FeaturedTravel StoriesΚόσμος

Ισλανδία: Η Λίμνη Μυβάτν και οι κρατήρες της κόλασης

Και να που έφθασε η ώρα να βρεθούμε πρόσωπο με πρόσωπο με τα συναρπαστικά  θαύματα του ισλανδικού βορρά. Η Ισλανδία της φωτιάς, της λάβας και του νερού συγκεντρωμένη γύρω από μια μαγική λίμνη που ακούει στο παράξενο όνομα Μυβάτν. Θαύμα κι αυτή, καθώς αποτελεί γέννημα  ηφαιστειακής έκρηξης που ξέσπασε πριν από χιλιάδες χρόνια.  Σήμερα η λίμνη αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους υδροβιότοπους, αλλά το τοπίο γύρω της είναι άκρως  σουρεαλιστικό.

Εδώ θα τα δεις όλα. Τεράστιες καλντέρες και κρατήρες της κόλασης, ψευδοκρατήρες  και παραλίμνια πάρκα, «σκοτεινά  κάστρα» και σπηλιές από λάβα. Το τεράστιο ηφαιστειογενές πεδίο της περιοχής σείεται διαρκώς  κι εκτοξεύει τεράστια σύννεφα καπνού και κοχλάζουσα λάσπη. Εδώ βλέπεις πως η Ισλανδία, μια χώρα που το 11% του εδάφους της είναι καλυμμένο με πάγους, κυριολεκτικά καίγεται.

Η λίμνη Μυβάτν αποτελεί ένα φυσικό μνημείο της γεωλογικής ιστορίας της χώρας. Το αλλόκοτο σχήμα της οφείλεται στις εκρήξεις των κοντινών ηφαιστείων,  ιδίως της Κράφλα και στον τρόπο με τον οποίο διαχύθηκε η λάβα της.

Η ηφαιστειακή περιοχή της Κράφλα, πλάτους 10χλμ και μήκους 90χλμ. είναι από τα πιο ενεργά μέρη της Ισλανδίας, με τουλάχιστον 29 εκρήξεις από τον εποικισμό της χώρας. Δραστηριότητα που μπορεί να συγκριθεί με άλλα μεγάλα ηφαίστεια, όπως το Hekla, το Askja και το Katla.

Οι τελευταίες εκρήξεις της Κράφλα, σημειώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1984. Ξεκίνησαν το 1975 και χρειάστηκαν 9 συνεχή χρόνια για να εκτονώσει την μανία του το ηφαίστειο. 

Θεωρούνται από τις μεγαλύτερες εκρήξεις στην σύγχρονη ιστορία της χώρας (δημιούργησαν ένα πεδίο λάβας 36 τετραγωνικών χιλιομέτρων)  και είναι γνωστές ως οι «Φωτιές της Κράφλα». Λέγεται πως οι εκτοξεύσεις της λάβας έφθαναν τόσο ψηλά στον ουρανό, ώστε ήταν ορατές από την νότια ακτή.

Ο ΚΡΑΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΗΣ

Ένα  επίσης πολύ μεγάλο ξέσπασμα της ηφαιστειακής περιοχής σημειώθηκε το 1724 και διήρκεσε πέντε χρόνια. Αποτέλεσμα αυτών των εκρήξεων  είναι ο κρατήρας Viti. Ένας από τους πιο διάσημους κρατήρες της Ισλανδίας. Έχει διάμετρο περίπου  300 μέτρα και το όνομά του σημαίνει «Ο κρατήρας της κόλασης» για να υπενθυμίζει την βία με την οποία δημιουργήθηκε στο παρελθόν. Ονομασία που σήμερα μοιάζει παράλογη, καθώς στα βάθη του έχει σχηματιστεί μια πανέμορφη λίμνη με βαθυγάλαζα νερά.

Το ηφαίστειο είναι ανενεργό σήμερα και επισκέψιμο. Από την καλντέρα του έχεις άπλετη θέα στους κρατήρες και την ευρύτερη περιοχή. Η χρωματική παλέτα των γεωλογικών σχηματισμών και ρηγματώσεων, οι καπνοί του πεδίου και οι σωληνώσεις των εργοστασίων που εκμεταλλεύονται την γεωθερμική δραστηριότητα, συνθέτουν ένα  σουρεαλιστικό τοπίο.

