Αυτοψία στην Πάρνηθα: Μικρές ανάσες ζωής χρωματίζουν το μαύρο

Δυο μήνες και κάτι, μετά τη μεγάλη καταστροφή. Την πυρκαγιά που κατάκαιγε για μέρες την Πάρνηθα και τις γύρω περιοχές.

Με την Αττική ακόμη να μετράει τις νέες πληγές που της προκάλεσε ο Μπάλλος (άγνωστο γιατί έδωσαν οι μετεωρολόγοι όνομα ερωτικού νησιωτικού χορού στο ακραίο καιρικό φαινόμενο που έχει αφήσει ήδη ένα θύμα στην πολύπαθη Εύβοια και προκάλεσε μεγάλες ζημιές ανά την επικράτεια) πήραμε ξανά το …δρόμο της φωτιάς για να καταγράψουμε σημάδια ζωής, αφού η καταιγίδα δεν προκάλεσε ευτυχώς κι εδώ, το ίδιο χάος με τις πυρόπληκτες περιοχές της Βόρειας Εύβοιας. Ο ήλιος και η καταχνιά συναγωνίζονται, όπως ακριβώς κι η διάθεση μας…

 Ήταν 3 Αυγούστου όταν η φωτιά με σχεδόν μηδενικό αέρα ξεκίνησε στους πρόποδες της Πάρνηθας και επεκτάθηκε στη Βαρυμπόμπη, στο Τατόι και στο Φλαμπούρι και γρήγορα επεκτάθηκε στις γύρω περιοχές των βορείων προαστίων (Ιπποκράτειος Πολιτεία, Αδάμες Κηφισιάς, Θρακομακεδόνες, Δροσοπηγή και Κρυονέρι. Εκτός από την τεράστια οικολογική καταστροφή, τα στρέμματα που απανθρακώθηκαν, τα ζώα που έχασαν τόσο άδοξα τη ζωή τους, καταστράφηκαν δεκάδες κατοικίες.

Δυο μέρες μετά νέα δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε στην περιοχή Βασιλικά Πάρνηθας του δήμου Αχαρνών Αττικής και σε συνδυασμό με τις συνεχείς αναζωπυρώσεις από την προηγούμενη πυρκαγιά στην ίδια περιοχή. Η πυρκαγιά επεκτάθηκε στις Αφίδνες και έκαψε όλη την δασική έκταση γύρω από την κωμόπολη, φτάνοντας μέχρι την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμία την οποία και διέσχισε περνώντας προς τον Άγιο Στέφανο, την λίμνη Μαραθώνα και το Καπανδρίτι περίπου στο ύψος των διοδίων.

Παράλληλα η Ανατολική Αττική, παραδόθηκε στις φλόγες σε πολλές περιοχές (Μαλακάσα, Άγιος Στέφανος και Σταμάτα), καθώς και στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας ενώ υπήρξαν συνεχείς αναζωπυρώσεις και σε άλλες περιοχές.

Πήραμε από την Εθνική την ανηφόρα για Βαρυμπόμπη.

Ουσιαστικά τίποτα δεν έχει αλλάξει 2,5 μήνες μετά. Η ίδια μαυρίλα σχεδόν παντού με κάποια ξέφωτα να παραμένουν πράσινα και να μας «κλείνουν το μάτι» επειδή κατάφεραν από τύχη, επειδή άλλαξε την τελευταία στιγμή η ροή του αέρα, επειδή πρόλαβαν οι πυροσβεστικές δυνάμεις… να γλυτώσουν από την πύρινη λαίλαπα.

Κάποια μικρά φυτά λαμποκοπούν στον ήλιο, λίγη χλόη, κάποια κλαδιά χρωματίζουν αχνά το τοπίο.

Η φύση κάνει προσπάθεια για να αναγεννηθεί, μια προσπάθεια που θα χρειαστεί πολλά ακόμη χρόνια.

