FeaturedTravel StoriesΚόσμος

Αλμπερομπέλο: Σαν παραμύθι…

Το σκηνικό εδώ μοιάζει παραμυθένιο. Περπατάς στα στενά δρομάκια και θαρρείς που θα ξεπεταχθούν εμπρός σου η Χιονάτη με τους επτά νάνους!

Βρισκόμαστε στο Αλμπερομπέλο, το χωριό με τα κουκλίστικα σπιτάκια  στην περιφέρεια της Πούλια (Puglia), στην Κάτω Ιταλία.  Στην περίφημη Κοιλάδα των Τρούλων, την Κοιλάδα της Ίτρια.

Φθάνουμε ακολουθώντας μια διαδρομή περίπου 45 χιλιομέτρων νότια του Μπάρι. Λίγο μετά την πόλη Castellana Grotte, στρίβουμε δεξιά προς την ενδοχώρα. Το γαλάζιο της Αδριατικής χάνεται πίσω μας και το μάτι μας βουλιάζει σε μια γκριζοπράσινη θάλασσα από ελαιόδενδρα, αμυγδαλιές και αμπέλια. Γη πλούσια σε καρπούς, γεύσεις και χρώματα!

Οι πρώτοι τρούλοι (trulli) κάνουν την εμφάνισή τους δεξιά και αριστερά του δρόμου, καθώς  πλησιάζουμε προς την κοιλάδα. Τα οικήματα είναι σχεδόν τετράγωνα ή ορθογώνια, με τοίχους πάχους από 80 εκ. έως 2,70 μ. Η στέγη τους έχει κωνική μορφή, φέρει σύμβολα ζωγραφισμένα με κιμωλία, ενώ στην όλη κατασκευή δεν έχει χρησιμοποιηθεί λάσπη, κονίαμα ή άλλο συνδετικό υλικό.

Το παραμυθένιο σκηνικό μας αποκαλύπτεται φθάνοντας στο Αλμπερομπέλο. Ο οικισμός συγκεντρώνει περισσότερους από 1.400 τρούλους και δικαίως κρατά τα σκήπτρα της πρωτεύουσας της Κοιλάδας.

Δύο είναι οι εκδοχές για το όνομά του. Σύμφωνα με την πρώτη, Αλμπερομπέλο σημαίνει “όμορφο δέντρο” και οφείλεται σε ένα είδος βελανιδιάς που παλιότερα κάλυπτε όλη την περιοχή. Η δεύτερη εκδοχή, παραπέμπει στο λατινικό Sylva Arboris Belli, δηλαδή στο “Δάσος με τα Δέντρα του Πολέμου” καθώς, όπως αναφέρεται, η Πούλια απέκρουε συχνά επιδρομές επίδοξων κατακτητών, κυρίως Τούρκων.

Μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς

Από το 1930, η ιταλική κυβέρνηση έχει ανακηρύξει το Αλμπερομπέλο  Εθνικό Μνημείο. Και από το 1996, ο οικισμός συμπεριλαμβάνεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Σήμερα  αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης τουριστών, χωρίς ωστόσο να έχει χάσει την ομορφιά, την ιδιαιτερότητα και την ιστορική και πολιτιστική του σημασία.

Χτισμένο σε υψόμετρο 500 μ., το Αλμπερομπέλο χωρίζεται από τον κεντρικό δρόμο σε δύο συνοικίες.

Στη συνοικία του Rione Monti, που είναι και η πιο τουριστική, περίπου 1.000 τρούλοι απλώνονται σε επτά δρόμους. Στους περισσότερους φιλοξενούνται τουριστικά καταστήματα με τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, όπως λικέρ, κρασιά, λάδι, ζυμαρικά, διακοσμητικά αντικείμενα, κεντήματα. Ο κεντρικότερος δρόμος οδηγεί στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου.

Η συνοικία του Rione Aia Piccola, η λιγότερο εμπορική, συγκεντρώνει 400 τρούλους, πολλοί από τους οποίους χρησιμοποιούνται σαν κανονικές κατοικίες.

Απαθανατίζοντας τον κουκλίστικο οικισμό από την κορυφή του λόφου, δυσκολεύεσαι να αποδεχτείς ότι εδώ κατοικούν… κανονικοί άνθρωποι. Μόνο όταν διαβείς την περιποιημένες, ξύλινες εξώπορτες πείθεσαι, διαπιστώνοντας τη σοφή εργονομία του χώρου.

“Κρυφτούλι” με τους φοροεισπράκτορες

Λέγεται ότι η κατασκευή των τρούλων επινοήθηκε για φορολογικούς λόγους από τον τοπικό άρχοντα κόμη Ακουαβίβα, τον 15ο αιώνα. Επειδή η φορολογία των Αραγωνέζων βασιλέων γινόταν αναλογικά με τα οικήματα που διέθετε κάθε πολίτης, οι κάτοικοι του χωριού κατέβαζαν τη στέγη πριν έρθουν οι φοροεισπράκτορες και την τοποθετούσαν ξανά όταν έφευγαν! Έτσι γλύτωναν το φόρο, καθώς οι  ημιτελείς κατοικίες απαλλάσσονταν από τη φορολογία.

