FeaturedMissionsTravel StoriesΚόσμος

Λβιβ: Η “Λεοντόπολις” δίπλα στα Καρπάθια

Ταξιδεύοντας εκεί όπου τώρα έπιασε φωτιά. Ένα οδοιπορικό στην ανατολική Ευρώπη, στην Ουκρανία και στη γειτονιά της, πριν το ξέσπασμα του πολέμου.

Γοητευμένος από το Κίεβο αποφάσισα να συνεχίσω το ταξίδι μου δυτικά. Είχα λάβει υπόψιν μου τις συμβουλές μιας φίλης και πολύ έμπειρης ταξιδιώτισσας, της Αρετής, η οποία μου είχε προτείνει επί λέξη: “Με κλειστά μάτια να πας στο Λβιβ! Είναι μια από τις πιο cool πόλεις της Ευρώπης! Θα δεις μια πολύ όμορφη πόλη και θα περάσεις καταπληκτικά”!

 Έφτασα στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Κιέβου και έβγαλα εισιτήριο πρώτης θέσης, μια και η τιμή ήταν αρκετά χαμηλή και επειδή θα ταξίδευα όλη τη νύχτα ήθελα να μπορώ να κοιμηθώ πιο άνετα. Η καμπίνα ήταν δίκλινη και το ντεκόρ θύμιζε παλιές σοβιετικές δόξες. Στο άλλο κρεβάτι ήταν ένας Ουκρανός ο Λεονίντ, κοντοκουρεμένος φανταρίστικα, λίγο κλειστός και συντηρητικός αλλά ευγενικός. 

“Ααα το Λβιβ είναι υπέροχη πόλη αλλά εγώ θα κατέβω πιο πριν γιατί  πηγαίνω σε μια κατασκήνωση στα Καρπάθια. Θα σου δείξω φωτογραφίες”.

Άνοιξε το κινητό του και άρχισε να μου δείχνει φωτογραφίες καταπράσινων βουνών και κοιλάδων. Μετά άρχισε να επιλέγει τις εικόνες που μου δείχνει και μου παρουσίασε προσωπικές φωτογραφίες. Αντροπαρέες φορώντας στρατιωτικά και αρβύλες, γυμνοί από την μέση και πάνω να ποζάρουν φουσκώνοντας τον θώρακα και τα μπράτσα τους. Δεν μου έδειξε όλες τις φωτογραφίες αλλά μπορούσα να φανταστώ. 

Μπορούσα να φανταστώ γιατί πριν ταξιδέψω στην Ουκρανία είχα κάνει μια μικρή έρευνα, όπως και σε κάθε μου ταξίδι, για την ιστορία του τόπου. Προτίμησα να δω ποια ήταν η εικόνα που έδιναν τα δυτικά ΜΜΕ και όχι η Ρωσική πλευρά που ήξερα ότι ήταν εχθρική. Το 2019 η εφημερίδα Guardian έλεγε ότι η Ουκρανία είναι η Μέκκα του νεοναζισμού σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 2017,  ένα ντοκιμαντέρ του αμερικανικού δικτύου NBC παρουσίαζε τις θερινές κατασκηνώσεις του τάγματος ΑΖΟΦ στις οποίες παιδιά 8 ετών εκπαίδευονταν στρατιωτικά και εξέφραζαν συνθήματα μίσους κατά της Ρωσίας. Το 2016, μια έκθεση της ύπατης αρμοστίας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναφέρει επιθέσεις και καταστροφές σε τηλεοπτικούς σταθμούς καθώς επίσης και βιασμούς και σκληρούς βασανισμούς από τα μέλη της οργάνωσης ΑΖΟΦ. Επίσης είχα υπόψη μου μια έρευνα από το περιοδικό TIME το 2019 που ο ρεπόρτερ εξέφραζε την έκπληξή του για μια μεγάλη παρέλαση της παραστρατιωτικής οργάνωσης ΑΖΟΦ στο κέντρο του Κιέβου κρατώντας λάβαρα με ναζιστικά σύμβολα των SS και πλήθος ανθρώπων να τους χειροκροτεί επευφημώντας τους εγκάρδια. Μάλιστα η αίσθηση που άφηνε το ρεπορτάζ ήταν ότι αυτή η άνοδος του Νεοναζισμού στην Ουκρανία αποτελεί απειλή για τις ΗΠΑ και προξενεί μεγάλη ανησυχία. Ακόμα και το FBI στην επίσημη ιστοσελίδα του στις εκθέσεις του από το 2019 έως το 2021 θεωρούσε τις ακροδεξιές οργανώσεις της Ουκρανίας ως τον υπ’ αριθμό ένα κίνδυνο για τρομοκρατική επίθεση  στο έδαφος των ΗΠΑ.

