City StoriesΕλλάδα

Πρέβεζα: Μάζεμα ελιάς στα χρόνια του ιού…

Στο παραδοσιακό μάζεμα της ελιάς -όπως των πορτοκαλιών, των λεμονιών, του καπνού και άλλων τοπικών καλλιεργειών-, σημαντικό στοιχείο ήταν η ομάδα των ανθρώπων, που αλληλέγγυα μαζεύονταν και “κοινωνούσαν” μαζί τη διαδικασία του μαζέματος μέχρι να βγει το πρώτο λάδι. Μια μεγάλη γιορτή που άλλαζαν τακτικά στα χωράφια οι παρέες και η δουλειά συνεχίζονταν σχεδόν καθημερινά από το πρώτο ξημέρωμα μέχρι αργά τη νύχτα.

Όλη η οικογένεια, ανεξαρτήτως ηλικίας, ήξερε ότι στο μάζεμα θα είναι παρούσα, όπως και οι γείτονες στα κτήματα με τα ελαιόδεντρα. Αφού τακτικά μοιράζονταν δουλειά, ώστε και τα κτήματα όλων να μαζευτούν σωστά και να μη προλάβουν οι βροχές που όταν τραβούσαν ξεχνούσαν να σταματήσουν…

Αυτή η μαγεία, παρά τη σκληρότητα πολλές φορές των καιρικών συνθηκών, έχει χαθεί στο μεγαλύτερο μέρος της πια.  Εργάτες κι αυτοί ελάχιστοι, από την Αλβανία, το Πακιστάν, τη Βουλγαρία, Ρουμανία ή άλλες περιοχές, έρχονται και καλύπτουν ένα ποσοστό του μαζέματος. Με δική τους πρωτοβουλία, χωρίς ένα ευρύτερο σχεδιασμό. 

Ξεκίνησα από την Αθήνα, με την αδερφή μου, αφού είχα ενημερωθεί από γείτονές μας στα κτήματά μας στην Πρέβεζα, ότι έχουν κάποια δέντρα καλό καρπό, ίσως όχι ικανοποιητικό αλλά για την οικογένεια θα έδινε λάδι. Να το μοιραστούμε μαζί μας τα αδέρφια δηλαδή και να δώσουμε και κανένα κιλό δώρο σε μερικούς κοντινούς φίλους. Αφού επιμένουμε αγουρέλαιο, παρά τις δυσκολίες του.

Τα μέτρα στο δρόμο, συνεχείς έλεγχοι, ένα ντοσιέ χαρτιά ο καθένας μας για να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας, ούτε ταξιδεύει για βόλτα… Οι αστυνομικοί σε κάθε περίπτωση ευγενικοί, παρά το εξαντλητικό έργο τους στις μεγάλες εθνικές οδούς. Μάσκες, το «φετίχ» του κορονοϊού, παντού.

Φτάσαμε στην Πρέβεζα αργά. Παντού έβλεπες ότι ο κόσμος ένιωθε φοβισμένος  και σε απέφευγε και τις καλημέρες, ένα κορνάρισμα  αρκετό και αυτό απ’ το μακρύτερο σημείο. Οι «Αθηναίοι» έτσι και αλλιώς, είναι πηγή όλων των κακών…

Τελικά το μάζεμα στο μεγαλύτερο διάστημα το κάναμε μόνοι μας, αφού ούτε εργάτες, ούτε διαθέσιμους γείτονες δεν βρίσκονταν, είπαμε ο κορονοϊός είχε νεκρώσει τα πάντα. Αλλά αυτές οι μέρες, παρότι αφόρητα κουραστικές και όχι με τις καλύτερες συνθήκες μας έδιναν ένα αίσθημα απελευθέρωσης από τις καραντίνες και την πανδημία που το χρειαζόμασταν.

Εμείς και η φύση. Παρέα μας κάθε απόγευμα, πριν το σκοτείνιασμα, μια αλεπού, έρχονταν άφοβα κοντά μας, έκανε τις τούμπες της και τα νάζια της και με την ησυχία της μετά, χάνονταν στο σκοτάδι που πύκνωνε.

Αφού μαζέψαμε τα τσουβάλια μας, σειρά το ελαιοτριβείο. Υπομονή στη σειρά, με μάσκα –που δεν φορούσαν και όλοι- και μετά από ώρες το πρώτο λάδι. Με το χρυσοπράσινό του χρώμα. Όλη αυτή η ομορφιά, το ξενύχτι, άξιζε. Όπως αξίζει κάθε προσπάθεια του καθενός μας να πετύχει κάτι, έστω το ελάχιστο, αρκεί να το θέλει πραγματικά.

