City StoriesFeaturedΕλλάδα

Αιδηψός: Το spa που αντέχει χιλιάδες χρόνια

Φωτογραφίες: Σπύρος Τσακίρης

Κοίτα να δεις τώρα τι συμβαίνει μ΄ αυτό το μέρος… Αναδύει αρχοντιά και θειάφι. Παντού. Μια απέραντη φυσική ομορφιά, όπου φτάνει το μάτι. Από το βουνό εως πέρα στη θάλασσα. Όπου κι αν περπατήσεις όπου κι αν κοιτάξεις.

Κι εγώ προσωπικά οφείλω στην Αιδηψό μια τεράστια συγγνώμη, καθώς πάντα την θεωρούσα ένα μέρος για ηλικιωμένους, μια ιαματική λουτρόπολη που αξίζει να την επισκεφτεί κανείς επειδή… όπως και να το κάνουμε, έχει κάποιο πρόβλημα πρόβλημα υγείας. Ούτε στις σύντομες αποδράσεις μου, για λόγους περιέργειας, δεν είχα σκεφτεί ποτέ να την συμπεριλάβω.

Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

Η θεά Αθηνά ζήτησε από τον θεό της φωτιάς, Ήφαιστο, να φέρει στην επιφάνεια της γης θερμά ιαματικά ύδατα, ώστε ο προστατευόμενός της, ο μυθικός ήρωας Ηρακλής να έρχεται να ξεκουράζεται μετά από κάθε άθλο. Ο Ήφαιστος ικανοποίησε το αίτημα της αδερφής του. Χτύπησε με το θεϊκό σφυρί του τα έγκατα της γης και αμέσως ξεπήδησαν τα θερμά ιαματικά νερά της Αιδηψου.

Κατά την παράδοση έχει εποικιστεί από Ίωνες οι οποίοι της έδωσαν το όνομα “Ελλοπία” προς χάρη του γιου του Ιωνα, Ελλοπα. Αργότερα αναφέρεται ως “Αιδεψός”, στα Μετεωρολογικά του Αριστοτέλη κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. Ο Πλούταρχος περιγράφει την κοινωνική ζωή που είχε αναπτυχθεί στην Αιδηψό, για την ευχάριστη διαμονή στην πόλη και στις διασκεδάσεις της, εξαίρει μάλιστα τη λαμπρή διατροφή με τα άφθονα ψάρια και τα πτηνά της. Ο δε Στράβων αναφέρεται στην εμφάνιση των νέων πηγών και στις ιαματικές ιδιότητές τους. Η Αιδηψός από τους παλαιότερους χρόνους ήταν γνωστή για τα χαλκουργεία της και ίσως αυτό δικαιολογεί το ότι ήταν από τις λίγες πόλεις που είχαν δικό τους νόμισμα. Το νόμισμα αυτό, που απεικονίζει ο Ρήγας Φερραίος στη Χάρτα του, είχε χαραγμένο στη μία πλευρά, κάβουρα και στην άλλη ένα ψάρι συμβολίζοντας το θαλάσσιο πλούτο της περιοχής.

Αυτοκράτορες όπως ο Αδριανός, ο Mάρκος Αυρήλιος και ο Μέγας Κωνσταντίνος ήρθαν στην μικρή αυτή πόλη της Εύβοιας για θεραπεία. Εκπρόσωποι της πολιτικής, της τέχνης και του διεθνούς τζετ σετ, όπως ο  Ελευθέριος Βενιζέλος, η Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Κωστής Παλαμάς Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, η Μαρία Κάλλας, η Γκρέτα Γκάρμπο, ο Ομάρ Σαρίφ, ο Κώστας Βάρναλης, κ.α. Στην Αιδηψό ο Μενέλαος Λουντέμης έζησε την εφηβεία του, εργαζόμενος, και γράφοντας το έργο του «Καληνύχτα Ζωή» ενώ ο Δημήτρης Ψαθάς και ο Φωκίωνας Δημητριάδης πέρναγαν τις ελεύθεςες ώρες τους στον κήπο της Αίγλης.

Αυτά δεν είναι ωστόσο και πολύ δύσκολα να τα ανακαλύψει κανείς. Αρκεί να ψάξει για τα Λουτρά της Αιδηψού στους οδηγούς και στο ίντερνετ.