Διαβάζοντας την ιστορία, ήταν αντιφατικό ότι ενώ πέντε εκατομμύρια Ουκρανοί έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας εναντίον των Γερμανών, ταυτόχρονα δεκάδες χιλιάδες άτομα από τα δυτικά τμήματα της Ουκρανίας πολέμησαν στο πλευρό των Γερμανών Ναζί εναντίον των συμπατριωτών τους και των Ρώσων. Ευνόητο είναι ότι η διαπάλη αυτή οξύνθηκε όταν διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση, στα τέλη του 1991. Είχα διαβάσει ότι τέσσερις υπουργοί της κυβέρνησης το 2015 δήλωναν φιλοναζί και μάλιστα ο υπουργός εσωτερικών της χώρας τότε δήλωνε ότι ο Χίτλερ είναι η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα της παγκόσμιας ιστορίας. 

Όταν κατέβηκα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Λβιβ το πρωί, εντύπωση μου έκανε ότι έβλεπα πως γίνονταν έργα σε πολλές γειτονιές. Υπήρχε μια ανοικοδομητική άνθιση στους δρόμους, στις πλατείες, στα κτήρια. Εργάτες και σκαλωσιές παντού. 

Αυτός είναι και  ο λόγος που δεν μπόρεσα να τραβήξω και καλές φωτογραφίες γιατί γίνονταν παντού έργα. Πάντως η πόλη έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την Ουνέσκο με περισσότερα από 2.500 τουριστικά αξιοθέατα. Κτήρια σε χρώματα παστέλ όπως στην βόρεια Ευρώπη και μια αρχιτεκτονική αισθητική που μου θύμιζε πόλεις της Πολωνίας.

Άλλωστε το Λβιβ είναι δίπλα στα σύνορα με την Πολωνία και κάποτε ανήκε σε αυτήν. Γενικώς η πόλη άλλαξε πολλές φορές χέρια και σύνορα. Γερμανοί, Πολωνοί, Ρώσοι και Ουκρανοί κατείχαν την πόλη και της άλλαζαν ονόματα. Λέμπεργκ, Λβουφ,Λβοβ, Λβιβ…Ένα από τα πρώτα της ονόματα ήταν το ελληνολατινικό Leopolis ή Λεοντόπολις γιατί ιδρύθηκε το 1256 από τον πρίγκιπα Δανιήλ της Γαλικίας, περιοχή της δυτικής Ουκρανίας, ο οποίος την ονόμασε έτσι προς τιμήν του γιου του Λέοντος. 

Το Λβιβ διαφοροποιείται θρησκευτικά από την υπόλοιπη Ουκρανία που είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Εδώ υπάρχουν πολλοί ρωμαιοκαθολικοί και είναι το κέντρο της εκκλησίας των Ουνιτών, οι οποίοι υπάγονται στο Βατικανό και αναγνωρίζουν τον Πάπα ως θρησκευτικό τους ηγέτη όμως ακολουθούν το τυπικό της ορθόδοξης εκκλησίας.

Σε όλη την βόρεια Ευρώπη ο χειμώνας είναι πολύ κρύος και ταυτόχρονα πολύ σκοτεινός . Η νύχτα διαρκεί πολλές ώρες, κλείνει τους ανθρώπους μέσα στα σπίτια τους, κλείνει τις ψυχές τους σε μουντές ατραπούς μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσης. Όταν όμως έρχεται η άνοιξη και το καλοκαίρι, ο καιρός γλυκαίνει, η μέρα μεγαλώνει και η νύχτα τείνει να εξαφανιστεί. Αυτό το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως οι Βορειοευρωπαίοι το γιορτάζουν έντονα. Εδώ στην Ουκρανία γιορτάζουν την Νύχτα “Κουπάλα”. Οι παραδοσιακοί εορτασμοί περιλαμβάνουν τραγούδι και χορό καθώς και φωτιές και θυμίζουν την ελληνική γιορτή του Κλήδονα που έχει παγανιστικές ρίζες. Πηδώντας τις φωτιές πιστεύουν ότι θα εξαγνιστούν από τη μαυρίλα του χειμώνα και το κακό και θα έχουν καλή υγεία. Όμορφα πολύχρωμα στεφάνια, πλεγμένα με μεράκι κυριαρχούν στο σκηνικό. Τα κορίτσια πετούν τα στεφάνια στο νερό ενώ τα αγόρια πηδούν να τα πιάσουν για να τις εντυπωσιάσουν.

