Πριν αρκετά χρόνια, 10 για την ακρίβεια, σκεφτόμασταν αυτό το ταξίδι.
Βλέπαμε φωτογραφίες στο διαδίκτυο και ονειρευόμασταν τη στιγμή που θα αντικρίσουμε το μαγικό αυτό τόπο.
Το βάλαμε στο πρόγραμμα, κανονίσαμε τις λεπτομέρειες του ταξιδιού και μια μέρα καλοκαιρινή ξεκινήσαμε.
Ξεκινώντας λοιπόν το ταξίδι μας με το αυτοκίνητο, το πρώτο βράδυ κοιμηθήκαμε στην Αλεξανδρούπολη, για να έχουμε χρόνο την επόμενη μέρα για μεγάλη διαδρομή μέσα στην Τουρκία.
Πρωί-πρωί την επομένη δεν πήγαμε προς Κωσταντινούπολη, αλλά στρίψαμε δεξιά για Τσανάκαλε. Διασχίσαμε τα Δαρδανέλια με φερρυ μποουτ σε 20 λεπτά. Από εκεί, κατευθυνθήκαμε προς Προύσα και Εσκισεχίρ. Σκέψη και επιθυμία του άνδρα μου ήταν να κάνει τη διαδρομή που είχε κάνει ο παππούς του λίγο πριν τη Μικρασιατική καταστροφή, μέχρι το Σαγγάριο ποταμό.
Φτάσαμε στο Εσκισεχίρ, όπου και διανυκτερεύσαμε. Το φαγητό μας σε ένα απλό, λαϊκό εστιατόριο ήταν εξαιρετικής ποιότητας.
Την άλλη μέρα, συνεχίσαμε νοτιοανατολικά στις αχανείς εκτάσεις της Τουρκίας.
Σκοπός μας ήταν να περάσουμε την αλμυρή λίμνη Τουζ-Γκιολού, με το μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον. Είναι μία από τις μεγαλύτερες υφάλμυρες λίμνες στον κόσμο, με έκταση περίπου της μισής Θεσσαλίας, το καλοκαίρι έχει ελάχιστη ποσότητα νερού και η θέα της θυμίζει τοπίο σεληνιακό. Παρά την παντελή έλλειψη βλάστησης, στις παρυφές της λίμνης, υπάρχουν μικρά χωριά με σπίτια πλινθόκτιστα.
Εκεί λοιπόν, στη μέση του πουθενά, μια οικογένεια μουσουλμάνων με πολλά παιδιά, περπατώντας στο δρόμο, μας είδαν και μας κάλεσαν στο σπίτι τους να μας κεράσουν τσάι… Αποφασίσαμε να μην πάμε, μάλλον από φόβο, πράγμα για το οποίο μετανιώσαμε σχεδόν αμέσως…
Από εκεί, περάσαμε στην μεγάλη πόλη Ακσαράι και στη συνέχεια στη Νεβσεχίρ (Νεάπολη) που είναι η μεγαλύτερη πόλη της Καππαδοκίας.
Από το Νεβσεχίρ και πηγαίνοντας προς την κοιλάδα του Γκέρεμε, όπου και θα μέναμε για να εξερευνήσουμε όλη την περιοχή, ξαφνικά σε μια στροφή του δρόμου, βλέπουμε μπροστά μας αυτούς τους περίεργους σχηματισμούς των πετρωμάτων της Καππαδοκίας και μένουμε έκθαμβοι!!!
Είχαμε φτάσει στο Γκέρεμε, την ορεινή κοιλάδα του Κοράματος, όπως την ονόμαζαν οι Χριστιανοί. Είναι ένα οροπέδιο, ύψους 1300 μέτρων και έκτασης 5000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το οποίο, πριν από χιλιάδες χρόνια, καλύφθηκε από στάχτη και λάβα από την έκρηξη του ηφαιστείου Αργαίου ( Erciyes). Όταν το ηφαίστειο έπαψε να λειτουργεί, η περιοχή αυτή διαβρωνόταν επί αιώνες από τον αέρα και τη βροχή. Μετά τη διάβρωση τα εδάφη παρασύρθηκαν και εξαφανίστηκαν και παρέμειναν τα σκληρά πετρώματα. Τα μικρότερα σκληρά πετρώματα έμειναν πάνω στα μεγαλύτερα κι έτσι σχηματίστηκαν οι «στοιχειωμένες γωνιές», τα «στοιχειωμένα φουγάρα» που υψώνονται στον ουρανό κατά δεκάδες.
