Μεγαλώνοντας, είχα την τύχη και την πολυτέλεια να ταξιδεύω. Ως παιδί επισκέφθηκα και σεργιάνισα στους δρόμους πόλεων που στο αθώο άδυτο της φαντασίας μου έμοιαζαν με γραφικά στιγμιότυπα ταινιών ή λογοτεχνικών έργων. Οι μουσικές των παιδικών μου χρόνων ζωντανεύουν ακόμη στα αυτιά μου όταν κλείνω τα μάτια και φαντάζομαι τον εαυτό μου, κατά μήκος της Πόλης κατηφορίζοντας την οδό Ιστικλάλ.
Δένουν αρμονικά με το κάλεσμα του ιμάμη από κάποιο κοντινό τζαμί, ακολουθούν την ιερή σπειροειδή κίνηση των Δερβίσηδων, κι έπειτα με ακολουθούν σε κάποιο άλλο ταξίδι, στη μακρινή Δύση. Οι ίδιες μουσικές με συνοδεύουν στα στενά δρομάκια της Μονμάρτρης και δεν σταματούν ούτε όταν περνώ ευλαβικά το κατώφλι της Kαπέλα Σιστίνα για να θαυμάσω το αριστούργημα του Μικελάντζελο. Η ανατριχίλα που διαπερνά την ραχοκοκαλιά μου όταν αντικρίζω τα ατέλειωτα κανάλια με τις γόνδολες της Βενετίας, είναι η ίδια όταν ανασηκώνω το βλέμμα μπροστά στην Σαγράδα Φαμίλια, η ίδια ακόμη όταν στέκομαι μπροστά στις πύλες του Λορέντζο Γκιμπέρτι, στο Βαπτιστήριο της Φλωρεντίας, απαράλλαχτη με εκείνη όταν μπροστά μου εκτείνεται η αχανής οροσειρά των Άλπεων.
Κι όμως οφείλω να ομολογήσω πως ως παιδί, αν και τη στιγμή της εμπειρίας ξυπνούσε μέσα μου ένα πρωτόγνωρο δέος, μια αίσθηση πως ακροβατώ ανάμεσα στο παρόν και την ιστορία, το πολιτισμικό υπόβαθρο της μικρής μου ηλικίας δεν μου επέτρεπε να επεξεργαστώ τις εικόνες και τα ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο που τώρα, στέλνω την μνήμη μου σε εκείνες τις στιγμές και συνειδητοποιώ, πόσο ανεκτίμητες είναι οι αναμνήσεις μου από αυτά τα ταξίδια.
Μερικές φορές μαλώνω εκείνο το κοριτσάκι, επειδή δεν γνώριζε, δεν καταλάβαινε…
Από την άλλη όμως, συγκινούμαι όταν σκέφτομαι πως το ένστικτο μου είχε δράσει και αγκαλιάσει αυτά τα έργα που τώρα φωλιάζουν μέσα μου σαν θησαυροί μνήμης. Άλλοτε πάλι θυμώνω λίγο, όταν αναπολώ στιγμές στην Tate Modern, όπου η άγνοια μου προσπέρασε την έκθεση για το Ντάντα, ή δεν κατάφερε να συλλάβει την ιδιοφυΐα των τετραγώνων του Μαλέβιτς. Η αφαίρεση ήταν κάτι το σύνθετο για ένα παιδί που, όλο αφέλεια, έθετε ως άξονα σύγκρισης τα αριστουργήματα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ που είχε θαυμάσει στην Γκαλερί Ουφίτσι ή της κλασικής τέχνης που την είχαν απαγκιστρώσει στο Μουσείο του Λούβρου και αδυνατούσε να διακρίνει, τι ήταν αυτό το τόσο ξεχωριστό που κάνει έναν Μιρό του μουσείου της Βαρκελώνης, ισάξιο ενός Καραβάτζο!
Πώς αξιολογείται λοιπόν ένα ταξίδι; Σχετίζεται τελικά τόσο άμεσα με την εμπειρία, ή, ο λόγος που τόσο απεγνωσμένα συλλέγουμε φωτογραφίες, σουβενίρ, είναι επειδή φοβόμαστε μήπως χάσουμε τη δυνατότητα να αναβιώνουμε τις στιγμές, τα συναισθήματα που μας προκάλεσαν όσα είδαμε, όσα ζήσαμε; Πώς εξηγείται η ατέρμονη και έντονη προσπάθεια των ανθρώπων να κρατήσουν τα ταξίδια τους ζωντανά; Θα είμαστε όμως ποτέ οι ίδιοι με τα πρόσωπα στις φωτογραφίες; Μήπως κάθε φορά που σκαλίζουμε τις μνήμες μας και ανασύρουμε στιγμιότυπα, τα παραμορφώνουμε, τα ωραιοποιούμε, τα κρίνουμε με βάση την τωρινή μας πνευματική, ιδεολογική, συναισθηματική μας κατάσταση;
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, οι πόλεις, τα μουσεία, τα τουριστικά αξιοθέατα, είναι ίδια για όλους. Αυτό που κάνει ένα ταξίδι μοναδικό είναι οι άνθρωποι που το ζουν. Και κάτι ακόμη: Το ταξίδι δεν ολοκληρώνεται τη στιγμή που πατάμε στο χαλάκι του σπιτιού μας. Ένα ταξίδι δεν τελειώνει ποτέ. Συνεχίζεται όσο θέλουν οι άνθρωποι να επιστρέφουν εκεί, διαφορετικοί κάθε φορά.