Όταν όμως πάρει την απόφαση να ξεκινήσει για εκεί, είτε μέσω Χαλκίδας 110 χιλιόμετρα μακριά, είτε με φέρι-μπόουτ από την Αρκίτσα (μόλις 50 λεπτά εν πλω) θα δει και εικόνες που δεν περιγράφονται….

Είναι σίγουρο πως όταν φτάσει κάποιος στην Αιδηψό θα γοητευτεί και ταυτόχρονα θα προβληματιστεί. Όπως την πάτησα κι εγώ που δεν περίμενα καθόλου τι θα συναντήσω. Εκεί, στη βόρεια Εύβοια στους πρόποδες του όρους Τελέθριου, από τα ελάχιστα σημεία της περιοχής που δεν άγγιξε η καταστροφική φωτιά του περασμένου καλοκαιριού.

Φτάσαμε βράδυ και το μόνο που κατάφερα αρχικά να ξεχωρίσω ήταν ο παραλιακός δρόμος με τις καφετέριες, το «Κύμα» στο κέντρο της, σχεδόν να πλέει στην ακτή, κάποια λιγοστά ανοιχτά ταβερνάκια αλλά και μια διπλή λεωφόρο που οδηγούσε μέσα από το Δημαρχείο στο ξενοδοχείο μας.

Η βραδιά κρύα, Γενάρης γαρ, κόσμος λιγοστός αλλά ο ήχος από τρεχούμενα νερά, κυριαρχούσε παντού. Δεν τα έβλεπες μεν μέσα στα σκοτάδια, αλλά τα άκουγες.

Και ξάφνου το μάτι έπεσε σε μια περίεργη ομίχλη… Δίπλα στη θάλασσα, στους δρόμους, στα φρεάτια. «Δεν βλέπω καλά», σκέφτηκα αρχικά. Περίεργα πράγματα και σίγουρα πρωτόγνωρα. Όμως η ομίχλη ήταν εκεί. Ζωντανή και …ζεστή και το θέαμα απόκοσμο,  αλλά σίγουρα ευεργετικό για τα αδέσποτα, αυτή κι όλες τις υπόλοιπες κρύες νύχτες του χειμώνα.

Και μπορεί να φαίνεται σαν κινηματογραφικό εφέ σε αμερικανικό μπλοκμπάστερ με μάγισσες, γκόλουμ και μεταμορφωμένες γάτες, όμως συμβαίνει όντως στην Αιδηψό όταν πέφτει χαμηλά η θερμοκρασία και αυξάνεται η υγρασία. ‘Ένα φαινόμενο άκρως εντυπωσιακό, που εξηγείται ωστόσο από τη φυσική.

Αυτά είναι τα καλά νέα, γιατί υπάρχουν και τα άσχημα.

Σε αυτή την όμορφη λουτρόπολη που θα έπρεπε να σφύζει από ζωή χειμώνα καλοκαίρι, με τα υπέροχα κτίρια και παλιά πολυτελή ξενοδοχεία αντιλαμβάνεσαι από τη μια την λαμπρότητα και την ομορφιά, τα περασμένα μεγαλεία και την αίγλη, και από την άλλη την κρατική εγκατάλειψη.

Στα λουτρά υπάρχουν περισσότερες από 80 ιαματικές πηγές σε SPA, δημόσια αλλά και ιδιωτικά, υδροθεραπευτήρια, πισίνες ξενοδοχείων, ακόμη και δίπλα στην παραλία για χαλάρωση αλλά και θεραπεία, ανακούφιση από παθήσεις.

Τα θειούχα νερά έχουν θερμοκρασία από 34-71 βαθμούς C. Εκτός από το υδροθεραπευτήριο του ΕΟΤ και τα ιδιωτικά υδροθεραπευτήρια, ιαματικές πηγές αναβλύζουν από τη θάλασσα (όπως στο χώρο της δημοτικής πλαζ) ή χύνονται από ψηλά από τα βουνό, από τα υψώματα, αφού βρίσκονται παντού στην περιοχή. Τα νερά είναι κατάλληλα για ρευματικές παθήσεις, χρόνια οστεοαρθρίτιδα, σπονδυλαρθρίτιδα και άλλες νόσους του μυοσκελετικού συστήματος καθώς και για γυναικολογικές παθήσεις.