Κάποια στιγμή, προχωρώντας με το αυτοκίνητο, βλέπουμε δεξιά κι αριστερά απ το δρόμο, μέσα σε αμμώδη έκταση, χαμηλά έρποντα αμπέλια.
Επειδή το έδαφος της Καππαδοκίας είναι ηφαιστειογενές ευνοεί την καλλιέργεια αμπελιών. Από τα αρχαία χρόνια (Χετταίοι, Ρωμαίοι, Ελληνες) παρήγαγαν το φημισμένο κρασί της περιοχής. Αργότερα, με την εγκατάσταση των Οθωμανών που απαγόρευαν το αλκοόλ, περιορίστηκε η παραγωγή του, αλλά ευτυχώς δεν καταστράφηκαν οι αμπελώνες. Σήμερα, μια μικρή αναλογία κρασιού παράγεται στην περιοχή από παλιά αμπέλια 4000 ετών.
Η προέλευση της λέξης ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, προέρχεται από την Περσική λέξη ΚΑΤΠΑΤΟΥΚΑ , που σημαίνει «η χώρα των ωραίων αλόγων».
Οι Καππαδόκες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μετά το 1600π.Χ. (Εκεί παλιότερα ήταν το κράτος των Χετταίων). Στη συνέχεια, η διοίκηση των κρατιδίων της περιοχής περιήλθε στους Φρυγείς, οι οποίοι ήταν πασίγνωστοι για την ανατροφή των αλόγων στην Κεντρική Ανατολή. Αργότερα, υποτάχθηκαν στους Πέρσες, τους Μακεδόνες και στη συνέχεια στους Ρωμαίους που μετέτρεψαν την περιοχή σε Ρωμαϊκή επαρχία. Έπειτα στους Βυζαντινούς, τους Σελτζούκους Τούρκους και τέλος τους Οθωμανούς.
Η Καππαδοκία είναι γενέτειρα πολλών αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, όπως οι Ηράκλειος, Νικηφόρος Φωκάς, Ιωάννης Τσιμισκής και άλλοι… Αλλά και οι 3 Ιεράρχες κατάγονται από εδώ.
Στην περιοχή της Καππαδοκίας εμφανίστηκαν αξιόλογοι θρησκευτικοί ηγέτες, την εποχή του Αγ. Γρηγορίου και του Αγ. Βασιλείου. Την εποχή αυτή και για τα επόμενα χίλια χρόνια, μοναχοί έσκαψαν και έχτισαν στην έρημο, πολλές εκκλησίες και κελιά.
Οι Χριστιανοί της Καππαδοκίας για να βρουν καταφύγιο από τους Ρωμαίους πρώτα, και στη συνέχεια από τους μουσουλμάνους, σκάλιζαν στους βράχους ολόκληρα υπόγεια οικιστικά συγκροτήματα, με κουζίνες, αποθήκες, κοιτώνες, στάβλους κ.λ.π.
Υπάρχουν 36 υπόγειες πόλεις στην περιοχή, όμως το Ντερίνγκουγιου που σημαίνει «βαθύ πηγάδι» και που η ελληνική του ονομασία είναι Μαλακοπή και είναι η πιο εντυπωσιακή με βάθος 80 μέτρων.
Για να κατασκευάσουν τις υπόγειες πόλεις οι άνθρωποι πρώτα άνοιγαν τα φουγάρα εξαερισμού που το βάθος τους έφτανε τα 70-80 μέτρα. Αυτά κατέληγαν στο επίπεδο του νερού των σημερινών πηγαδιών. Αργότερα, σκάβοντας τα πλάγια τοιχώματα των φουγάρων, άνοιγαν τους υπόγειους χώρους των πόλεων. Τα υλικά της εκσκαφής τα ανέβαζαν με τροχαλίες στην επιφάνεια της γης. Όταν η κωμόπολη δεχόταν επίθεση, οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν τα τελευταία πατώματα ως καταφύγια και έφραζαν τα στόμια των διαδρόμων με πέτρινες πόρτες. Οι πόρτες αυτές δεν άνοιγαν απέξω, παρά μόνο από μέσα.
Τώρα, όσον αφορά στις εκκλησίες, από τις 1500 περίπου εκκλησίες που υπήρχαν στην Καππαδοκία, έχουν διασωθεί οι 200.