ΤΑ «ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΚΑΣΤΡΑ»

Από την ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής ξεπήδησαν και τα «Σκοτεινά Κάστρα». Ένα σύμπλεγμα παράξενων σχηματισμών από λάβα, ανατολικά της λίμνης Μυβάτν στην περιοχή του Ντιμουμποργκίρ. Μια περιοχή με απόκοσμη κι άγρια όψη που παραπέμπει σε βομβαρδισμένο μεσαιωνικό τοπίο.  Κανένα πεδίο λάβας δεν μοιάζει με αυτό. Οι πανύψηλοι μαύροι κοφτεροί βράχοι του φθάνουν σε ύψος τα 20 μέτρα κι είναι ένα θαύμα της φύσης. Γεννήθηκαν από την φωτιά και το νερό δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια πριν και χρόνο με τον χρόνο μεταμορφώθηκαν, βοήθησαν σε αυτό η βροχή κι ο αέρας.

Στα «Σκοτεινά Κάστρα», σύμφωνα με την Ισλανδική μυθολογία κατοικούν παγωμένα τρόλ και ξωτικά του Άη Βασίλη. Μια άλλη εκδοχή πλησιέστερη στην χριστιανική θρησκεία τοποθετεί  εδώ τις κατακόμβες, όπου κατακρημνίστηκε ο «άγγελος του σκότους» όταν εκδιώχθηκε από τους ουρανούς.

Ακολουθώντας τα μονοπάτια με την ειδική σήμανση  βρεθήκαμε σε απόσταση αναπνοής από τα «Σκοτεινά Κάστρα».  Μερικά δίνουν την αίσθηση πως πρόκειται για ανορθωμένες φιγούρες που πάγωσαν ενώ έκαναν κάποια κίνηση. Το βλέμμα μας έκλεψαν η αψίδα Gatklettur  και η Kirkja (εκκλησία) μια σπηλιά λάβας με θολωτή οροφή, που προσιδιάζει σε  γοτθική εκκλησία. Το Ντιμουμποργκίρ έχει διάμετρο 1000 μέτρα, αλλά μοιάζει με ένα μικρό λαβύρινθο και είναι εύκολο να χαθείς, αν δεν ακολουθήσεις το μονοπάτι με την σωστή σήμανση. Η πεζοπορία μπορεί να διαρκέσει από δέκα λεπτά έως τρεις ώρες, ανάλογα με το μονοπάτι και το τι θέλει ο επισκέπτης να δει. 

 ΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΨΕΥΔΟΚΡΑΤΗΡΕΣ

Από τα πιο ειδυλλιακά τοπία της λίμνης Μυβάτν είναι οι ψευδοκρατήρες Skutustadagigar στο Skutustadir και το παραλίμνιο πάρκο στη θέση Hofdi. Βρίσκονται στο νότο της λίμνης και είναι περιοχές ιδανικές για πεζοπορία. Οι ψευδοκρατήρες,  είναι ένα σύμπλεγμα μικρών κρατήρων καλυμμένων με βρύα και πράσινη χαμηλή βλάστηση. Δημιούργημα της εκρηκτικής επαφής της λάβας και του νερού πριν από 2.000 χρόνια. Το πάρκο, μία δενδρώδης έκταση, με μικρούς σχηματισμούς από λάβα έχει υπέροχη θέα στη λίμνη. Οι δύο περιοχές κατακλύζονται από χιλιάδες πτηνά.

Στη λίμνη διαβιούν περί τα 15 διαφορετικά είδη πτηνών, 100.000 πάπιες, αλλά και άφθονα ψάρια. Η λίμνη το καλοκαίρι αποτελεί σημείο συνάντησης κάθε μύγας της περιοχής. Άλλωστε My στα ισλανδικά σημαίνει μύγα και Vatn λίμνη. Η παρουσία τόσων εντόμων αιφνιδιάζει τους ανύποπτους επισκέπτες, ωστόσο είναι ένα είδος «μάνα εξ ουρανού» για την πανίδα της λίμνης. Πτηνά και ψάρια τρέφονται από τις μύγες, οι οποίες βοηθούν άθελά τους στην διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος της ευρύτερης περιοχής.