Η ύπαρξη ωστόσο παρόμοιων κατασκευών στην Ανατολή -και ιδιαίτερα στη Συρία, με την οποία η Απουλία είχε στενές επαφές από την εποχή  της εικονομαχίας- δείχνει ότι μάλλον πρόκειται για μεταφορά τεχνογνωσίας και όχι για τοπική εφεύρεση.

Κατά μία άλλη εκδοχή, στη θέση του οικισμού αρχικά υπήρχε στρατώνας από μισθοφόρους στρατιώτες των δυναστειών (Νορμανδοί, Σουαβοί, Ανδεγαυβοί) που κυβέρνησαν την Κάτω Ιταλία.

Προστασία από τον κακό καιρό…

Οι  στρατιώτες στεγάζονταν αρχικά  σε καλύβες και υπέφεραν από το βαρύ κρύο το χειμώνα και την αφόρητη ζέστη το καλοκαίρι. Η κατασκευή των τρούλων με τις πέτρινες στέγες, τεχνική που έμαθαν από τους ντόπιους, έδωσε λύση στο πρόβλημα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην ευρύτερη περιοχή.

Στην Κοιλάδα των Τρούλων (μέγιστο υψόμετρο 600 μέτρα), ο χειμώνας έρχεται νωρίς και είναι βαρύς, ενώ αρκετά υψηλές είναι οι θερμοκρασίες τους θερινούς μήνες. Η τεχνική που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των κωνικών κτισμάτων έχει ως αποτέλεσμα να διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Το ενδιαφέρον σε αυτά τα παράξενα και εντυπωσιακά οικοδομήματα βρίσκεται στην κατασκευή των κωνικών τρούλων. Η πέτρα λαξεύεται έτσι που να σχηματίζει δακτυλίους, οι οποίοι τοποθετούνται ο ένας πάνω στον άλλο, χωρίς τη χρήση κονιάματος ή λάσπης. Η τεχνική φαίνεται εύκολη αλλά δεν είναι, και εφαρμόζεται μόνο από ειδικούς τεχνίτες.

…και από το κακό το μάτι!

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα σύμβολα που είναι ζωγραφισμένα με κιμωλία στις στέγες. Σύμβολα χριστιανικά, αλλά και παγανιστικά, που μεταδίδονται από οικογένεια σε οικογένεια και έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν, όταν οι άνθρωποι  ξόρκιζαν τα κακά πνεύματα με επίκληση του μεταφυσικού, του θείου, του δυνατότερου από αυτούς.kato-italia_13

Στην κορυφή των τρούλων τοποθετούνται διάφορα σχήματα, όπως ένας δίσκος, μια σφαίρα, ένα πολύεδρο ή κάτι σε σχήμα μπολ, που υποδηλώνουν την ταυτότητα του τεχνίτη. Παλαιότερα, το σχέδιο που κοσμούσε την κορυφή αποτελούσε ένδειξη κύρους του ιδιοκτήτη, ενώ αν ένας τρούλος δεν είχε τίποτα επάνω, η οικογένεια εθεωρείτο φτωχή.

Σήμερα, εκτός από τους ντόπιους που κατοικούν στο λιγότερο εμπορικό τμήμα της πόλης όπως προαναφέραμε, ξένοι (κυρίως Γερμανοί και Άγγλοι) έχουν αρχίσει να αγοράζουν και να αναπαλαιώνουν τα μεσαιωνικά σπιτάκια, εκτοξεύοντας τις τιμές στα ύψη!

Bάσω Βασιλαδιώτη

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ Ξεκίνησε από το πολιτιστικό και ελεύθερο ρεπορτάζ στον περιοδικό Τύπο και την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», όπου εργάστηκε έως τα τέλη του 1983. Από το 1984 και για 28 χρόνια εργάστηκε στο πρώτο κανάλι της ΕΡΤ (ΕΤ1 και ΝΕΤ), καλύπτοντας τα ρεπορτάζ των υπουργείων Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και τον τομέα της Αυτοδιοίκησης. Εχει συνεργαστεί επίσης με τις εκδόσεις Λυμπέρη (περιοδικά Εγώ, 7Μέρες TV, Τηλεκοντρόλ), τα περιοδικά «Φαντάζιο» και «Οικογενειακός Θησαυρός», τις εφημερίδες «Πρωινή Ελευθεροτυπία», «Ελευθεροτυπία της Κυριακής», «Ειδήσεις» , «Εθνος της Κυριακής», «Εξόρμηση», «Δημοσιογράφος», «Ήχος & Hi –Fi», καθώςκαι άλλα εξειδικευμένα έντυπα στον χώρο της μουσικής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπήρξε συνεργάτιδα, στο Γραφείο Τύπου, του υπουργού Γιώργου Γεννηματά. Το 2003 βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασιλείου Μπότση για «την πολύπλευρη και υπεύθυνη δραστηριότητά της στο ρεπορτάζ Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με χορηγό τον Δήμο Αθηναίων. Τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στο διαδίκτυο παρουσιάζοντας οδοιπορικά και θέματα που της κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Επίσης ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία

Σχετικά Άρθρα

Back to top button