Το σημερινό σύγχρονο υδροθεραπευτήριο του ΕΟΤ διαθέτει 84 ατομικούς λουτήρες με σύστημα υδρομασάζ, εσωτερική πισίνα κινησιοθεραπείας και εξωτερική πισίνα με ιαματικό και θαλασσινό νερό, φυσικοθεραπευτήριο και αίθουσα γυμναστικής.

Το πιο εντυπωσιακό και όμορφο κτίριο στα Λουτρά της Αιδηψού είναι και σήμερα το Ξενοδοχείο «Thermae Sylla Spa». Χτίστηκε το 1896 κι χει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Μετά από 120 και πλέον χρόνια, το ξενοδοχείο αυτό παραμένει το λαμπρότερο στολίδι και σήμα κατατεθέν των Λουτρών.  Λειτουργεί όλες τις εποχές του χρόνου, είναι πλήρως ανακαινισμένο κι όπως διαπιστώσαμε αυτή την εποχή έχει θαμώνες κυρίως από το εξωτερικό.

Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τα άλλα ιστορικά ξενοδοχεία της πόλης.

Το αμέσως παλαιότερο (μετά το “Θέρμαι Σύλλα”) ξενοδοχείο είναι το “Ηράκλειον”, χτισμένο στα 1901 από την οικογένεια Μάλλιου, στην οποία ανήκε και το γνωστό “Κόκκινο Σπίτι” της Χαλκίδας.

Εδώ και σχεδόν 25 χρόνια, το “Ηράκλειον” έχει κλείσει και το μόνο που απομένει είναι οι αναμνήσεις και οι ιστορίες από τις πολλές μεγάλες προσωπικότητες διέμεναν συχνά εκεί, όπως για παράδειγμα ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, που αγαπούσε ιδιαίτερα να κάθεται να γράφει στο κιόσκι του κήπου, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα προς τη δύση.

Λίγα χρόνια μετά από το “Ηράκλειον” και σε πολύ μικρή απόσταση από αυτό, χτίστηκε το “Στάδιον”, ένα ακόμη λαμπρό και γεμάτο μνήμες ξενοδοχείο των Λουτρών Όπως και από το “Ηράκλειον”, η θέα είναι το ίδιο υπέροχη προς τη δύση, την παραλία των Λουτρών και τον Ευβοϊκό. Κι αυτό ρημάζει και η επιγραφή «ΠΩΛΕΙΤΑΙ» μάλλον δεν συγκινεί κανέναν πια.

Απέναντι στην πλευρά του οικισμού από χρόνια εγκαταλελειμμένο και το ξενοδοχείο “Κασταλία”, το οποίο αργότερα λειτούργησε ως Κέντρο Λουτροθεραπείας Αναπήρων Πολέμου (Κ.Λ.Α.Π.). Πριν από περίπου 35 χρόνια, το Κ.Λ.Α.Π. μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο “Αι Πηγαί” και η “Κασταλλία” τέθηκε εκτός λειτουργίας.

Σήμερα, το τεράστιο αυτό κτήριο ανήκει στον Δήμο, παρουσιάζοντας εξωτερικά και εσωτερικά ένα θλιβερό θέαμα εγκατάλειψης.

Το ίδιο συμβαίνει και με το παλαιό υδροθεραπευτήριο των Αγίων Αναργύρων, έργο του Ερνέστου Τσίλλερ.

Ναι κι εδώ έφτασε η χάρη του. Πρόκειται για ένα στολίδι νεοκλασικής αρχιτεκτονικής που θυμίζει εποχές που η Λουτρόπολη της Αιδηψού δέσποζε στη Μεσόγειο. Κι αυτό η δημοτική αρχή το άφησε να ρημάξει!

Η επόμενη μέρα ξημερώνει ζεστή και λαμπερή. Μάλιστα η εικόνα της Αιδηψού με το πρώτο φως μοιάζει με καρτ ποστάλ από αλλούτερη, πιο παραμυθένια εποχή.

Ξεκινάμε από νωρίς τα πάνω κάτω. Πολλοί επισκέπτες των Λουτρών μεταξύ πρωινού και μεσημεριανού δοκιμάζουν τις θεραπείες στα δημόσια λουτρά δίπλα στην παραλία. Ζηλεύω και χτυπιέμαι που δεν έφερα μαζί μου μαγιώ και δεν μπορώ να ζήσω κι εγώ την εμπειρία.