Η Μυβάτν με επιφάνεια 36 τετρ. χλμ είναι αβαθής, γεμάτη με νησίδες ηφαιστειογενών πετρωμάτων καλυμμένες με βρύα και χαμηλή βλάστηση. Επτά μήνες το χρόνο είναι παγωμένη.  Στη βόρεια πλευρά της βρίσκεται ο μεγαλύτερος οικισμός της περιοχής το  Reykjahlid, με 300 κατοίκους.

 ΧΒΕΡΙΡ- Η ΓΗ ΠΟΥ ΚΟΧΛΑΖΕΙ

Και ενώ έχουμε σχεδόν ολοκληρώσει τον γύρο της λίμνης Μυβάτν, οι εκπλήξεις δεν σταματούν, συνεχίζονται. Βρισκόμαστε στον ring road στην βασική οδική αρτηρία που διατρέχει περιφερειακά το νησί, διασχίζουμε το πεδίο Namarskand και όπως κατηφορίζουμε ανατολικά στις πλαγιές του Namafjall, ο δρόμος ανοίγεται σε ένα εντελώς διαφορετικό κόσμο. Το εξωγήινο τοπίο του  Hverir ξεπροβάλλει εμπρός στα έκπληκτα μάτια μας.  

Μια μεγάλη πεδιάδα με διάσπαρτες φουμαρόλες και μικρές φυσικές πισίνες με κοχλάζουσα γαλαζωπή λάσπη. Γη που καίγεται κι εκτοξεύει καπνούς, φυσαλίδες και βραστή λάσπη. Ένα πολύχρωμο τοπίο που προσιδιάζει στο έδαφος του πλανήτη Άρη.

Το Hverir είναι από τις πιο ενεργές γεωθερμικές περιοχές της χώρας, βρίσκεται σχεδόν δίπλα στην περιφερειακή οδό  κι είναι από τα απρόσμενα θαύματα που θα συναντήσεις στον βορρά. Περπατάμε πάνω σε αυτό τον απίθανο λεπτό καμβά όπου κυριαρχούν τα χρώματα των ορυκτών και της ώχρας, με φόντο την πλαγιά του Namafjall. Η γη κάτω και πάνω από τα πόδια μας κοχλάζει. Ακούμε την βαριά ανάσα της, βλέπουμε τις φυσαλίδες από τον βρασμό της, την καυτή γαλαζωπή λάσπη της. Εικόνες πρωτόγνωρες,  που οδηγούν τη σκέψη μας αναπόφευκτα στα καζάνια της κόλασης… Μια πορτοκαλόχρωμη παράξενη κόλαση, όπου οι άνθρωποι περιφέρονται χαμογελαστοί και τραβούν… σέλφι.

Παρατηρούμε τις ρηγματώσεις, τους μικρούς ηφαιστειακούς κώνους που εκτοξεύουν πυκνούς καπνούς.  Η μυρωδιά του θείου είναι αρκετά έντονη, αλλά την συνηθίζεις.

Μια υποτυπώδης περίφραξη με ένα λεπτό σκοινί  αποτρέπει τους επισκέπτες να πλησιάσουν πολύ κοντά στις κοχλάζουσες πισίνες και να εκτεθούν στις επικίνδυνες  υψηλές θερμοκρασίες που φθάνουν τους 200 βαθμούς Κελσίου.  Αναμφίβολα αν ήτανε κάπως έτσι η κόλαση, όλοι θα ήθελαν να διαβούν την πύλη της…

Στο παρελθόν, η περιοχή του Hverir υπήρξε σπουδαία πλουτοπαραγωγική πηγή για τη χώρα, χάρη στην εξόρυξη και εξαγωγή υδροξειδίου του θείου, ενός από τα βασικά συστατικά της πυρίτιδας.

ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΑΣΜΠΥΡΓΙ

Σε μικρή απόσταση από τα  πεδία της φωτιάς βρίσκονται τα πεδία του νερού, οι καταρράκτες και μια φυσική όαση, το φαράγγι Ασμπύργκι. Ένα γιγάντιο φαράγγι, σε σχήμα πετάλου που ανήκει στο εθνικό πάρκο του Βάτναγιοκούλ. Η μυθολογία αποδίδει την δημιουργία του στο Sleipnir, το οκτάποδο άλογο του θεού  Odin, όταν σε κάποιο από τα ταξίδια τους πάνω από τη γη πάτησε εδώ ένα από τα πόδια του για να ξεκουραστεί.  Έκτοτε το Ασμπύργκι έγινε το φαράγγι των «κρυμμένων ανθρώπων» που ζουν έως και σήμερα στις ρωγμές των βράχων. Αν φθάσετε έως εδώ δεν θα τους δείτε, όπως δεν τους είδαμε κι εμείς. Θα σας μαγέψει παρόλα αυτά η ατμόσφαιρα του καταπράσινου τοπίου με τις σημύδες και τις ιτιές και ιδίως η σμαραγδένια μικρή λίμνη Botnstjorn που βρίσκεται στο κέντρο του φαραγγιού. Η λίμνη φιλοξενεί ποικιλία ειδών υδρόβιων πτηνών.

