Σαγιάδα Θεσπρωτίας: ‘Ενας Ηπειρώτικος παράδεισος παντός καιρού
Η Σαγιάδα βρίσκεται στη Θεσπρωτία, στα όρια των συνόρων με την Αλβανία. Είναι το κοντινότερο σημείο του νομού, με την Κέρκυρα απέναντι. Ανήκει, διοικητικά, στο Δήμο Φιλιατών. Έχει όλες τις υποδομές να ζήσει κανείς μόνιμα εκεί. Αρκετά κοντά της, είναι οι πόλεις των Φιλιατών και της Ηγουμενίτσας.
Για κάποιους παραμένει ένα γραφικό ψαροχώρι, για άλλους είναι το όνειρο για τα ταξίδια τους. Πιστεύω και τα δύο συνυπάρχουν, ισότιμα. Ένας μικρός παράδεισος, που περιμένει τον ξενιτεμένο ντόπιο, τον περαστικό, αλλά και τον ταξιδιώτη, Έλληνα ή ξένο. Να περάσει καλά, να ζήσει για λίγο έστω το όνειρο.
Στη Θεσπρωτία, λέμε οι περισσότεροι, «πάμε να φάμε φρέσκο ψάρι στη Σαγιάδα». Γιατί φρέσκο ψάρι έχει πάντα και ταβέρνες, που ξέρουν να μαγειρεύουν καλά. Οι ιδιοκτήτες τους με το προσωπικό, είναι ευγενικοί με όλους τους πελάτες τους. Πράγμα που δύσκολα το βρίσκεις σήμερα, ακόμα και στους εξαιρετικούς τουριστικά προορισμούς. Που σε βλέπουν ως «πορτοφόλι» και μόνο…
Αφορμή για το κείμενο αυτό, είναι πρόσφατη απογευματινή επίσκεψή μου στη Σαγιάδα, παράλληλα με σκέψεις μου από δημοσιεύματα που κατά καιρούς γράφουν ότι έχει αποφασισθεί η περιοχή να είναι από αυτές που θα γίνουν εξορύξεις πετρελαίου ή στην καλύτερη να λειτουργεί ως χρήσιμος σταθμός για τις εργασίες αυτές.
Η θέση μου είναι ξεκάθαρη, γνωστή δημόσια, το πετρέλαιο δεν θα φέρει τίποτα καλό για την Ήπειρο γενικότερα, αλλά θα καταστρέψει τον φυσικό πλούτο της. Οι εταιρείες θα κερδίσουν, το κράτος θα πάρει κάποια χρήματα να πληρώσει λίγες δόσεις από τις οφειλές του στο εξωτερικό χρέος, καταστρέφοντας φυσικούς παραδείσους, το μέλλον των παιδιών των ανθρώπων της περιοχής, που δεν ρωτήθηκαν ποτέ τι θέλουν, τι χρειάζονται.
Η Σαγιάδα και η Ήπειρος γενικότερα, διαθέτουν πλούσιο φυσικό πλούτο και εξαιρετική θέση. Θα μπορούσε να γίνει όλη η Ήπειρος ένα μεγάλο φυσικό πάρκο για εναλλακτικό τουρισμό, Ελλήνων και ξένων, να αξιοποιήσει τις ομορφιές της στο μέγιστο. Όπως και την αρχαία της κληρονομία. Μέσα από τουριστικές προβολές στο εξωτερικό, να φτάνει εκεί κόσμος, που δεν θα καταστρέφει αλλά θα απολαμβάνει την ομορφιά, ζωντανεύοντας τα χωριά, που ερειπώνουν από την εγκατάλειψη του κράτους, χρόνια τώρα. Οδηγώντας σε εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση τη νεολαία. Γιγαντώσαμε τις πόλεις κι αφήσαμε τα χωριά για να κάνουν βόλτες τα αγριογούρουνα, οι λύκοι, όσοι απέμειναν από αυτούς πια…
Η Σαγιάδα, διαθέτει όμορφες καθαρές παραλίες, τις οποίες επισκέπτονται Έλληνες & ξένοι (Ιταλοί, Γάλλοι, Δανοί, Γερμανοί, κ.ά.). Φυσικά έρχεται κόσμος για διακοπές ή ένα μπάνιο, από τη γείτονα χώρα, Αλβανία, αφού είναι οι κοντινότερες παραλίες σε πολλές περιοχές της, από τις αντίστοιχες δικές της. Αφήνοντας χρήματα στη χώρα μας, σπάζοντας την απλουστευμένη γενίκευση: «μας παίρνουν τα χρήματα, τα στέλνουν στην Αλβανία».
Σε συζήτηση με τους κατοίκους, επιμένουν πως πρέπει να δούμε και την παλιά Σαγιάδα, πάνω στο βουνό. Έχει μεγάλα σπίτια επιβλητικά, είναι η ιστορία της που νόμιζαν οι Γερμανοί, λίγο πριν τη λήξη του πολέμου, ότι θα τη σταματήσουν εκεί, καίγοντας ό,τι υπήρχε. Ευτυχώς οι κάτοικοι έφυγαν νωρίς, γλίτωσε ο τόπος την αιματοχυσία, απ’ τις επιλογές του αιμοδιψή ναζισμού. Σίγουρα θα την επισκεφτούμε και θα τη γυρίσουμε από άκρη σε άκρη, γιατί όλα αυτά τα σπίτια, όλο αυτό το μυστήριο της πολιτείας που έχει καλυφθεί από πράσινο, έχει το δικό του ενδιαφέρον.
Τουριστικά καταλύματα, δεν έχει πολλά η περιοχή, αλλά αυτά που υπάρχουν είναι προσεγμένα, σύγχρονα και καλό είναι να κλείνει ημερομηνία κανείς από νωρίς, όχι στη μέση της τουριστικής περιόδου. Αλλιώς θα μείνει λίγο μακρύτερα, στις Φιλιάτες ή την Ηγουμενίτσα και θα επιστρέφει εκεί κάθε ημέρα. Σε κάθε περίπτωση, μια βόλτα, για μπάνιο, καλομαγειρεμένο ψάρι, περπάτημα στην προβλήτα και χαλάρωση βλέποντας τη θάλασσα, τα σκάφη που πηγαινοέρχονται μαζί με τις ψαρόβαρκες αξίζει πολλά!
