Η Ικαρία, πήρε το όνομά της, από τον Ίκαρο. Ο Δαίδαλος ο πατέρας του, φυλακίστηκε στο δημιούργημά του, το Λαβύρινθο, από το Μίνωα. Για να αποδράσει, κατασκεύασε κέρινα φτερά, γι αυτόν και το γιο του. Ο Ίκαρος όμως, πλησίασε τον ήλιο κι έπεσε στο πέλαγος, που ονομάστηκε προς τιμή του Ικάριο. Στη συνέχεια ξεβράστηκε στις ακτές του νησιού. Η αρχαία ονομασία της, είναι Δολίχη που σημαίνει μακριά, λόγω του μακρόστενου σχήματός της.
Η Ικαρία είναι επίσης ιδιαίτερα γνωστή, για τα πανηγύρια και τον ικαριώτικο χορό. Η ορχήστρα, με κυρίαρχο το βιολί, δίνει το ρυθμό στο χορό. Στο κέφι συμβάλλουν το ικαριώτικο κρασί, η μπύρα και τα ντόπια αναψυκτικά. Οι κάτοικοι των χωριών προσφέρουν εθελοντική εργασία, ενώ τα έσοδα των πανηγυριών χρησιμοποιούνται για έργα στην κάθε κοινότητα.
Η επίσκεψη στην Ικαρία, έγινε με την πεζοπορική ομάδα «Φυσιολάτρης» Νίκαιας. Αφού αποβιβαστήκαμε από το καράβι, στο λιμάνι του Εύδηλου, χαρούμενες φωνές παιδιών που κολυμπούσαν, αντηχούσαν: «καλώς ήρθατε! Καλώς ήρθατε!». Η πιο ευχάριστη υποδοχή! Η καλή εκδρομή από τα πρώτα λεπτά φαίνεται.
Οι άνθρωποι, φιλόξενοι και καλοσυνάτοι!
Το βράδυ πήγαμε περίπατο από τα Θέρμα στον Άγιο Κήρυκο. Θαυμάσαμε το όμορφο λιμάνι με το πανύψηλο μεταλλικό δημιούργημα , «τα φτερά του Ίκαρου».
Στη διαδρομή, ένα αγροτικό αυτοκίνητο σταμάτησε και ο οδηγός μας ρωτούσε με ενδιαφέρον, αν μας αρέσει το νησί τους. Ένας άλλος ντόπιος, που κατηφόριζε μαζί, μας έδειξε το χώρο για τα πανηγύρια, στην άκρη του λιμανιού του Άγιου Κήρυκου και αναπολούσε άλλες εποχές, δίνοντάς μας πληροφορίες για το νησί, με 8.000 μόνιμους κατοίκους τώρα. Μας εξήγησε ότι η συνήθεια του νυχτερινού ωραρίου στα μαγαζιά, ίσχυσε γιατί τη μέρα οι ντόπιοι, ασχολούνταν με εργασίες αγροτικές και κτηνοτροφικές για το βιοπορισμό τους. Όχι, βέβαια ότι δεν ισχύει το γνωμικό: «άγχος, ρολόι, ταλαιπωρία, δε χωράνε στην Ικαρία!»
Ο οδηγός του λεωφορείου, προσφέρθηκε να φέρει το κινητό μου, το επόμενο πρωί που το ξέχασα να φορτίζεται σε μαγαζί στο διπλανό χωριό.
Η φουρνάρισσα στους Φούρνους Ικαρίας, βγήκε με το δίσκο γεμάτο κουλούρια πορτοκαλιού και κερνούσε όλους τους ταξιδιώτες κάτω από τον πλάτανο. Είπαν ότι ήταν χωριστά μαγαζιά με το διπλανό, αλλά τα τραπεζάκια ήταν μαζί!
