Ισθμός Κορίνθου: Στη διώρυγα των αναμνήσεων

Mέρα χειμωνιάτικη με έναν ήλιο μασκαρεμένο ανοιξιάτικο. Να ζεσταίνει μια χαρά αλλά να μην καίει.

Κυριακή, γιορτή και σχόλη που λένε. Μέρα για βόλτα, μίνι ημερήσια εκδρομή. Να πάρουμε τον αέρα μας έξω από την πόλη.

Κινήσαμε για τον Ισθμό της Κορίνθου, αλλά εγώ ήθελα και τα πέριξ. Το Καλαμάκι που είχα να το επισκεφτώ παιδιόθεν αλλά με συνέδεαν γλυκές αναμνήσεις. Τα Ίσθμια που επίσης τα γνώριζα από πολύ μικρή.

Βγήκαμε από την Εθνική Οδό για να κάνουμε τη διαδρομή παραλιακά μέσα από τη Νέα Πέραμο, την Κινέττα και τους Άγιους Θεοδώρους. Η θάλασσα ατάραχη εντελώς, να μας συντροφεύει σε όλη σχεδόν τη διαδρομή. Κι αυτή λάδι, σαν κάτι μέρες του καλοκαιριού που τα μπουρίνια βαριούνται.

Στ αριστερά μας πάντα, να αστραφτεί με τα γλαρόνια να κάνουν από πάνω της πιρουέτες και τις μυδοκαλλιέργειες να γυαλίζουν κάτω από τον ήλιο των Αλκυονίδων, το φετινό χειμώνα που μας έκαναν αρμένικη βίζιτα.

Παίρνουμε την κατεύθυνση προς Καλαμάκι και Ίσθμια και φτάνουμε αισίως εκεί όπου είχα να πάω δεκαετίες ολόκληρες.

Η Ισθμία, γνωστή και ως τα Ίσθμια, βρίσκεται στα παράλια του Σαρωνικού κόλπου και την ανατολική είσοδο του Ισθμού της Κορίνθου. Κτίστηκε μετά την αποπεράτωση της διώρυγας και εκτός από γραφικό λιμάνι έχει ακόμη και σήμερα το σημαντικό της ρόλο στη διέλευση των πλοίων.

Είναι γνωστό πως στη διώρυγα της Κορίνθου λειτουργούν δύο σύγχρονες βυθιζόμενες γέφυρες, μία σε κάθε άκρη της. Η μία προς την πλευρά του Κορινθιακού στην Ποσειδωνία, και η δεύτερη στον Σαρωνικό στα Ίσθμια.  

Δίπλα της, στα χρόνια τα παλιά υπήρχε και μια πλατφόρμα, μια πλωτή εξέδρα που μετέφερε τα αυτοκίνητα από την Πελοπόννησο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Θυμάμαι μικρό παιδί που παραθερίζαμε με τους παππούδες στο Λουτράκι να κάνουμε συχνά αυτή τη διαδρομή.

Στα βάθη του χρόνου, κάπου στη δεκαετία του 1970. Και μπορεί έτσι να προδίδω την ηλικία μου, αλλά αυτές είναι εικόνες ανεξίτηλες που δεν τις ξέχασα. Όπως και τότε που η διαδρομή από την Αθήνα για εδώ περνούσε υποχρεωτικά από την Κακιά Σκάλα και δεν υπήρχαν τα τούνελ και οι πολλές λωρίδες της νέας εθνικής και θυμάμαι τον πατέρα μου να εκσφενδονίζει «γαλλικά» στους μπροστινούς οδηγούς που πήγαιναν με 20χλμ την ώρα.

Έχει σχεδόν μεσημεριάσει και παρέες μαζεύονται σιγά σιγά στα εστιατόρια και καφέ της περιοχής. Κάποια δεν λειτουργούν πια και ρημάζουν, σημάδι ότι το μέρος δεν έχει πλέον την τουριστική ανάπτυξη άλλων δεκαετιών.

Όμως το κομμάτι αυτής της στενής λωρίδας θάλασσας που ενώνει δυο μεγάλες περιοχές της χώρας έχει πάντα την ίδια γοητεία.

Δεν σταματάω να αναζητώ γωνιές από τα βάθη του μυαλού μου και  αφήνουμε  το αυτοκίνητο εκεί που άλλοτε έδενε η περαντζάδα του Ισθμού που δυστυχώς δεν υπάρχει πια.

Κάνουμε μια γύρα μέχρι την άκρη του λιμανιού, εκεί που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Λιμενικού και βλέπουμε τα πλεούμενα, πριν πάρουμε το δρόμο για τον Ισθμό.

Θυμάμαι και τις τόσο όχι μακρινές εποχές που η στάση στον Ισθμό ήταν απαραίτητη. Για σουβλάκι, τουαλέτα και γλυκά από τα Casino Λουτρακίου.

Πλέον πηγαίνοντας στην Πελοπόννησο από τον καινούριο δρόμο και με αυτοκίνητο, ο Ισθμός σπανίως πλέον αποτελεί στάση, εκτός αν πηγαίνεις με ΚΤΕΛ ή τουριστικό λεωφορείο. Αποτελεί όμως το δεύτερο σε επισκεψιμότητα αξιοθέατο της χώρας μας, καθώς πρόκειται για πραγματικό επίτευγμα μηχανικής και τεχνολογίας.

