FeaturedTravel StoriesΕλλάδα

Αμοργός: Στου Αιγαίου τα …μπλού

Οι Κυκλάδες είναι από τα πιο όμορφα μέρη της Ελλάδας. Το ξερό και πολλές φορές άγριο τοπίο σε συνδυασμό με τα λευκά σπίτια, τον καταγάλανο ουρανό και το μπλε της θάλασσας του Αιγαίου συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που όμοιό του δύσκολα συναντάς.

Βρέθηκα στην Αμοργό και η ματιά μου αιχμαλωτίστηκε από αυτή την ομορφιά. Τα κλικ στη μηχανή, αλλά κυρίως στην ψυχή ήταν ασταμάτητα. Η ανάγκη μου να γίνω ένα με το περιβάλλον, ακόμη μεγαλύτερη.

Αν είσαι Έλληνας, ή λατρεύεις την Ελλάδα, τότε σίγουρα κουβαλάς λίγες Κυκλάδες μέσα σου! Περπάτησα στα σοκάκια. Τα πέτρινα σοκάκια, άλλοτε στενά, άλλοτε πιο φαρδιά. Κάθισα στα σκαλοπάτια των σπιτιών. Κρυφοκοίταξα μες στις αυλές τους, λες και ήθελα να «κλέψω» λίγο από τη ζωή τους, να γίνω μέρος τους.

Το βλέμμα μου στράφηκε προς τα πάνω, ψηλά. Εκεί όπου το λευκό των σπιτιών σμίγει με τον καταγάλανο (εντάξει μας έτυχε και μαύρος) ουρανό! Συνδυασμός ιδιαίτερος και ξεχωριστός. Δικός μας. Στις ταράτσες ξεραίνονται στον ήλιο σύκα και αμύγδαλα. Προετοιμασία για το χειμώνα.

Επειτα είναι κι αυτές οι φούξια μπουκαμβίλιες που δεν μπορείς να χορτάσεις. Και τα μπλε, κόκκινα, πράσινα πορτοπαράθυρα που θαρρείς πως παίζουν με την παλέτα της ζωής. Και παραδίπλα μια πορτίτσα που οδηγεί σε ένα περιβόλι.

Και μια μπουγάδα που στεγνώνει σβέλτα στο μελτέμι. Λες και βιάζεται να ξαναφορεθεί. Και βασιλικοί. Πολλοί βασιλικοί για χάιδεμα!

Κάποτε ένα καφενεδάκι με περίμενε. Ξαπόστασα για καφέ και γλυκό. Σε εκείνα τα μικρά χρωματιστά τραπεζάκια με τις ψάθινες καρεκλίτσες. Εικόνα τόσο οικεία που μας συντροφεύει χρόνια τώρα και θα είναι μαζί μας για πάντα.

Είναι κι αυτά τα εκκλησάκια, που απλώς θες να κάτσεις στο προαύλιο να ηρεμήσεις και να σκεφτείς. Συνέχισα το περπάτημα. Στη Χώρα, στους ανεμόμυλους, με πήρε και με σήκωσε! Αέρας δυνατός, σε παρασύρει, σε καθαρίζει, λειαίνει τις γωνιές σου.

Ελλάδα, Αιγαίο, Κυκλάδες, Αμοργός… Αχ βρε Θεέ! Πως κατάφερες να χωρέσεις τόση ομορφιά, σε ένα τόσο μικρό μέρος γης;

Αγροτικοί οικισμοί από άλλη εποχή


Σε διάφορα σημεία της Αμοργού, κυρίως στα ορεινά μέρη, θα βρει κανείς διάσπαρτους πέτρινους οικισμούς που μαρτυρούν πως κάποτε εκεί υπήρξε ζωή. Μπορείς να τους συναντήσεις σε κάποιο από τα δεκάδες μονοπάτια πεζοπορίας που διαθέτει το νησί, μπορείς να τους δεις πηγαίνοντας για μπάνιο, μπορείς απλώς να τους επισκεφτείς επί τούτου και να ανακαλύψεις πως ζούσαν εκεί πέρα άνθρωποι πριν από μόλις μερικές δεκαετίες!