Το φαράγγι έχει μήκος περίπου 3,5 χιλιόμετρα  και πλάτος 1,1 χιλιόμετρα, ενώ πλαισιώνεται από τείχος 4 χιλιομέτρων. Οι βασαλτικοί βράχοι του τείχους του φθάνουν σε ύψος τα 100 μέτρα. Πιθανότατα σχηματίστηκε  από καταστροφικές παγετώδεις πλημμύρες που σημειώθηκαν  σε δύο χρονικές περιόδους. Αρχικά  8 με 10.000 χρόνια πριν και στη συνέχεια  πριν από 3000 χρόνια, οπότε πήρε και την σημερινή του μορφή.

ΟΙ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ

Μπορεί ένας άγριος, τρομακτικός και ασυγκράτητος καταρράκτης να γίνει αόρατος; Κι όμως… είμαστε σε απόσταση αναπνοής από τον Ντέττιφο, αλλά Ντέττιφο δεν βλέπουμε. Μας πρόφτασε η ομίχλη και τον εξαφάνισε κάτω  από το πέπλο της.

Ακούμε μόνο τη βοή, νιώθουμε την αγριάδα του και την δύναμη της πτώσης του. Ο επιβλητικός καταρράκτης της Ισλανδίας και από τους πιο θεαματικούς, έστω κι έτσι δίνει την δικιά του παράσταση. Τον παρακολουθούμε σιωπηλοί παρόλο που έχουμε γίνει μούσκεμα από τους τόνους νερού και το σπρέϋ που εκτοξεύει σε μεγάλη ακτίνα γύρω του.

Ο Ντέττιφος βρίσκεται στο εθνικό πάρκο Vatnajokull στον ποταμό Jokulsa στη βορειοανατολική Ισλανδία, 30 χλμ από το φαράγγι Ασμπύργι. Θεωρείται ο δεύτερος πιο ισχυρός καταρράκτης στην Ευρώπη, μετά από τους καταρράκτες του Ρήνου στην Ελβετία. Έχει ύψος 45 μέτρα (148 πόδια) και πλάτος 100 μέτρα (328 πόδια) και είναι ο δεύτερος καταρράκτης στην Ισλανδία σε όγκο εκροής, μετά τον Urridafoss, με μέση εκροή νερού 269 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο.

Θεαματικός, αν και μικρότερος σε διαστάσεις και όγκο νερού είναι και ο Γκόνταφος, (Godafoss), ο «Καταρράκτης των θεών». Ξεχύνεται από τα νερά του ποταμού Skjalfandafljot και ορμά μέσα σε ένα φαράγγι πλαισιωμένο από βασαλτικά τοιχώματα.  

Ο καταρράκτης έχει ύψος 12 μέτρα και πλάτος 30 μέτρα και η θέα του είναι πιο εντυπωσιακή, όταν στεφανώνεται από το ουράνιο τόξο.  Η παράδοση αποδίδει το όνομα του Γκόνταφος στην ενέργεια ενός ιερέα, ο οποίος μετά την επιβολή του Χριστιανισμού πέταξε στον ποταμό τα είδωλα των θεών, για να σηματοδοτήσει το τέλος της ειδωλολατρίας. Μια άλλη εκδοχή αποδίδει την ενέργεια αυτή στον Τοργκέϊρντ, τον πρόεδρο του Άλτινγκ, του Ισλανδικού Κοινοβουλίου, ο οποίος επέβαλε το έτος 1000 δια νόμου τον Χριστιανισμό.  Ο θρύλος με την μια ή την άλλη εκδοχή φαίνεται πως είναι μια κατασκευή του 19ου αιώνα, παρόλα αυτά ένα παράθυρο στον καθεδρικό ναό του Ακουρέϊρι απεικονίζει αυτή την ιστορία.

ΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΦΙΟΡΔ

Αφήνοντας πίσω μας την περιοχή της Μυβάτν οδηγούμαστε ανατολικά διασχίζοντας μια περιοχή λίγο πολύ ερημική που εντυπωσιάζει με την παράξενη όψη και την σιωπή της. Ένας στενός χωματόδρομος μας οδηγεί στον παραδοσιακό οικισμό με τα τυρφόσπιτα της Modrudalour. 

Βρίσκεται σε υψόμετρο 470 μ. κι είναι η πιο υψηλά κατοικήσιμη τοποθεσία στη χώρα.  Κατοικείται από λιγοστούς κτηνοτρόφους και αποτελεί δείγμα της ζωής στην ύπαιθρο της Ισλανδίας.

Επιστρέφουμε στον περιφερειακό δρόμο και λίγο πριν φθάσουμε στο Εγκιλσταντίρ (Egilstadir) μια πόλη- κόμβο σε μικρή απόσταση από την ανατολική ακτή, το τοπίο αλλάζει. Τα βουνά χαμηλώνουν δίνοντας χώρο σε οροπέδια και μικρές κοιλάδες. Την αγριάδα της λάβας και των ηφαιστείων διαδέχεται η γλυκύτητα και η μαγεία των φιόρδ.

Η ανατολική ακτή  είναι από τις πιο όμορφες περιοχές της χώρας. Οι δαντέλες των φιόρδ διαδέχονται η μία την άλλη. Και καθώς πέφτει το φως επάνω τους, αυτές οι ανεμόδαρτες ανατολικές ακτές του Βόρειου Ατλαντικού σου χαρίζουν το πιο ζεστό καλωσόρισμα. Το απαλό άγγιγμα και η μαεστρία της ισλανδικής φύσης συνθέτουν ένα  μαγευτικό πανόραμα. Μικρή στάση στο απάνεμο λιμανάκι του Τζουπιβόγκουρ (Djupivogur) ένα ψαροχώρι που χτίστηκε ανάμεσα σε δύο φιόρδ (το Berufjordur και το Hamarsfjordur) και θεωρείται από τις παλαιότερες εγκαταστάσεις εποίκων στο νησί.

Η συνέχεια της διαδρομής θα μας οδηγήσει μέσα από μια μεγαλειώδη φύση στο λιμανάκι Χέφν (Hofn) όπου θα διανυκτερεύσουμε.

 ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: ΙΣΛΑΝΔΙΑ-ΤΟ ΥΠΕΘΕΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ (Γ΄ΜΕΡΟΣ)

Bάσω Βασιλαδιώτη

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ Ξεκίνησε από το πολιτιστικό και ελεύθερο ρεπορτάζ στον περιοδικό Τύπο και την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», όπου εργάστηκε έως τα τέλη του 1983. Από το 1984 και για 28 χρόνια εργάστηκε στο πρώτο κανάλι της ΕΡΤ (ΕΤ1 και ΝΕΤ), καλύπτοντας τα ρεπορτάζ των υπουργείων Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και τον τομέα της Αυτοδιοίκησης. Εχει συνεργαστεί επίσης με τις εκδόσεις Λυμπέρη (περιοδικά Εγώ, 7Μέρες TV, Τηλεκοντρόλ), τα περιοδικά «Φαντάζιο» και «Οικογενειακός Θησαυρός», τις εφημερίδες «Πρωινή Ελευθεροτυπία», «Ελευθεροτυπία της Κυριακής», «Ειδήσεις» , «Εθνος της Κυριακής», «Εξόρμηση», «Δημοσιογράφος», «Ήχος & Hi –Fi», καθώςκαι άλλα εξειδικευμένα έντυπα στον χώρο της μουσικής και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπήρξε συνεργάτιδα, στο Γραφείο Τύπου, του υπουργού Γιώργου Γεννηματά. Το 2003 βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασιλείου Μπότση για «την πολύπλευρη και υπεύθυνη δραστηριότητά της στο ρεπορτάζ Τοπικής Αυτοδιοίκησης» με χορηγό τον Δήμο Αθηναίων. Τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στο διαδίκτυο παρουσιάζοντας οδοιπορικά και θέματα που της κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Επίσης ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία

Σχετικά Άρθρα

Back to top button