Δε θα ξεχάσω, το παιδί με το μηχανάκι που βρέθηκε ως από μηχανής θεός, στο χωματένιο σταυροδρόμι μιας από τις πεζοπορίες των ορειβατών κι από τελευταία που είχα μείνει, καταϊδρωμένη, βγάζοντας φωτογραφίες τα βότανα Ικαρίας, με πήγε στους πρώτους και γλίτωσα το βάσανο του καυτού ήλιου.
Κάποιες κυρίες μας πρότειναν, την επόμενη φορά να μας φιλοξενήσουν να δούμε και άλλα μέρη και έθιμα!
Μέναμε στα Θέρμα, μικρή γραφική λουτρόπολη, με ωραία παραλία με βότσαλα και μια σπηλιά με καυτά ιαματικά λουτρά, αλιπηγές (πλησίον της θάλασσας).
Οι 8 πηγές από τις 17 θερμές στη χώρα μας, βρίσκονται στην Ικαρία. Οι 5 από αυτές, στα Θέρμα. Εκεί, συνάντησα, τα απογεύματα που πήγαινα, κόσμο σε μικρές παρέες, δίπλα στους βράχους να συζητούν ως παλιοί καλοί γνώριμοι, από Βραζιλία, Δανία, Γαλλία και πολλά μέρη της Ελλάδας, απ’ όπου έρχονταν πολλά χρόνια για να απολαύσουν τις ευεργετικές θεραπευτικές και χαλαρωτικές ιδιότητες του ραδιούχου νερού, μοναδικό στον κόσμο! Το θέρετρο αυτό είχε αρκετά μαγαζάκια παραλιακά, με όμορφη θέα και μουσική που συνόδευε τη γαλήνη του θαλασσινού τοπίου. Εκείνες τις μέρες, γίνονταν αγώνες σκακιού!
Από τα Θέρμα περπατώντας, ανεβήκαμε την ανηφόρα, ευωδιαστή, από θυμάρι και ρίγανη και σταματήσαμε σε ένα ορυχείο μετάλλων, γεμάτο νυχτερίδες, που πέταξαν μόλις μπήκαμε. Κατηφορίσαμε και απολαύσαμε την ωραία παραλία στα Νεάλια.
Ξεκινήσαμε μια πεζοπορία για το αρχαίο Δράκανο, αρχαία πόλη, πατρίδα του Διόνυσου. Κατευθυνθήκαμε στον Πύργο.
Ένας από τους 7 πύργους, μέρος του δικτύου επικοινωνίας μέσω φωτιάς, των νησιών της Αθηναϊκής Συμμαχίας για την προστασία του νησιού από εχθρικά σκάφη. Σταματήσαμε σε σπίτι καλλιτέχνη, για να θαυμάσουμε τα γλυπτά του. Συνεχίσαμε προς το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου,
κάναμε μπάνιο στην ερημική παραλία
και γυρίσαμε για να πάρουμε το λεωφορείο για την υπέροχη παραλία του Φάρου, με τα καθαρά διαυγή νερά και τη σκιά από τα αρμυρίκια.
Θαυμάσαμε τα αρχαιολογικά ευρήματα, αγγεία, αμφορείς, χάλκινα εργαλεία, στο όμορφο κτίριο του μουσείου στον Άγιο Κήρυκο.
Στη συνέχεια πήγαμε στην παραλία του Ξυλοσύρτη, όπου υπάρχει πηγή με την ονομασία «αθάνατο νερό». Κατεβήκαμε τα πλατιά σκαλιά, για να δροσιστούμε στα βαθυγάλανα νερά μιας παραλίας, με πολύ μεγάλα, άσπρα βότσαλα και κάποια ερειπωμένα σπιτάκια ψαράδων με τις χαρακτηριστικές πλάκες αντί για κεραμίδια στη σκεπή και με ένα άνοιγμα (ανεφάντη), αντί καμινάδας, για να μην φαίνεται καπνός στους πειρατές.