Ενας από αυτούς που είχα επισκεφτεί στο παρελθόν, ο Ασφοντυλίτης, βρίσκεται στα ορεινά της Αιγιάλης και αποτελεί τον μεγαλύτερο αγροτικό συνοικισμό της Αμοργού. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εγκαταλελειμμένο χωριό, οι δρόμοι και τα σοκάκια του οποίου αποδεικνύουν πως εκεί έμενε αρκετός κόσμος που ζούσε από τη φύση και τα ζώα. Είχα συναντήσει έναν κάτοικο του χωριού που περνούσε τον καιρό του φροντίζοντας τα ζώα του, αν και πλέον η μόνιμη κατοικία του ήταν στο λιμάνι της Αιγιάλης.

Τώρα βρέθηκα σε έναν άλλον οικισμό που στέκει πάνω από τα Κατάπολα. Επεσα πάνω του εντελώς τυχαία έχοντας πάρει το μονοπάτι 7A για την υπέροχη παραλία «Πλάκες» επειδή το καραβάκι δεν έκανε δρομολόγια λόγω του αέρα που λυσσομανούσε.

Σε κάποια στιγμή το σηματοδοτημένο μονοπάτι… άπλωσε και μπροστά μου ξετυλίχτηκε ένας ξερός και ξεχασμένος κόσμος. Τα σημάδια πολιτισμού εξιστορούσαν πως εδώ ζούσαν άνθρωποι που φρόντιζαν τα ζώα τους και καλλιεργούσαν τη γη που όσο άγονη κι αν έμοιαζε τώρα, εκείνη τους πρόσφερε απλόχερα τα καλούδια της.

Τα σπίτια ήταν φτιαγμένα σε πέτρινα σημεία των βράχων με την προσθήκη κι άλλων λίθων, χώματος, ξύλων και λάσπης. Χαμηλοτάβανα και δροσερά διασώζονται μέχρι σήμερα σε πείσμα των καιρικών συνθηκών. Σε ένα από αυτά βρήκα κουζινικά, καθρέφτη, ακόμη και ένα κρεμασμένο σακάκι. Εξω υπήρχαν κάτι που έμοιαζαν με στέρνες, ενώ τα πλαϊνά ακόμη χαμηλότερα κτίσματα ίσως λειτουργούσαν και σαν στάβλοι για τα ζωντανά. Τη σκιά τους πρόσφεραν απλόχερα οι ελιές, ενώ το χώμα ήταν διάσπαρτο με θάμνους, θυμάρια και πέτρες.

Οι οικισμοί αυτοί εγκαταλείφθηκαν όταν πέθανε και ο τελευταίος αγρότης παππούς, όταν οι άνθρωποι άφησαν τον πρωτογενή τομέα και στράφηκαν αλλού. Κι όμως ο χώρος έχει μια περίεργη ενέργεια, λες και βρίσκεται σε στάση αναμονής, λες και περιμένει να αποκτήσει και πάλι ζωή, μια διαφορετική από το παρελθόν ζωή…

Xωριουδάκι για λίγους


Είναι μεσημέρι, δεν κάνει όμως ζέστη, αφού η υγρασία στην Αμοργό έχει γεμίσει τον ουρανό με σύννεφα και μπόλικη δροσιά. Αποφασίζουμε να επισκεφθούμε τη Λαγκάδα ένα πολύ γραφικό χωριό στα ορεινά της Αιγιάλης. Κάνουμε βόλτα στα σοκάκια, όμως τη ματιά μας κλέβει το απέναντι χωριουδάκι, ο Στρούμπος.

Μετά από λίγη ώρα περπάτημα φτάνουμε εκεί. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα χωριουδάκι ερημωμένο που τα τελευταία χρόνια του έδωσαν και πάλι ζωή κάποιοι ξένοι που αγόρασαν εκτάσεις και γκρεμίδια και άρχισαν σιγά – σιγά να το αναπαλαιώνουν. Στον Στρούμπο δεν υπάρχει ρεύμα. Φτάνεις είτε με τα πόδια, είτε με κάποιο ζωντανό. Περιηγηθήκαμε στα λιγοστά πέτρινα, ασβεστωμένα και κουκλίστικα σπιτάκια του και συναντήσαμε μόνο μία γυναίκα και αυτή ξένη.

