Τo ψαροκάικο όλη την νύχτα οργώνει τα νερά του Αιγαίου προσπαθώντας να εντοπίσει το μεγάλο κοπάδι για την καλή ψαριά. Η αύρα του Αιγαίου μας τυλίγει. Οι ψίθυροι κι η αδιάκοπη μουσική των κυμάτων συντροφεύουν την αγωνιά των ψαράδων. Αναμονή εως ότου τα δίχτυα πέσουν στην θάλασσα. Ένας άλλος πολιτισμός κυριαρχεί στο κατάστρωμα του ψαροκάικου, αρχαϊκός, άγριος, ήρεμος, τρυφερός, ανθρώπινος. Οι ψαράδες του Αιγαίου επιμένουν.
Η νύχτα είναι ήρεμη, τα σύνεργα ετοιμάζονται, τα ψάρια «περιμένουν».
Τα κοπάδια των ψαριών εντοπίζονται από το ραντάρ του ψαροκάικου. Όταν ο αρχι-αλιεύς δώσει το σήμα κατεβάζουν στην θάλασσα τους πιλότους (ομοιώματα βαρκών, με φιάλες υγραερίου και λάμπες που ο ρόλος τους είναι να παγιδεύσουν τα κοπάδια των ψαριών).
Χρονοβόρα κι επίπονη διαδικασία, αφού τα ψάρια δεν τσιμπάνε αμέσως κι οι πιλότοι χρειάζεται να ανεβοκατεβούν πολλές φορές. Όταν ο καπετάνιος κρίνει ότι η ώρα είναι κατάλληλη, τον λόγο έχει ο φωτιστής. Μόνος πάνω στη βάρκα του, επιφορτίζεται να οδηγήσει το κοπάδι κοντά στο καΐκι. Πηγαίνοντας από πιλότο σε πιλότο σβήνει τις λάμπες, «παγιδευμένο» το κοπάδι από το δυνατό φως, τον ακολουθεί όλο και πιο κοντά στο καΐκι.
Έρχεται η ώρα να απλωθούν τα δίκτυα. Το ξετύλιγμα αρχίζει από την πρύμνη και με την βοήθεια μιας βάρκας καταλήγει στην πλώρη. Τα ψάρια κυκλώνονται. Το πλήρωμα παίρνει θέση και ο καθένας είναι στο πόστο του απ’ οπού κι αρχίζει να μαζεύει τα δίχτυα. Τα ψάρια σπαρταρούν. Η θάλασσα γίνεται ασημένια. Η μεταλλική απόχη ανεβοκατεβαίνει ασταμάτητα. Τα ψάρια τοποθετούνται σε μεγάλα κιβώτια με τριμμένο πάγο. Τα κιβώτια γεμίζουν κι αδειάζουν. Επανατοποθετούνται σε κασέλες έτοιμα για την ιχθυόσκαλα.
Η νύχτα αρχίζει και παραχωρεί την θέση της στην μέρα που εμφανίζεται διστακτικά. Άπαντες κουρασμένοι αλλά και ευχαριστημένοι, μιας και η ψαριά ήταν καλή.
Οι ταπεινοί ψαράδες έζησαν τις οικογένειες τους, τροφοδότησαν την ελληνική οικονομία, το εμπόριο, την ανάπτυξη κι ας έγινε η αλιεία βιομηχανία, ας βίασε με τις άνομες μεθόδους της την φύση και το θαλάσσιο οικοσύστημα .
Η πρόοδος της αλιευτικής τεχνολογίας επέτρεψε στον άνθρωπο να αλιεύει όλο και περισσότερα ψάρια. Τα πρώτα σημάδια της υπέρ-αλίευσης έκαναν την εμφάνιση τους στα τέλη του 19ου αιώνα κι έκτοτε αυξάνονται συνεχώς και σε πολλές θαλάσσιες περιοχές το πρόβλημα έχει πάρει τρομερές διαστάσεις.
Η μονή ελπίδα για το μέλλον είναι να αξιοποιηθούν αυτά που μας παρέχει το θαλάσσιο περιβάλλον, με ήπιες μορφές εκμετάλλευσης, συμβατές με την προστασία του, καθώς κι η συναίσθηση ότι η επιβίωση όλων όσοι εκμεταλλεύονται τους θαλάσσιους πόρους, εξαρτάται από τη διατήρηση των αποθεμάτων και για το λόγο αυτό πρέπει να λειτουργούν με μεγαλύτερο σεβασμό απέναντι σ’αυτά.
Οι ψαράδες στο Αιγαίο, αν όχι όλοι, οι περισσότεροι, επιμένουν να σέβονται την πηγή ζωής που είναι η θάλασσα.
