρία που τους δείχνει πώς να φτιάξουν το πρώτο τους ρομπότ. Στο προαύλιο, που είναι μέσα στα δέντρα και στο χώμα, κάνουν κύκλο πιασμένα χέρι-χέρι και ακολουθούν τις κινήσεις του Απόστολου που τους παρασύρει σε ένα όμορφο μουσικό παιχνίδι.

Μετά το σχολείο, μαζευόμαστε έξω από το σπίτι της Fatima, κάτω από μια συστάδα δέντρων. Πλένουμε τα λαχανικά μας σε έναν κουβά με νερό και ξεκινάμε το καθάρισμα. Έχουν μαζευτεί οι γυναίκες του χωριού γύρω από ένα χαμηλό τραπεζάκι με μια μαχαίρα στο χέρι η κάθε μία και όλοι μαζί καθαρίζουμε και κόβουμε πατάτες, κρεμμύδια, καρότα, ντομάτες, μελιτζάνες και πολλά άλλα λαχανικά που θα χρησιμοποιήσουμε στο μαγείρεμα. Γυναίκες με πολύχρωμα φορέματα και μαντήλια στο κεφάλι, κάποιες με μωρά τυλιγμένα σε ένα ύφασμα που κρέμεται στην πλάτη, μιλάνε δυνατά, τραγουδάνε, γελάνε! Άλλες έχουν βγάλει έξω το στήθος τους και χωρίς ίχνος ντροπής ταΐζουν τα μωρά τους. Ένα χαρούμενο γυναικείο μελίσσι από διάφορες αφρικανικές φυλές με χαρά και ενθουσιασμό μοιράζεται μαζί μας μια στιγμή της καθημερινότητας.

Τα ξύλα στοιβάζονται δίπλα μας. Ήρθε η ώρα να ανάψουμε τη φωτιά και να αρχίσουμε το μαγείρεμα. Στο ένα τσουκάλι βάζουμε νερό να βράσει και προσθέτουμε πολλά κιλά ρύζι, βασικό συστατικό των τανζανών στη διατροφή τους. Στη δεύτερη φωτιά, τσιγαρίζουμε τα λαχανικά για να φτιάξουμε ένα “τουρλού” που θα συνοδέψει το ρύζι μας. Οι γυναίκες δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον να μάθουν τα δικά μας μαγειρικά μυστικά. Εκείνες μας δείχνουν πώς φτιάχνουν το Ugali, που θεωρείται το εθνικό φαγητό τους. Ένα απλό άμυλο που παρασκευάζεται από καλαμποκάλευρο ή κορν φλάουρ, το Ugali είναι παρόμοιο με μια σκληρή πολέντα ή πολύ παχύρρευστη κρέμα σιταριού.

Μια γενναιόδωρη μερίδα αυτού του βασικού προϊόντος της Τανζανίας συνοδεύει τα περισσότερα γεύματα, χρησιμεύοντας ως απλό, χορταστικό συμπλήρωμα στο κυρίως πιάτο, όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά σε μια δυτική διατροφή. Για να το φάνε το κάνουνε μπαλάκια στην παλάμη τους και το βουτάνε στη σάλτσα ή το τρώνε σκέτο.

Το φαγητό είναι έτοιμο. Μοιράζουμε τα πιάτα και η Weransia, που σημαίνει “Ελπίδα” (ή “περιμένοντας την Ελπίδα”), μια πληθωρική γυναίκα της φυλής των Chagga με ένα έντονο κιτρινοπράσινο μαντήλι στο κεφάλι, παίρνει την κουτάλα και μοιράζει το φαγητό. Δεν έχω ξαναδεί τόση ποσότητα (κυρίως μαγειρεμένου ρυζιού) στη ζωή μου και φυσικά δεν έχω μαγειρέψει ποτέ. Έχουν αρχίσει να μαζεύονται τα παιδιά και κάποιοι άντρες του χωριού τριγύρω μας. Μου κάνει εντύπωση ότι πρώτα περιμένουν υπομονετικά να σερβιριστούμε όλοι εμείς, οι καλεσμένοι και μετά οι ίδιες. Μερικές γυναίκες κάνουν ένα βουνό από φαγητό στα πιάτα τους για να το πάνε στο σπίτι για να φάει ολόκληρη η οικογένεια. Το τσιμπούσι αρχίζει και νιώθω σα να είμαι στο κάδρο μιας κινηματογραφικής ταινίας ή ενός ντοκιμαντέρ!