Οι Ικαριώτες ακολούθησαν την τεχνική της «αφάνειας». Πήγαν στα ορεινά κρύβοντας τους οικισμούς, ιδιαίτερα από το 1521 που ενσωματώθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Τις πρώτες μέρες που ήμασταν στο νησί, φυσούσε δυνατός αέρας. Οι δρόμοι είναι στενοί όλο ανηφόρες – κατηφόρες και απότομες στροφές. Με λεωφορείο, φτάσαμε στο μονοπάτι για την παραλία Σεϋχέλλες.
Θα ήθελα προσεγγίσω την παραλία, πετώντας με τα φτερά του Ίκαρου. Αφού ξεζαλίστηκα από τις πολλές στροφές στους ορεινούς όγκους, ακολούθησα την πορεία των ορειβατών. Άλλη ομάδα, θα πήγαινε με καραβάκι από Μαγγανίτη.
Το κατηφορικό μονοπάτι για την παραλία που δημιουργήθηκε ύστερα από κατολίσθηση, όταν ανοιγόταν η σήραγγα του Μαγγανίτη, οδηγούσε σε βράχια σεληνιακού τοπίου, θυμίζοντας κάτι από Σαρακίνηκο της Μήλου.
Σε απόκρημνο σημείο ζήτησα βοήθεια. Πήρα οδηγίες, γιατί νόμιζα ότι ούτε πίσω, ούτε μπροστά θα πήγαινα. Ίσα που χώραγε το ακατάλληλο αθλητικό μου παπούτσι να πατήσει στο βράχο και κάτω το απίστευτο γαλάζιο, διάφανο οινοπνευματί – λουλακί με καλούσε. Έκλεισα τα μάτια γύρισα στο βράχο, τον αγκάλιασα κι άρχισα να κινούμαι. «Μπορείς» άκουσα και προχώρησα. Όταν περάσεις το δύσκολο σημείο, τα υπόλοιπα είναι ευχάριστη υπόθεση. Η αλληλεγγύη και η αλληλοβοήθεια σε τέτοιες ομάδες, είναι πράξη. Οι άγνωστοι σε λίγη ώρα είναι στήριγμά σου. Μοιράζεσαι τις ιδιαιτερότητες της διαδρομής για τον ίδιο προορισμό και την επιστροφή. Ενώ μπορούσα να επιστρέψω με το καραβάκι, προς Μαγγανίτη, ξαναδοκίμασα το «μονοπάτι πρόκληση». Η παραλία, μας αποζημίωσε. Οι σχηματισμοί στους βράχους έμοιαζαν με κορμιά με κελεμπίες, με χέρια και κεφάλια σε σύσκεψη ή με ό,τι φανταζόταν ο καθένας και η καθεμία από την καινούρια παρέα που ήταν διαφορετικό, έφερνε ευδιάθετο κλίμα και γέλιο. Η τριγωνική σπηλιά, ο βράχος καταμεσής στα άσπρα βότσαλα και το μοναδικό γαλάζιο, συνέθεταν μαγευτικό τοπίο. Με γνωστούς και φίλους η ανάβαση είναι πάντα πιο εύκολη. Μερικές γλιστριές ήταν αναπόφευκτες. Ευτυχώς ασήμαντες. Η διαδρομή προς Μαγγανίτη μου θύμιζε το χωριό Βόλακας της Τήνου.
Υπήρχαν πολλοί μεγάλοι στρογγυλεμένοι βράχοι και πάνω τους σκαρφαλωμένα ημιάγρια κατσίκια ελεύθερης βοσκής, «ρασκά», που θύμιζαν κρι κρι. Κάτω το αγριεμένο Αιγαίο με τα άσπρα του πρόβατα, έστελνε έναν αέρα που μας έπαιρνε τα καπέλα. Επέλεξα τη σκιά ενός πουρναριού –όπως με διόρθωσαν- κι αγναντεύοντας το Ικάριο εμπνεύστηκα το παρακάτω ποιήμα:
Κάτω από μια βελανιδιά, μ’ ένα μαντήλι στα μαλλιά.