Με κέρδισε η ηρεμία και η γαλήνη που απέπνεε το μέρος, αλλά και το φυσικό περιβάλλον. Ο Στρούμπος μοιάζει να αντιστέκεται στον χρόνο. Υπάρχουν και άλλα χαλάσματα που αναπαλαιώνονται, έτσι ίσως σύντομα το χωριό με την εκπληκτική θέα προς το φαράγγι, τη θάλασσα και τα γύρω βουνά να αποκτήσει και πάλι την παλιά του αίγλη.

Στο κάτω μέρος του χωριού βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγιου Νικήτα. Μόλις φτάσαμε εκεί τα σύννεφα είχαν αρχίσει κάπως να διαλύονται. Η ζέστη έκανε αισθητή την παρουσία της. Ξάπλωσα στο λευκό πεζούλι. Κάτω από τη σκιά μιας ελιάς ξεκουράστηκα για λίγο. Ενας φίλος έβγαλε νερό από το πηγάδι και ποτίσαμε τα φυτά. Επειτα ξεκίνησαμε να μαζεύουμε τις πευκοβελόνες που είχαν καλύψει κομμάτια του πλακόστρωτου. Σε λίγα λεπτά ο Αγιος Νικήτας έλαμπε. Μια στάση για νερό από το παγούρι και φύγαμε.

Επιστρέψαμε στη Λαγκάδα κι από κει πήραμε το μονοπάτι για Αιγιάλη. Ενα κατηφορικό δρομάκι, κυρίως χωμάτινο, αλλά και με πλακόστρωτο. Αν δεν φοράς αθλητικά παπούτσια, καλό είναι να μην το επιχειρήσεις (ακούς;). Μας πήρε περίπου μισή ώρα για να φτάσουμε στο λιμάνι της Αιγιάλης, Ενα τουριστικό μέρος, αρκετά πολύβουο που θυμίζει άλλα νησιά. Στο μυαλό μου όμως ήταν χαραγμένος ο Στρούμπος. Εκεί που λες και ο χρόνος είχε σταματήσει…

Στο ναυάγιο της Αμοργού


Κατηφορίζω προς τη νότια πλευρά της Αμοργού, την Κάτω Μεριά, όπως την αποκαλούν. Εδώ ο χρόνος κυλά διαφορετικά και το νησί λίγο θυμίζει το τουριστικό και πολύβουο κομμάτι που συναντά κανείς σε Αιγιάλη, Χώρα και Κατάπολα. Περνώ τα χωριά Καμάρι, Βρούτση και Αρκεσίνη. Προορισμός μου είναι το Ναυάγιο.

Παρκάρω στον κεντρικό δρόμο και ξεκινώ το περπάτημα από το μονοπάτι. Το μελτέμι φυσά δυνατό κι εγώ έχω την αγωνία να βρεθώ στο σημείο του ναυαγίου. Εχουν κάτι τα σκουριασμένα πλοία που έχουν βγει στα ρηχά, ή στη στεριά, κάτι που από τη μία με τρομάζει, από την άλλη όμως με γοητεύει.

Σε λίγα λεπτά βρίσκομαι κάτω στον όρμο της Καλοταρίτισσας. Στα ρηχά κάθεται σκουριασμένο και κομμένο στα δύο το πλοίο «Ολυμπία». Βρίσκεται εκεί από τον Φεβρουάριο του 1980! Δεν χορταίνω να το κοιτάζω. Κατεβαίνω στα βότσαλα, πηγαίνω και απέναντι στους βράχους. Σουτ, ησυχία. Αν ηρεμήσεις και «βυθιστείς» στη θέα του σχεδόν μπορείς να ακούσεις τι συνέβη εκείνη τη μοιραία βραδιά.

Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής το πλοίο προσπαθούσε να δέσει κάπου απάνεμα ώστε να καλμάρουν τα 10 μποφόρ που έπνεαν στην περιοχή και να συνεχίσει το ταξίδι του. Ο καπετάνιος έριξε άγκυρα, όμως δεν τον κράτησε, τα κύματα παρέσυραν το πλοίο και τελικά προσάραξε εκεί. Το πλήρωμα σώθηκε κολυμπώντας μέχρι τη στεριά.