Μετά τις φυσικές πισίνες, οι πιο τολμηροί βουτούν και στη θάλασσα.

Κάνουμε βόλτα στα πέριξ. Τώρα βλέπουμε και τα νερά που ακούγαμε το προηγούμενο βράδυ. Είναι παντού στην πόλη. Συγκλονιστικό.

Να τη πάλι η ομίχλη πάνω από τις πηγές σε διάφορα σημεία της πόλης.

Την ημέρα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή και επιβεβαιώνει ότι δεν κάνανε τα μάτια παιχνίδια στο σκοτάδι.

Ανεβαίνουμε ψηλά και βλέπουμε την πόλη σε όλο της το μεγαλείο. Το μάτι φτάνει μέχρι τη Στερεά και δεξιά στον κόλπο της Γιάλτρας που οδηγεί στον παραθαλάσσιο οικισμό του Άγιου Γεώργιου. Τριγυρνάμε πάνω κάτω και δεν χορταίνουμε. Τους δρόμους, τα πάρκα τις ανηφοριές, τα στενά. Την απέραντη πλακόστρωτη παραλία που κάνουν βόλτα λίγοι περαστικοί, κάτω από τον γεναριάτικο ήλιο.

Ο καφές βάλσαμο, πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής από το Πορθμείο προς Αρκίτσα. Αναπολούμε και καταγράφουμε.

Θυμόμαστε έντονα τα λόγια του κύριου Λευτέρη, του ξενοδόχου μας. «Μιθώ» το όνομα του καταλύματος κι ιδιαίτερα φιλόξενοι οι ιδιοκτήτες. Όχι μόνο  μας διαβεβαίωσε τηλεφωνικά ότι δέχονται με χαρά και κατοικίδια, αλλά μας κέρασε πρωί πρωί καφέ στην ταράτσα του.

«Μας έχουν εγκαταλείψει. Προεκλογικά, μας υπόσχονται έναν παραλιακό δρόμο προς την Χαλκίδα, δεκαετίες τώρα. Είναι κρίμα σε ένα τέτοιο μέρος, ευλογημένο, να μην έχουμε επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό όλο το χρόνο.  Όπως γινόταν το 50 και το 60. Εντάξει το καλοκαίρι κάτι γίνεται. Τους υπόλοιπους μήνες όμως… Και βλέπετε τι γίνεται με τα παλιά ιστορικά κτίρια. Η πιο εύκολη και σύντομη πρόσβαση θα ήταν σωτήρια για μας. Χρόνια τη ζητάμε και όλο θα…»

Εμείς θα ξαναπάμε ωστόσο στην Αιδηψό και τη συστήνουμε ανεπιφύλακτα. Για την φυσική της ομορφιά, για τις πηγές της, για την ομίχλη της, για τον γευστικό καφέ στην παραλία, για την ανοιχτή θέα, για τη φιλοξενία της.

Για την ευαισθησία των κατοίκων της που έχουν τοποθετήσει βιβλιοφωλιές σε διάφορα σημεία της πόλης.

Όμορφος τόπος, όμορφοι άνθρωποι. Να μου το θυμηθείς… Κάτι γίνεται εκεί πέρα με το νερό!

Ντορίτα Λουκίσσα

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966 και σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο ΕΚΠΑ. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 άρχισε να εργάζεται σε έντυπα, αρχικά καλύπτοντας το διεθνές ρεπορτάζ. Σύντομα πέρασε στον χώρο των media και ασχολήθηκε με τον θαυμαστό τότε και ελπιδοφόρο ακόμη χώρο της τηλεόρασης, για λογαριασμό εφημερίδων και περιοδικών. Από άποψη δεν εργάστηκε ποτέ στην τηλεόραση, αλλά μόνο στο ραδιόφωνο και συγκεκριμένα του ΣΚΑΙ, την εποχή της άνοιξης της ιδιωτικής ραδιοφωνίας. Με το κλείσιμο της Ελευθεροτυπίας -τελευταία εφημερίδα στην οποία εργάστηκε- αποφάσισε να στραφεί στο διαδίκτυο και να ανακαλύψει την αδιάκοπη δραστηριότητα του ίντερνετ, συνεργαζόμενη με διάφορες ιστοσελίδες. Παράλληλα δραστηριοποιείται στο χώρο των multimedia.