Ο αέρας σήκωνε πανιά, μες στου Ικάριου τα νερά.
Πάνω στους βράχους τα κρι κρι.
Ποτέ δε μ’ ένοιξε γιατί κι εσύ δεν ήσουν πια μαζί,
στ’ ανέμου τούτη τη γιορτή.
Άσπρα τα κύματα θωρώ. Τίποτα πια δεν καρτερώ.
Φτερά που λιώσαν, δεν μπορώ, να τα κολλήσω, να πετώ.
Τραγούδι γίνεται η βουή.
Βόλακες γύρω, λαξευτοί, στέκονται σύντροφοι βουβοί,
Σ’ ένα χορό δίχως αρχή.
Μια άλλη πεζοπορία ήταν στο βουνό Αθέρας που σημαίνει κόψη του ξυραφιού. Μέσα από πλατάνια, φτάσαμε και είδαμε πως λειτουργεί ο νερόμυλος.
Περπατώντας, γυρίσαμε στο χωριό Καραβόσταμο. Στο Β παγκόσμιο πόλεμο, στον Καραβόσταμο, πέθαναν πάνω από 100 άτομα από ασιτία. Υπήρξε τόπος εξορίας αυτοκρατορικών οικογενειών της βυζαντινής αυτοκρατορίας και κομμουνιστών το 1945-49. Σήμερα υπάρχει μνημείο στην πλατεία και μια απάνεμη παραλία και μια κυματώδη, με όμορφα μαγαζάκια δίπλα.
Άλλη πεζοπορία, μέσα από τον Άγιο Πολύκαρπο,
επίσης τόπος εξορίας, με πλατάνια, κουμαριές, ήμερα πουρνάρια, γέμισε αρκετούς πεζοπόρους με εξανθήματα. Οι κουμαριές, η γύρη, οι κάμπιες αποτέλεσαν αιτία χρήσης του φαρμακείου της αποστολής. Περάσαμε από τον Άγιο Παντελεήμονα,
επίσης από το τεχνητό φράγμα, που είναι φτιαγμένο με τα χέρια των κατοίκων για να έχουν νερό και άρδευση και αποτελεί κληρονομιά της Unesco,
Μετά βρεθήκαμε στη Μονή Παναγίας στο Μουντέ,
το χωριό Χριστός Ραχών όπου περάσαμε την πύλη και ξεκουραστήκαμε στη δροσερή του πλατανοσκιερή πλατεία του. Κατευθυνθήκαμε προς τον Αρμενιστή. Ο εστιάτορας με λύπη περιέγραφε την καταστροφή της περιοχής από την πυρκαγιά, πριν λίγα χρόνια. Κολυμπήσαμε στο Λιβάδι, με τα πράσινα νερά και την απέραντη αμμουδιά.
Είδαμε από ψηλά την ταραγμένη και όμορφη παραλία του Να.
Ο Νας ήταν σημαντικό λιμάνι στην αρχαιότητα. Λένε πως σώζεται μικρό μέρος της προβλήτας. Έκαναν θυσίες στο ιερό της Αρτέμιδος, προστάτισσα των θαλασσοπόρων, απ’ το οποίο λένε ότι σώζεται τμήμα του δαπέδου του ναού. Εδώ η θάλασσα έχει επικίνδυνα ρεύματα και η παραλία προτιμάται για εναλλακτικό τουρισμό.
Πανέμορφη ήταν και η κρουαζιέρα στο Καρκινάγρι, γραφικό χωριό με όμορφη παραλία μέσα στο χωριό αλλά και λίγο πριν, όπου κολυμπήσαμε.