Περνώντας λοιπόν έξω από ένα ναό είδα κόσμο μαζεμένο. Αρκετές γυναίκες και παιδιά που πουλούσαν στεφάνια που είχαν φτιάξει με τα χέρια τους. Ήταν παρατεταγμένοι σε σειρά, τα πρόσωπά τους σκληρά αλλά καθαρά. Άνθρωποι ανεξοικείωτοι με τον φωτογραφικό φακό, πόζαραν με μια συστολή, άνθρωποι του μόχθου με ταλαιπωρημένα χέρια που τα απλώνουν για  να δείξουν τα στεφάνια που έχουν οι ίδιοι φτιάξει ελπίζοντας ότι οι πιστοί που μπαίνουν στην εκκλησία θα τα αγοράσουν για να τους δώσουν λίγα γρίβνα που προφανώς τα έχουν μεγάλη ανάγκη.

Πάντως η πόλη χαρακτηρίζεται μια από τις πιο ” cool ” και “value for money” πόλεις της Ευρώπης δηλαδή μια πόλη που περνάς καλά και πολύ οικονομικά. Είναι γεμάτη καφέ, μπαρ, εστιατόρια, μπυραρίες με όμορφα διαμορφωμένους χώρους που προσφέρουν προϊόντα ποιότητας και πολύ χαμηλές τιμές σε σχέση με τον μέσο όρο μιας ευρωπαϊκής πόλης.

Τριγυρίζοντας όμως στο Λβιβ, δίπλα στα στιλάτα καφέ και εστιατόρια, είδα και ανθρώπους που έψαχναν στα σκουπίδια για φαγητό, αντανάκλαση του όχι και τόσο ομαλού περάσματος από τον προστατευτισμό της Σοβιετικής δημοκρατίας στην κοινωνία της ελεύθερης αγοράς.

Πιο κει, η εντυπωσιακή Όπερα της πόλης, ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του Λβιβ. Κόσμος δίπλα στο σιντριβάνι στήνεται για να φωτογραφηθεί. Στη μέση της πλατείας ξεχωρίζει ένα κινούμενο καρότσι με σουβενίρ. Εδώ πρωταγωνιστούν τα χαρτιά υγείας με το πρόσωπο του Βλαδίμηρου Πούτιν, όπως και στο Κίεβο. Απλώς εδώ υπάρχουν και χαλιά εξώπορτας για όσους θέλουν να σκουπίσουν τα παπούτσια τους στο πρόσωπο του Ρώσου ηγέτη.

Ο αντιρωσισμός και ουκρανικός εθνικισμός έχει παράδοση στην περιοχή από την εποχή του Στεπάν Μπαντέρα που ήταν πολιτικός από την δυτική Ουκρανία, θεωρητικός του ουκρανικού εθνικισμού και συνεργάτης των Ναζί κατά τον Β παγκόσμιο πόλεμο. Σημειωτέον, ο Μπαντέρα μέχρι το 2014 θεωρούνταν εγκληματίας πολέμου και από τότε και μετά, Εθνικός ήρωας.

 Πέρασα τις τελευταίες ώρες της επίσκεψής μου στο Λβιβ μπαινοβγαίνοντας από εστιατόρια σε καφέ, γοητευμένος από τις “μικρές αμαρτίες” που η πόλη προσφέρει. Τελευταία μικρή στάση για ένα καφέ στη χόβολη με ένα υπέροχο συνοδευτικό γλυκό οργανώνοντας το πέρασμα μου στον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού μου, το Μινσκ της Λευκορωσίας. 

Βαγγέλης Πρωτόπαπας

ΜΟΥΣΙΚΟΣ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ Γεννήθηκα στην Αθήνα και έκανα τις πρώτες μου εξερευνήσεις λίγα χιλιόμετρα απ ότο κέντρο, στα βράχια και στις σπηλιές των Τουρκοβουνίων. Δυνατές παιδικές καλοκαιρινές εμπειρίες στην Τήνο και στα Θερμιά, τόποι καταγωγής μου. Στο Ρέθυμνο σπούδασα Παιδαγωγικά και μετά στο Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών. Ακολούθησαν αρκετά χρόνια μουσικές σπουδές και το 2002 ξεκίνησα τη διδακτορική μου διατριβή στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής της Αθήνας, μια έρευνα γύρω από τις μουσικές προτιμήσεις των μαθητών του Δημοτικού που ολοκλήρωσα το 2009. Εργάζομαι ως μουσικός και ως δάσκαλος στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχω αξιωθεί να ταξιδέψω, μέχρι στιγμής, σε περισσότερες από 65 χώρες και ελπίζω να ταξιδέψω και στις υπόλοιπες μέχρι να φύγω.

Σχετικά Άρθρα

Back to top button