Λιμνοθάλασσα Ωρωπού: Φλαμίνγκο και κορμοράνοι δίπλα στην πόλη
Κείμενο Ντορίτα Λουκίσσα-Φωτογραφίες: Σπύρος Τσακίρης
Η Εθνική Αθηνών-Λαμίας συννεφιασμένη με κάτι μαύρους όγκους να φτάνουν απειλητικοί, οριακά πάνω από τα κεφάλια μας. Τζάμπα φόβος. Κάτι ψιχάλες μόνο που οριακά στέγνωσαν, πριν αγγίξουν το παρμπρίζ. Η βόλτα όπως και η καλή μέρα, από το πρωί φαίνονται… Οι καμένες εκτάσεις αριστερά δεξιά θυμίζουν το εφιαλτικό καλοκαίρι που μας πέρασε. Κάποια πεύκα προσπαθούν ακόμη να επιβιώσουν.
Λίγα χιλιόμετρα μετά τα πρώτα διόδια, περνώντας το Καπανδρίτι και τη Μαλακάσα, η ταμπέλα Σκάλα Ωρωπού δείχνει που πρέπει να αρχίσει η κατάβαση προς τη θάλασσα. Και μετά…
Μια διαδρομή πάνω στην ακτογραμμή του διάσημου θέρετρου μέχρι την ταμπέλα που οδηγεί δεξιά στον οικισμό του Αγίου Κωνσταντίνου.
Και τότε να, ξεπροβάλει ο υγρότοπος του Ωρωπού, κατειλημμένος ακόμη και τώρα το φθινόπωρο από μοναχικούς ψαράδες.
Και όχι μόνο…
Η Λιμνοθάλασσα Ωρωπού εκτείνεται κατά μήκος της ακτογραμμής σε μια ευρύτερη περιοχή 650 περίπου στρεμμάτων. Πρόκειται για μια ρηχή λιμνοθάλασσα που χωρίζεται από τη θάλασσα από μια στενή λωρίδα άμμου και ενώνεται μαζί της σε διάφορα σημεία, ανάλογα με την εποχή και την παλίρροια. Η λιμνοθάλασσα παλαιότερα ήταν ενιαία με τις εκβολές του Ασωπού ποταμού, που βρίσκεται δύο χιλιόμετρα βορειότερα. Σήμερα οι δύο βιότοποι έχουν χωριστεί, λόγω της έντονης οικιστικής ανάπτυξης της περιοχής.
Το αυτοκίνητο κυλάει εύκολα στην πατημένη άμμο, έχει ρίξει και λίγη βροχή την προηγούμενη και όλα είναι με το μέρος μας.
Και τότε τα βλέπουμε, στα δεξιά. Ένα κοπάδι φλαμίνγκο. Καμιά 20αρια πουλιά, κοντά το ένα στο άλλο άλλοτε να ακροπατούν κι άλλοτε να γέρνουν αρμονικά το κεφάλι τους στο νερό.
Πιο πέρα κι άλλα πουλιά. Κορμοράνοι, χαλκόκοτες και γλάροι. Να, να κι ένας αργυροτσικνιάς.
Στη λιμνοθάλασσα του Ωρωπού έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 100 είδη πουλιών, μερικά από τα οποία είναι αρκετά σπάνια. Είναι από τους σημαντικότερους τόπους όπου ξεχειμωνιάζουν και ανεφοδιάζονται, πολλά είδη της ορνιθοπανίδας. Ιδιαίτερα στις αρχές της άνοιξης κατακλύζεται από εκατοντάδες πουλιά και κανείς μπορεί μέσα σε λίγες ώρες να παρατηρήσει μέχρι και 60 είδη, ενώ τον χειμώνα συχνά περνάνε από εδώ αρκετά ιδιαίτερα είδη, συμπεριλαμβανομένου και του εξαιρετικά σπάνιου γερανού.