Σπύρος Τσακίρης

ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ-VIDEOGRAPHER Γεννήθηκε το 1962 στη Ζαχάρω Ηλείας. Από πολύ νωρίς άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία. Από το 1987 εργάζεται στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», καλύπτοντας όλα τα μεγάλα ελληνικά και διεθνή γεγονότα. Από το 1999 είναι υπεύθυνος του φωτογραφικού τμήματος της εφημερίδας (καθημερινό, κυριακάτικο φύλλο, www.enet.gr). Έχει καλύψει θέματα όπως: Εμφύλιος στη Βοσνία, 1o και 2ο Πόλεμο του Κόλπου, εμφύλιος στο Λίβανο, πτώση Σοβιετικής Ένωσης, γεγονότα στην Αλβανία, πτώση Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, Κοσσυφοπέδιο '89, εμφύλιος στη Ρουάντα, πείνα στην Αφρική, Κούρδοι, τον βομβαρδισμό του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, καθώς και τα γεγονότα στην Παλαιστίνη και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Πέρα από την επικαιρότητα, έχει φωτογραφήσει σε χώρες όπως: Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία, Συρία, Σαουδική Αραβία, Αρμενία, Τανζανία, Κένυα, Νότιος Αφρική, Αίγυπτος, Κύπρος, Ολλανδία, Βέλγιο, Ουγγαρία, Αυστρία, αποτυπώνοντας τη διαφορετικότητα της ανθρώπινης δραστηριότητας και την παρουσία της στο περιβάλλον. Παράλληλα, έχει συνεργαστεί με το διεθνή τύπο, με το γαλλικό πρακτορείο IMAPRESS και το γερμανικό ACTION PRESS. Θέματά του έχουν δημοσιευθεί στα μεγαλύτερα ελληνικά και ξένα περιοδικά, όπως «ΓΑΙΟΡΑΜΑ», «Flame of Life», «ΔΙΦΩΝΟ», ελληνικό και ισπανικό «National Geographic», “STERN”, “TIME”, “PARIS MATCH”, “NEWSWEEK” κλπ. Από το 2009 είναι μέλος του IEPA (International Environment Photographers Association). Επίσης είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ και της ΕΦΕ (Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας). Φωτογραφίες του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, σε διεθνή μουσεία. Επίσης φωτογραφία του βρίσκεται στην παγκόσμια συλλογή για τις καλύτερες φωτογραφίες του αιώνα που πέρασε. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις. Έχει ολοκληρώσει μεγάλα projects με θέματα «Τα παιδιά μπροστά στο νέο αιώνα», «Οι άνθρωποι του τύπου στην Ελλάδα», «Ψαράδες», «Άνθρωπος και Περιβάλλον». Ασχολείται παράλληλα με τη σκηνοθεσία multimedia και ντοκιμαντέρ. Έχει ολοκληρώσει τέσσερα ντοκιμαντέρ. Συγκεκριμένα τα μικρού μήκους «Vrooom» 32΄, «Μπαϊάσα – Βοβούσα» 17΄ και «Ο Θησαυρός της Λιμνοθάλασσας» 17΄, το οποίο και βραβεύθηκε το 2003 από το National Geographic και προβλήθηκε στο φεστιβάλ ECOCINEMA 2003. Επίσης το ντοκιμαντέρ, μεγάλου μήκους «Flamingo» 90΄, μία μουσική ταινία με τους Πυξ Λαξ που κυκλοφόρησε στην αγορά με τη μορφή DVD. Ακόμη, για λογαριασμό της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» σκηνοθέτησε το 2014 το ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους «ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ». Σήμερα συνεργάζεται με μεγάλα ελληνικά και διεθνή ειδησεογραφικά ΜΜΕ και διδάσκει σε σεμινάρια και δυναμικά workshops, δίνοντας έμφαση στα multimedia. Δημιούργησε την ιστοσελίδα www.carnetdevoyage.gr και εργάζεται ως Φωτογράφος του Προέδρου της Βουλής, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Τέλος, συνεχίζει να δημιουργεί ντοκιμαντέρ με ενδιαφέρουσες ιστορίες. https://www.instagram.com/tsakiris.photography/ Spyros Tsakiris Photography|Facebook/ tsakirisphotographer@gmail.com

Σχετικά Άρθρα

Back to top button