Ακόμη και οι τεράστιοι όγκοι νερού που έπεσαν τις τελευταίες ημέρες δεν κατάφεραν να ζωντανέψουν το χώμα που χάσκει μαύρο στο περισσότερο μέρος της κομμένης γης.  Και θα παραμείνει έτσι για πολύ καιρό ακόμη.

Μου έρχονται στο νου οι στίχοι του Μιχάλη Γκανά, που μελοποίησε πριν χρόνια, για άλλες φωτιές ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας.

Έλα να πάμε στα καμένα

στον Υμηττό και στην Αυλώνα

πουλιά και πεύκα συλλογίσου

ενός καμένου παραδείσου

δέντρα που ήτανε φαντάσου

και στη σκιά τους ξεκουράσου

Αυτό το υπεραιωνόβιο δάσος είναι στην πραγματικότητα, όπως και όλα τα δάση που κάηκαν φέτος, πέρσι, τα τελευταία 10 χρόνια, ο καμένος παράδεισος μιας γης που κληρονομήσαμε για να προστατεύσουμε, να αγαπήσουμε, να υπερασπιστούμε.

Τα μηδαμινά ίχνη ζωής δείχνουν ότι είμαστε μπροστά στο αποτρόπαιο.

Η πραγματική άνοιξη θα αργήσει πολύ να γυρίσει στα μέρη που κάηκαν φέτος τον Αύγουστο. Και είναι σίγουρο πως θα είναι μια άλλη ζωή.

Οι μοναχικοί περιπατητές και ποδηλάτες με τις χρωματιστές στολές δείχνουν ακόμη πιο σκοτεινή τη μαυρίλα.

Άθελα μου σκέφτομαι πως θα ήταν αυτή η βόλτα πέρυσι τέτοια εποχή, με το φθινόπωρο στο φόρτε του.

Λίγα κυκλάμινα στην Ιπποκράτειο Πολιτεία θυμίζουν πως είναι πια κι εδώ περασμένος Οκτώβριος.

Στη λίμνη Μπελέτση, που “προστάτευσε” την ευρύτερη γύρω περιοχή λειτουργώντας και ως δεξαμενή νερού, τις μέρες της πυρκαγιάς, οι μόνιμοι κάτοικοι του νερού δεν δείχνουν να έχουν καταλάβει την καταστροφή που τους περιβάλει συνεχίζοντας φυσιολογικά τις βόλτες μέσα κι έξω από το νερό.

Το θέαμα των καμένων κι εδώ αποτρόπαιο αν και η καταστροφή είναι μικρότερη απ΄ότι από την άλλη πλευρά.

Παίρνουμε την ανηφόρα για την καρδιά της Πάρνηθας προς το καταφύγιο του Μπάφι.

Στο γνωστό πλέον ξέφωτο των ελαφιών βρίσκει και σήμερα συντροφιά μια αγέλη. Οικογένειες με τα παιδιά τους ζευγάρια, μικρές και μεγάλες παρέες.

Εδώ η Πάρνηθα συνεχίζει ζώσα και δυνατή, σαν να μην πληγώθηκε ποτέ η  άλλη της πλευρά.

Δεν είναι όμως αλήθεια. Το όμορφο βουνό της Αττικής που έδινε και δίνει ζωή σε μια ολόκληρη πόλη, δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο.

Ακόμη κι οι λιγοστές εικόνες ελπίδας στα καμένα καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Έργα ανθρώπων ακούσια ή εκούσια καταστρέφουν όλα αυτά που του δίνουν οξυγόνο, ζωή, ομορφιά, ελπίδα.

Έλα να πάμε στα καμένα,

δε μας χωράει πια το σπίτι,

έρχονται δύσκολες ημέρες

μουτζουρωμένες σαν Δευτέρες,

έρχονται φλόγες απ’ τα δάση

και μια φωτιά να μας δικάσει,

μέσα στο πύρινό της χνότο,

από τον έσχατο ως τον πρώτο.