Δεν είναι τυχαίο πως κάθε χειμώνα την επισκέπτονται μεγάλοι αριθμοί από καστανοκέφαλους γλάρους (μέχρι και 3.500 πουλιά), ενώ από την άνοιξη γεμίζει από κοπάδια σταχτοτσικνιάδων που σταθμεύουν για λίγο εδώ στην περιοχή.
H μικρή έκταση του υγροτόπου «αναγκάζει» τα πουλιά να βρίσκονται πραγματικά σε ακτίνα παρατήρησης. Μέσα σε λίγες ώρες είναι δυνατό ένας παρατηρητής ή και απλός επισκέπτης να δει 50-60 διαφορετικά είδη πουλιών, ένα τυπικό φθινοπωρινό ή χειμωνιάτικο πρωινό.
Εκεί που χαζεύουμε τα φλαμινγκος να ερωτοτροπούν ή να τσακώνονται, η ακτίνα δεν είναι πια και τόσο τόσο καθαρή, σηκώνονται απότομα και μας απευθύνουν χαιρετισμό σαν F16 σε αναχαίτιση στο ΑΙγαίο. Το θέαμα τους είναι πραγματικά μαγευτικό και τα χρώματά τους ροδίζουν τον ορίζοντα.
Μετά από δυο περιστροφές επιστρέφουν στο σημείο όπου ξεκίνησαν.
Στρέφουμε τα μάτια αριστερά και δεξιά. Η λιμνοθάλασσα περιβάλλεται από έναν αλμυρόβαλτο και παλιότερα οι κάτοικοι την λειτουργούσαν ως φυσική αλυκή. Είναι ρηχή και χωρίζεται από τον Νότιο Ευβοϊκό με μια στενή λωρίδα άμμου. Τόσο στους αλμυρόβαλτους όσο και στα όρια και τις νησίδες της λιμνοθάλασσας αναπτύσσεται χαμηλή βλάστηση, ενώ προς το εσωτερικό της στεριάς φυτρώνουν χαμηλά χρωματιστά βούρλα και περιορισμένοι καλαμώνες.
Μια καρέκλα ξεχασμένη, πλαστικά μπουκάλια, ακόμη και ρούχα δείχνουν για μια ακόμη φορά πόσο καταλυτική μπορεί να είναι η ανθρώπινη παρουσία στη φύση.
Περνώντας τον οικισμό του Άγιου Κωνσταντίνου φτάνουμε μετ’ εμποδίων στις εκβολές του Ασωπού. Αχαρα χαραγμένοι δρόμοι και βίλλες ανάμεσα σε λιοδεντρα και αγροικίες, Μια εγκαταλελειμμένη παιδική χαρά στον περίβολο της εκκλησίας του οικισμού κι από πίσω το ποτάμι.
Καλάμια. βούρλα και το νερό να τρέχει βιασμένα. Είπαμε ο άνθρωπος έκοψε την ένωση των δυο υδροβιότοπων για να εκμεταλλευτεί τα χωράφια του.
Κι εδώ όμως δεν είμαστε μόνοι. Ένα κοπάδι ασυνόδευτα κατσίκια κατεβαίνουν στο νερό να ξεδιψάσουν παιχνιδιάρικα.
Δεν έχουν τη χάρη των φλαμίνγκο βέβαια, αλλά είναι κι αυτά της περιοχής, πώς να το κάνουμε.
Λίγο πριν την επιστροφή στην πόλη παίρνουμε τον παραλιακό δρόμο προς Χαλκούτσι.
Όμορφη παραλία της Αττικής με αλμυρίκια και πλακόστρωτα δρομάκια πάνω στη θάλασσα.
Μια μαργαρίτα πάνω άμμο, μόνη κι έρημη, στην παραλία Πηγαδάκια στο Χαλκούτσι, μας κλείνει το μάτι.
Το φως φεύγει σιγά σιγά καθώς γυρίζουμε και στον υδροβιότοπο σημαίνει σιωπητήριο.
Έχει φτάσει και για μας η ώρα να εγκαταλείψουμε αυτό το ιδιαίτερο καταφύγιων άγριων πουλιών, πάντρεμα θάλασσας και ξηράς.