Όλοι καθισμένοι στο χώμα, περιτριγυρισμένοι από τις χαρούμενες και αυθεντικές αυτές γυναίκες, τρώμε με τα χέρια, πλάθοντας σε μπαλάκια το ρύζι που είναι βουτηγμένο μέσα στη σάλτσα με τα λαχανικά. Τα σουαχίλι, σκόρπιες αγγλικές λέξεις και κινήσεις του σώματος δημιουργούν μια πρωτότυπη γλώσσα επικοινωνίας μεταξύ μας. Οι γυναίκες, μία μία, μας λένε τα ονόματά τους, σε ποια φυλή ανήκουν και πόσα παιδιά έχουν. Ο δάσκαλος του χωριού μεταφράζει ό,τι δε μπορούμε να καταλάβουμε.

Νιώθω ότι είμαστε μια παρέα που γνωριζόμαστε χρόνια! Η ζεστασιά και τα χαμόγελα είναι τόσο μεγάλα! Κάποιες παίρνουν τα αυτοσχέδια όργανα που μοιάζουν με τα τανζανικά Ngoma (γενικό όνομα για τα κρουστά) και αρχίζουν το χορό. Όπως μας λένε, το Ngoma χρησιμοποιείται για επικοινωνία και γιορτή, όπως επίσης για αφήγηση. Είναι κατασκευασμένα από ξύλο, το οποίο καλύπτεται με δέρμα αγελάδας καρφωμένο στα δύο άκρα.

Η μέρα έχει εξελιχθεί σε γιορτή! Όλοι μαζί κάνουμε έναν κύκλο και χορεύουμε γύρω από τις γυναίκες που χτυπάνε ρυθμικά τα τύμπανα.

Το σούρουπο έρχεται και τα χρώματα πλημμυρίζουν τον ουρανό. Είναι μια αξέχαστη εμπειρία!

Την επόμενη μέρα, δείχνουμε στις γυναίκες πώς να πλέκουν, να κάνουν μασάζ η μια στην άλλη και πώς να χρησιμοποιούν το φρέσκο γάλα για τη δημιουργία τυριού. Αν και έχουν ζώα όπως αρνιά, κατσίκια και αγελάδες, δεν έχει αναπτυχθεί καμιά μέθοδος εκμετάλλευσης του γάλακτος των ζώων αυτών. Σε αυτό συμβάλει και το γεγονός ότι στα περισσότερα σπίτια του χωριού δεν υπάρχει ρεύμα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συντηρηθούν τέτοια προϊόντα.

Ανάβουμε πάλι τη φωτιά με τα ξύλα και βάζουμε το γάλα να ζεσταθεί. Λίγο πριν βράσει, προσθέτουμε ξύδι και αρχίζει να “κόβει”. Στραγγίζουμε το μίγμα με ένα πάνινο ύφασμα και το αφήνουμε να κρυώσει. Το ενδιαφέρον των γυναικών είναι μεγάλο και έχουν ιδιαίτερη χαρά.

Στον παράδεισο του Μateruni

Άλλη μια μέρα ξεκινάει με μια πεζοπορία σε ένα καταπράσινο, με πλούσια βλάστηση μονοπάτι ανάμεσα από τα σπίτια της φυλής Chagga, που μας οδηγεί στον εντυπωσιακό καταρράκτη Materuni. Οι ντόπιοι τον ονομάζουν Nambe δηλαδή «πρωτότοκο», καθώς είναι ο πρώτος καταρράκτης που προέρχεται από τις πλαγιές του όρους Κιλιμάντζαρο.

Αυτός ο εντυπωσιακός καταρράκτης είναι ένας από τους ψηλότερους της περιοχής (150 μέτρα) και εκτοξεύει κρυστάλλινο παγωμένο νερό στη λεκάνη του που βρίσκεται 2500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Διασχίζει κοιλάδες και λόφους που καλύπτονται από τροπικό δάσος, περνώντας από «shambas», δηλαδή φυτείες καφέ, μπανάνας και αβοκάντο.