Επίσης ωραίο είναι βλέπεις στους αγροτικούς δρόμους να βγαίνουν από το πουθενά, τρακτέρ, αγροτικά, ΙΧ, όλα φορτωμένα με τσουβάλια και καθισμένα λάστιχα να δίνουν ζωντάνια. Αλλά λυπηρό  να βλέπεις παράλληλα και τους αγροτικούς δρόμους που έχουν ξεχαστεί χρόνια από τη συντήρηση να προσπαθούν σε κάποια σημεία τους με πατέντες να γίνουν προσβάσιμοι σε χρήση…

Ένα άλλο στοιχείο που μας ξεκούρασε ψυχικά και σωματικά, ήταν επίσκεψη προς το βράδυ, σχετικά κοντινής παραλίας, όπου η θάλασσα ξεσπούσε στη στεριά και ο ουρανός έδινε τα καλύτερά του χρώματα.

Τελικά οι αποφάσεις μας είναι θέμα επιλογής.

Τα παιδιά μεγάλωναν παλιά και ασχολούνταν με τα κτήματα, ή ζούσαν από αυτά. Σήμερα αυτό χάθηκε. Αυξήθηκε και καλώς το βιοτικό επίπεδο, η εκπαίδευση έχει μαζέψει το σύνολο του πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Τα παιδιά μεγαλώνουν, φεύγουν για σπουδές σ’ ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Αν είναι τυχερά μετά τις σπουδές βρίσκουν κάτι εκεί, οπότε “ξεχνάνε” το χωριό.  Αλλά και όταν έρχεται ο χρόνος τέτοιων μαζεμάτων, ακόμα και οι φιλότιμοι, που θέλουν να βοηθήσουν τους γονείς τους δεν μπορούν γιατί είναι μέσα σε διάστημα εργασίας χωρίς άδειες.

Έτσι οι ελαιώνες, οι περισσότεροι, είναι παρατημένοι πια. Ή έχουν στρωθεί δίχτυα με την όποια ποιότητα λαδιού καταλήξουν, από το να χαθεί και αυτό που μπορεί να μαζευτεί. Και μένουν λίγα κτήματα που έχουν χαμηλά δέντρα εύκολα στο μάζεμα με αρκετό καρπό, όπου και εκεί “δίνεται η μάχη” να βρεθεί εργάτης, πάντα σχεδόν αλλοδαπός και δεν είναι κακό, μαζί με τους ιδιοκτήτες να μαζέψει τον καρπό που θα δώσει λάδι πρώτης ποιότητας. Που θα βγάλει αρκετά από τα έξοδα της χρονιάς. Με τον κορονοϊό, ακόμη χειρότερη η κατάσταση, αφού οι εργάτες είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, οι έλεγχοι συνεχείς, οι προφυλάξεις υγείας πολλαπλάσιες, κλπ.

Απορία μου είναι γιατί προτιμά να μένει άνεργος ένας Έλληνας ή μια Ελληνίδα, αντί να οργανωθεί με μια παρέα του -επίσης από ανέργους- και να αναζητεί οργανωμένα εργασία, αυτό το δίμηνο ή βαριά τρίμηνο, σε ελαιώνες. Σίγουρα οι συνθήκες δεν είναι εύκολες, αλλά θα είχαν ένα εισόδημα για κάποιο διάστημα. Εκεί ζουν όλο το χρόνο, άλλωστε.

Ας ελπίσουμε η μετά πανδημίας εποχή να ζωντανέψει, έστω με ένα άλλο τρόπο τους ελαιώνες πάλι. Γιατί χρειάζονται. Όχι μόνο για τον καρπό και το κέρδος τους, αλλά και για όλα τα άλλα. Εδώ ανέφερα μερικά.

Γιάννης Βέλλης

ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ Μέχρι το 2004, Ειδικός Γραμματέας της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας. Δημιουργός και διευθυντής του Φεστιβάλ "Ημέρες Φωτογραφικής Δημιουργίας - Φωτογραφικός Κόσμος". Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές και συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις φωτογραφίας. Φωτογραφία του από το Μοναστηράκι έχει επιλεγεί για τηλεκάρτα του ΟΤΕ. Διεθνείς διακρίσεις σε διαγωνισμούς της FIAP. Έχει πάρει το 1ο βραβείο φωτοκριτικής του περιοδικού "ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ". Το 1ο βραβείο για την ομορφότερη και χαρακτηριστικότερη φωτογραφία της Ηπείρου από μεγάλη διαδικτυακή ειδησεογραφική εφημερίδα της Ηπείρου. Το φωτογραφικό περιοδικό "Qpticon" του έκανε αφιέρωμα με φωτογραφίες από Στρασβούργο και Βοσνία. Η κυριακάτικη εφημερίδα "Η εποχή" έχει φιλοξενήσει δύο φορές, στις γιορτές της, φωτογραφίες του που έχουν δημοσιευθεί σε αυτή. Συμμετείχε με φωτογραφίες του από την Ήπειρο στις εικαστικές εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια του ΚΚΕ. Κριτής πανελληνίων φωτογραφικών διαγωνισμών. Στην εφημερίδα "Η εποχή" έχουν φιλοξενηθεί συνεντεύξεις που πήρε από τον Σπ. Μελετζή, Κ. Μπαλάφα και άλλους δημιουργούς φωτογράφους καθώς και άρθρα του για ιστορικά και δημοσιογραφικά φωτογραφικά αρχεία.

Σχετικά Άρθρα

Δείτε Επίσης
Close
Back to top button