Θυμάμαι, πάλι όταν ήμουν παιδί επιβραδύναμε όταν φτάναμε στον Ισθμό για να θαυμάσουμε το κανάλι και να δούμε μήπως πέρναγε κάποιο πλοίο. Πάντα είχα την έννοια αν θα τα κατάφερνε.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο τεχνικό έργο της νεότερης Ελλάδας με ιστορία που ξεπερνά τα 2.600 χρόνια. Από τον Περίανδρο τον 7ο πχ., τον Δημήτριο τον Πολιορκητή 4ο πχ., τον Νέρωνα το 67 μχ., μέχρι τελικά τον Χ. Τρικούπη το 1882 όταν και έγινε η έναρξη των εργασιών.

Ο Ισθμός της Κορίνθου είναι μια στενή λωρίδα γης, ενώ η διώρυγα που έχει διανοιχθεί σε αυτόν ενώνει τον Σαρωνικό με τον Κορινθιακό κόλπο. Έχει μήκος 6 περίπου χιλιόμετρα και το πιο στενό σημείο είναι εκεί όπου έχει κατασκευαστεί η διώρυγα της Κορίνθου (1880-1893). Ήταν στρατηγικό σημείο και για το λόγο αυτό είχε κατασκευαστεί τείχος ήδη από τους αρχαίους χρόνους (τέλη 5ου αιώνα π.Χ.), που είχε διατηρηθεί μέχρι και τους Βυζαντινούς (Εξαμίλιον).

Ο Ισθμός της Κορίνθου ήταν γνωστός στον αρχαίο κόσμο ως το ορόσημο που χώριζε την Πελοπόννησο από την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο γεωγράφος Στράβων επισήμανε μια στήλη στον ισθμό της Κορίνθου, που έφερε δύο επιγραφές. Μία προς την Ανατολή, δηλ. τα Μέγαρα της Αττικής, που έλεγε: “τάδ᾽ οὐχὶ Πελοπόννησος, ἀλλ᾽ Ἰωνία” και την άλλη προς τη Δύση, δηλ. την Πελοπόννησο: “τάδ᾽ ἐστὶ Πελοπόννησος, οὐκ Ἰωνία”. Ο Πλούταρχος απέδιδε την ανέγερση αυτής της στήλης στον ήρωα της Αττικής Θησέα καθ’ οδόν προς την Αθήνα.

Από το 1893 στον πλάτους 6,3 χιλιομέτρων Ισθμό έχει διανοιχτεί η Διώρυγα της Κορίνθου, που στην πράξη καθιστά την Πελοπόννησο νησί. Σήμερα δύο οδικές, δύο σιδηροδρομικές και δύο βυθιζόμενες γέφυρες στα δύο άκρα της διώρυγας συνδέουν την ηπειρωτική πλευρά του ισθμού με εκείνη της Πελοποννήσου. Στο δυτικό άκρο της διώρυγας βρίσκεται επίσης μια στρατιωτική γέφυρα έκτακτης ανάγκης.

Φτάνουμε στα παρκινγκ του Ισθμού μπροστά από τα μεγάλα μαγαζιά και διασχίζουμε τις πεζογέφυρες.  Κόσμος πάει κι έρχεται, αυτοκίνητα, πούλμαν. Η κίνηση δεν σταματάει εδώ ποτέ. Στα μαγαζιά, στα καφέ, στα σουβενίρ. Την ομορφιά και το δέος κάπου αμαυρώνει η συνήθεια του νεοέλληνα να αφήνει τα σκουπίδια του ολούθε… αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Την άνοιξη και το καλοκαίρι υπάρχει και μίνι κρουαζιερόπλοιο που κάνει τη διέλευση της διώρυγας, όπως και Bungee Jumping από τη μεγάλη πεζογέφυρα από τον Μάρτιο εως και τον Νοέμβριο.

Η μυρωδιά από τα χοιρινά καλαμάκια μας τρυπάει τη μύτη.

Φεύγουμε κι εμείς λοιπόν για το Καλαμάκι.

Τεσσάρων ήμουν όταν με έμαθε ο μικρός αδελφός της μητέρας μου, ο Μιχάλης, να κολυμπάω εδώ. Είπαμε αυτή η εκδρομή είχε και νοσταλγικό χαρακτήρα.

Μικρό γραφικό θέρετρο, ψαροχώρι που γνώρισε μεγάλες δόξες πριν έρθουν μια ανάσα μακριά τα διυλιστήρια.

Μερικοί ψαράδες και χειμερινοί κολυμβητές δείχνουν πως το Καλαμάκι έχει θαμώνες και το χειμώνα.

Μια ταμπέλα δρόμου είναι αφιερωμένη στην οικογένεια που άλλαξε τον ρουν της ιστορίας στην περιοχή.

Βρίσκω τον κόλπο των αναμνήσεων και ρουφάω όσο θαλασσινό αέρα και ήλιο μπορώ, πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής.

Άλλη μια όμορφη κυριακάτικη ανάσα άνοιξης μέσα στο χειμώνα.  Μια δρασκελιά από την πόλη και ακόμη και το βιομηχανικό τοπίο έχει άλλη επίδραση.