Στην κοιλάδα του Γκέρεμε, οι πιο διάσημες εκκλησίες είναι : η Σκοτεινή εκκλησία του 13ου αιώνα, με τις καλύτερα διατηρημένες τοιχογραφίες σε όλη την Καππαδοκία, η Κρυφή Εκκλησία, η εκκλησία του Μήλου, της Αγ. Βαρβάρας όπου οι εικόνες και οι φιγούρες είναι χαραγμένες στους βράχους με κόκκινη βαφή και πολλές άλλες.
Επτά χλμ. από το Γκέρεμε , βρίσκεται το Urgup ή Προκόπιο. Είναι η πλουσιότερη κωμόπολη της Νεάπολης, με μεγάλη φυσική ομορφιά και πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Εδώ, σώζονται από την εποχή των Σελτζούκων και των Οθωμανών, λουτρά, χάνια, βρύσες, τεμένη και βιβλιοθήκες. Είναι πολύ γνωστό για τα κρασιά, τα κιλίμια και τα χαλιά του. Στο Προκόπι μαρτύρησε ο Αγ. Ιωάννης ο Ρώσος. (Εξ ου και η ομώνυμη εκκλησία στο Προκόπι Ευβοίας, όπου βρέθηκαν Έλληνες της Καππαδοκίας με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1924).
Εδώ, βρήκαμε την γραμματέα του Δημάρχου της πόλης, που μιλούσε ελληνικά και μας έλεγε ότι οι παππούδες της είχαν έρθει από την Κρήτη, επίσης με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας, 15 χλμ. από τη Νεάπολη, βρίσκεται η κωμόπολη Άβανος ή Βάνησα , που σημαίνει «πόλη που είναι κτισμένη κοντά στον ποταμό». Είναι πολύ γνωστή για τα κεραμικά της σκεύη και την ταπητουργία της.
Διασχίζοντας τον δρόμο Κοράματος- Αβανος, μετά από 3 χλμ. , φτάνουμε στο χωριό Ζέλβη, όπου εδώ υπάρχουν οι ωραιότεροι σχηματισμοί «στοιχειωμένων» φουγάρων. Ακόμη, υπάρχουν πολλές εκκλησίες και μοναστήρια από την εικονοκλαστική εποχή. Σήμερα, το νέο χωριό έχει μεταφερθεί λίγο πιο κάτω, και το παλιό έχει μετατραπεί σε υπαίθριο μουσείο.
20 χλμ. περίπου από το Γκέρεμε και προς τα δυτικά, συναντάμε το Φαράγγι του Περιστέμματος-Ιhlara-Xλωρού.
Ένα φαράγγι 14 χλμ. , το οποίο διασχίζει ο ποταμός Melendiz, από του οποίου τη διάβρωση , προέκυψε η κοιλάδα του Χλωρού. Εδώ υπάρχουν, δεκάδες εκκλησίες μέσα στους βράχους με θαυμάσιες τοιχογραφίες . Ακόμη, η βλάστηση είναι οργιώδης. Για να απολαύσουμε αυτό το υπέροχο φυσικό τοπίο, κατεβαίνουμε 400 σκαλοπάτια, που αργούμε πολύ να τα κατέβουμε, γιατί κάθε λίγο σταματάμε μιας και η μοναδική θέα μας κόβει την ανάσα…
Η πιο εντυπωσιακή τουριστική ατραξιόν στην Καππαδοκία είναι τα αερόστατα. Κάθε πρωί, γύρω στις 6 π.μ., σηκώνονται σταδιακά από το έδαφος, δεκάδες αερόστατα στον ουρανό της Καππαδοκίας. Μια μαγευτική βόλτα με ξενάγηση στον αέρα, για μιάμιση περίπου ώρα, που σου επιτρέπει να δεις το ανάγλυφο του εδάφους και που μας έμεινε αξέχαστη !
Στην επιστροφή, την άλλη μέρα ταξιδεύαμε για ώρες ανάμεσα σε χιλιάδες στρέμματα εύρωστων αμπελώνων! Οι Τούρκοι κρασί δεν πίνουν… Αναρωτιόμασταν γιατί καλλιεργούν τόσο μεγάλες εκτάσεις με αμπέλια… Στα σύνορα γυρνώντας, καταλάβαμε γιατί.. Δεκάδες φορτηγά -βυτία που περίμεναν να περάσουν τα σύνορα, κουβαλούσαν μούστο…
Οι αναμνήσεις αυτού του ταξιδιού μένουν ζωντανές και καθαρές στη μνήμη… Βοηθάνε και οι φωτογραφίες, όσο να πεις…
Αν δεν έχετε πάει, όσοι διαβάζετε το οδοιπορικό μας αυτό , βάλτε το στο πρόγραμμα. Αξίζει πραγματικά!!!