Εχει κυματισμό και ανακατεμένα νερά. Ένας νεαρός κάνει κατάδυση στο κουφάρι του πλοίου. Φαντάζει επικίνδυνο, όσο και γοητευτικό. Κοιτάζω το σκουριασμένο σκαρί να μετακινείται ελαφρώς με τον ρυθμό των κυμάτων. Σαν να χορεύει. Ενα βαλς με την αιωνιότητα…

Ο Φάρος κι ο Προφήτης


Υποδέχεται τα πλοία που πλησιάζουν στα Κατάπολα, της Αμοργού. Είναι ένας μικρός λευκός φάρος που στέκει στο ακρωτήρι της νοτιοδυτικής πύλης του νησιού προς τον έξω κόσμο. Ολα ξεκίνησαν την πρώτη ημέρα που πήγαμε για μπάνιο στις Πλάκες. Κάποια στιγμή είπαμε να ανηφορίσουμε προς το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που κάθεται στο βουναλάκι πάνω από την αγαπημένη παραλία.

Φτάνοντας στο εκκλησάκι διαπιστώσαμε πως στο κάτω μέρος του λόφου βρισκόταν ένας μικρός φάρος και το πέτρινο κτίριο του παλαιού φάρου που προειδοποιούσε τα πλοία που προσέγγιζαν την Αμοργό.

Περιηγηθήκαμε στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, ένα κατάλευκο πέτρινο εκκλησάκι με γαλάζιο παράθυρο, πόρτα και τέμπλο, ένα στολιδάκι… Εκανα προσευχή. Είχα λόγο. Βγήκα από το σκοτεινό εκκλησάκι σε ένα επίσης γαλάζιο περιβάλλον.

Από ψηλά η θέα προς το Αιγαίο σου κόβει την ανάσα. Ο δυνατός αέρας γεμίζει τα πνευμόνια σου με ζωή και εκεί που κοντεύεις να… σκάσεις να και ο φάρος! Μην φανταστείς κάτι από αυτά που έχεις δει στις ταινίες. Αυτός είναι μια μικρή σιδηροκατασκευή με μια λάμπα στην κορυφή. Βαμμένος λευκός, εναρμονισμένος με το περιβάλλον.

Πίσω από τον νέο μίνι φάρο βρίσκονται τα απομεινάρια του παλαιού. Ενα πέτρινο κτίριο με μια σκάλα που οδηγούσε στο πάνω μέρος όπου βρισκόταν ο φανός του φάρου. Σήμερα δυστυχώς το κτίσμα είναι παρατημένο και αφημένο στο έλεος του χρόνου, αλλά και των ανθρώπων.

Κάθισα λίγο και αγνάντεψα το πέλαγος. Ξεκουράστηκα. Το «Μπλου Σταρ» μόλις έμπαινε στον κόλπο για Κατάπολα. Το βλέμμα μου χάθηκε στον ορίζοντα. Η ευλογία του να… χάνεσαι στις διακοπές…

Στο επόμενο: Αμοργός: Παραλίες για χαμένους ποιητές

Για να μάθετε περισσότερα για τις ταξιδιωτικές αναζητήσεις του Βασίλη Ανδριτσάνου επισκεφθείτε To MΠΙΛόγκ

Βασίλης Ανδριτσάνος

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ Γεννήθηκα στην Αθήνα και μηνών ακόμη μετακόμισα στα νότια προάστια όπου μένω μέχρι σήμερα και δεν τα αλλάζω με τίποτα. Η δημοσιογραφία προέκυψε από το πουθενά! Άλλα ήθελα να κάνω, δεν τα τόλμησα ποτέ, ίσως σε μια άλλη ζωή, μπορεί και αργότερα σε αυτή! Από το 1996 μέχρι σήμερα εργάζομαι σε εφημερίδες και περιοδικά. Δεν υπάρχει μέρα που να μην γράψω κάτι και δεν υπάρχει μέρα που να μην εύχομαι να μην γράψω κάτι! Από το 2015 έχω το ΜΠΙΛόγκ (https://tobillog.blogspot.com/) ένα μπλογκ που είναι κάτι σαν ημερολόγιο της ζωής μου και της ζωής των άλλων μαζί μου. Μεγάλη μου αγάπη και στόχος ζωής είναι τα ταξίδια. Γι' αυτά ζω και αναπνέω. Κανονίζω το επόμενο και πριν καν πραγματοποιηθεί έχω κλείσει και το μεθεπόμενο. Θα σας δω εκεί έξω, σε κάποιο αεροπλάνο, πλοίο, τρένο...

Σχετικά Άρθρα

Back to top button