Η ημερήσια εκδρομή στους Φούρνους Ικαρίας ήταν μοναδική έκπληξη. Στη διαδρομή ένα σύννεφο είχε σταθεί πάνω στα νερά της θάλασσας. Σπάνιο φαινόμενο που έδινε στο ταξίδι ενδιαφέρον. Σταματήσαμε στο νησάκι της Θύμαινας. Μια ματιά στο αμφιθεατρικό χωριό, χαίρεται τα πολύ όμορφα, στη σειρά κτίρια, της εκκλησίας, του ιατρείου και του σχολείου. Δεν κρύβω, ότι ονειρεύτηκα μια μετάθεση με καιρό, πάντα καλοκαίρι…
Το λιμάνι στους Φούρνους είναι πίνακας ζωγραφικής. Οι χρωματιστές βαρκούλες στα γαλήνια νερά και στο βάθος το ήρεμο χωριό, με τα μαγαζάκια στην παραλία. Ένας δρόμος που ακολουθήσαμε ήταν κατάφυτος δεξιά και αριστερά από μουριές που έκαναν καμάρα σκιάς στους επισκέπτες. Οδηγούσε στην πλατεία με τον πλάτανο και την εκκλησία. Όλα ταιριαστά με την ηρεμία και την καλοσύνη των κατοίκων.
Με λεωφορείο ορισμένοι επιλέξαμε να επισκεφτούμε την παραλία Πετροκοπιό, γνωστή για το αρχαίο λατομείο που βρίσκεται εκεί, με τα διάσπαρτα μάρμαρα πάνω στα άσπρα βότσαλα και την πλαγιά δίπλα στο σκαμμένο βουνό, καθώς και υπέροχη για τα νερά της τα γαλαζοπράσινα.
Η θέα των Φούρνων όπως ανεβαίνει το λεωφορείο, είναι σχηματισμοί χερσονήσων μοναδικής ομορφιάς. Κάποιοι χάρηκαν το αλεύρωμα ενός μελλοντικού γαμπρού στο λιμάνι. Έθιμο της περιοχής.
Η εκδρομή συνεχίστηκε στην Ικαρία, με επίσκεψη στη Μονή Θεοκτίστης ή Θεοσκέπαστης, όπου το παρεκκλήσι είναι σκεπασμένο από ένα φυσικό βράχο- στέγη. Εκεί μπορεί κάποιος να γευτεί καφέ και λουκουμάδες, ηρεμώντας και θαυμάζοντας το πευκοδάσος και τα όμορφα λουλούδια, με θέα τη θάλασσα.
Επίσης επισκεφτήκαμε το αρχαιολογικό μουσείο στον Κάμπο, περιοχή όπου οι Έλληνες από τη Μίλητο το 750 π.Χ. αποίκησαν την Ικαρία. Τότε την αποκαλούσαν Οινόη, για το κρασί της.
Κολυμπήσαμε στην αξεπέραστης ομορφιάς παραλία Κάμπου κοντά στον Εύδηλο. Εκτενής, λευκή, ψιλή άμμος και μοναδικό γαλάζιο.
Μια παραλία που υπήρξαμε τυχεροί και τυχερές που τη βρήκαμε απάνεμη, αλλάζοντας το πρόγραμμα της εκδρομής. Κάποιοι ντόπιοι έλεγαν ότι κολυμπούν κι όταν έχει αέρα, αλλά ξέρουν τα σημεία, για να μην παρασυρθούν από το κύματα και τα ρεύματα.
Η εκδρομή έληξε με την επίσκεψη στο πανέμορφο λιμάνι του Εύδηλου.
Κρατάω στη συλλογή μου, το φασκόμηλο Ικαρίας, μαζί με του Ρεθύμνου και της Σύμης, που μάζεψα η ίδια και έφτιαξα ένα κοκτέιλ μεθυστικού αρώματος και αναμνήσεων!
Ικαρία! ένα φτερωτό τατουάζ στην καρδιά μας!