Οι ιαματικές πηγές Chemka ή Kikuletwa είναι μια μικρή όαση στη μέση ενός ξηρού, αμμώδους πουθενά, περίπου 2 ώρες με το αυτοκίνητο από το Moshi. Δεν υπάρχει άσφαλτος, μόνο ένας σκονισμένος κακοτράχαλος δρόμος. Λαμπερά, κρυστάλλινα γαλάζια νερά που περιβάλλονται από καταπράσινα δέντρα, φωνάζουν μόνο ένα πράγμα: BOYTIA! Το μέρος είναι σαν μια μικρή γαλήνη παραδείσου – μια πράσινη λιμνοθάλασσα περιτριγυρισμένη από δέντρα, με τιρκουάζ νερά και ιαματικές, θερμές πηγές. Σε ένα μικρό παράπηγμα στην άκρη της λίμνης, μια γυναίκα φτιάχνει αυγά και φρεσκοκομμένες ντόπιες πατάτες για τους πεινασμένους λουόμενους.

Ακούγοντας «θερμές πηγές», πιθανότατα πιστεύεις ότι το νερό θα είναι ζεστό ή τουλάχιστον χλιαρό. Αλλά όχι… είναι στην πραγματικότητα η τέλεια θερμοκρασία για να αναζωογονηθείς και να κολυμπήσεις όσο επιθυμεί η ψυχή σου.

Κάθε σαββατοκύριακο, το μέρος πλημμυρίζει κυρίως από ντόπια νεολαία που διασκεδάζει κάνοντας άλματα και τούμπες με σχοινί.

Η μέρα τελειώνει με μια βόλτα στην αγορά του Moshi. Πολύχρωμα υφάσματα kitenge ή kanga, τα οποία φορούν οι γυναίκες γύρω από τη μέση τους ή τα χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα φορέματά τους. Στα πεζοδρόμια βλέπεις γυναίκες αλλά και άντρες με ραπτομηχανές.

Για να μάθετε περισσότερα για τα ταξίδια της Ελένης Αγγελίδου στην Αφρική, επισκεφθείτε τους Χploristas

Eλένη Αγγελίδου

CREATIVE DIRECTOR-ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Έχω σπουδάσει δημοσιογραφία, σκηνοθεσία και marketing management. Εργάστηκα περισσότερα από 20 χρόνια στο χώρο της διαφήμισης και του Internet. Θεωρώ τη ζωή ένα μεγάλο ταξίδι με πολλούς προορισμούς. Το ταξίδι είναι για μένα ο πιο γρήγορος και ευχάριστος τρόπος για να εξελιχθεί κάποιος προσωπικά και να δώσει έμπνευση στη ζωή του. Ως ταξιδεύτρια, γνωρίζω τον κόσμο, τους πολιτισμούς, διαφορετικές φιλοσοφίες και τρόπους ζωής. Έρχομαι σε επαφή με νέες γεύσεις, μουσικές και έθιμα. Ταξιδεύω από μικρή και αποτυπώνω στιγμές της καθημερινότητας με τη φωτογραφική μου μηχανή. Η φωτογραφία για μένα είναι ένα συναίσθημα. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα μια κάμερα στο χέρι και κατέγραφα τις στιγμές της ζωής μου για να τις διατηρήσω στο χρόνο. Αργότερα προσπαθούσα ν’ αποτυπώσω το φως, τις σκιές, τη φύση και τα παράξενα σχήματα. Στην πορεία, η οπτική μου άλλαξε και άρχισα να τραβάω στιγμές στους δρόμους, διαφορετικούς πολιτισμούς και όλα όσα ένιωθα ότι είχαν αισθητικό ενδιαφέρον ή συναισθηματική μορφή. H φωτογραφία για μένα είναι ο καλύτερος τρόπος να ζω στο «εδώ και τώρα». Tα τελευταία χρόνια δημιούργησα τους Xploristas (ταξιδευτές με ανήσυχο πνεύμα που εξερευνούν τον κόσμο γνωρίζοντας διαφορετικούς πολιτισμούς και κουλτούρες). Δημιουργούμε μικρές ομάδες ταξιδευτών και ζούμε αυθεντικές εμπειρίες σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Ταξιδεύουμε σε προορισμούς που έχουν ιστορίες να διηγηθούν, εικόνες να γεμίσουν την καρδιά μας, ανακαλύπτοντας κρυμμένες ομορφιές και ωραίους ανθρώπους.

Σχετικά Άρθρα

Back to top button