Οι πρωτεύουσες και οι μεγαλουπόλεις κάθε χώρας μπορούν να ικανοποιούν διαρκώς τα κάθε είδους ενδιαφέροντα των επισκεπτών τους. Συνήθως όμως δεν αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της καθημερινής ζωής των κατοίκων των χωρών τους. Ίσως διότι από λίγο έως πολύ έχουν διεθνοποιηθεί και οι κεντρικοί τουλάχιστον δρόμοι τους δεν διαφοροποιούνται, σχεδόν ούτε ως εικόνα, με εξαίρεση τα τοπικά μνημεία ή τα ιστορικά τους κτίρια. Με αυτές τις σκέψεις επέλεξα για την 4ημερη παραμονή μου στη Σκωτία ένα ταξίδι στο Isle of Skye και στα Highlands.
Έφτασα στη Γλασκώβη από το Λονδίνο, μετά από 4,5 ώρες ταξιδιού, με τρένο. Με υποδέχεται ο Νίκος, φίλος αγαπητός από παλιά και μόνιμος πλέον κάτοικος της πόλης. Περπατούμε για λίγη ώρα στο γεμάτο από μεγάλους πεζόδρομους κέντρο της πόλης, στην κεντρική πλατεία του Γεωργίου III, όπου δεσπόζει το Δημoτικό Μέγαρο και πλήθος αγαλμάτων ποιητών, επιστημόνων και πολιτικών (R. Burns, T. Campbell, J. Watt, T. Graham κ.α.) με κυρίαρχο αυτό του συγγραφέα Walter Scott που με τις ιστορικές νουβέλες του (Ιβανόης) διάνθισε την παιδική και εφηβική μας φαντασία μέσα από τους θρύλους και τους μύθους της Αγγλίας και της Σκωτίας.
Στο κέντρο της πόλης, μπροστά από το μουσείο σύγχρονης τέχνης στον πεζοδρόμιο της Queen Street, βρίσκεται το άγαλμα του έφιππου Δούκα του Wellington, νικητή του Ναπολέοντα στο Βατερλώ, στου οποίου το κεφάλι έχει προστεθεί ο χαρακτηριστικός πορτοκαλί κώνος σήμανσης κυκλοφορίας. Μολονότι οι αρχές τον αφαιρούσαν, ο κώνος επανατοποθετούνταν ως δια μαγείας στο κεφάλι του Δούκα για να παραμείνει πλέον εκεί, επιβεβαιώνοντας το κεντρικό σύνθημα σε τοίχους της πόλης «People makes Glasgow – Ο λαός φτιάχνει τη Γλασκώβη».
Την επόμενη ημέρα ξεκίνησε το ταξίδι μου προς τα βόρεια, με προορισμό το νησί Isle of Skye. Γρήγορα κατάλαβα το λάθος μου, όχι ως προς τον προορισμό αλλά ως προς την επιλογή του τρόπου να φθάσω εκεί, δηλαδή μέσω ενός 3ήμερου οργανωμένου ταξιδιού με το mini bus τοπικού τουριστικού πρακτορείου. Έτσι περιορίστηκα στη γνωριμία μου με τα τοπία της Σκωτίας, στις ατέλειωτες και πραγματικά υπέροχες διαδρομές προς στο νησί, αλλά και μέσα σ’ αυτό και στη συνέχεια στα Highlands. Η πληροφόρηση από τον οδηγό – ξεναγό ήταν ελάχιστη και οι στάσεις αφορούσαν κυρίως σημεία αγορών για τουρίστες. Η Σκωτία, εκτός των άλλων – και είναι πολλά – αποτελεί μεγάλο τουριστικό προορισμό για ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο που θέλουν να «ζήσουν τον μύθο της».
Η πρώτη στάση είναι στο Luss ένα μικρό χωριό στη δυτική όχθη της Loch Lomond, της μεγαλύτερης σε έκταση λίμνης με γλυκό νερό στη Σκωτία. Loch είναι η λίμνη ή και το φιόρδ στην τοπική γλώσσα (Gaelic). Από εδώ και επάνω όλες οι επιγραφές είναι δίγλωσσες. Η περιοχή είναι πολύ τουριστική, άλλωστε αποτελεί το νοτιότερο άκρο ενός Εθνικού πάρκου, οι δρόμοι όμως έχουν αρχίσει να με προϊδεάζουν για το οδικό δίκτυο της χώρας τουλάχιστον στη δυτική της πλευρά. Το πλάτος τους είναι στενότερο από την παλιά εθνική οδό Αθηνών – Θεσσαλονίκης στα χειρότερά της σημεία.
Το τοπίο αλλάζει απότομα καθώς περνάμε την περιοχή Glencoe (Glen, είναι η κοιλάδα στην τοπική γλώσσα). Γίνεται άγρια επιβλητικό με δύο κυρίαρχα στοιχεία: την πέτρα και το νερό. Τα βουνά είναι γυμνά από δένδρα, καλύπτονται με χαμηλή βλάστηση κάτι ανάμεσα σε ρείκια και τύρφη ενώ ατέλειωτα ρυάκια νερού δημιουργούν στην επιφάνειά τους «νεροφαγιές» που ενώνονται σε μεγαλύτερες κοίτες με καταρράκτες, πριν καταλήξουν στις αναρίθμητες λίμνες. Τα χαμηλά σκούρα σύννεφα και το ομιχλώδες, γεμάτο υγρασία περιβάλλον, κάνουν ακόμη πιο άγριο το τοπίο που θα με συνοδεύει στο μεγαλύτερο κομμάτι της επίσκεψής μου στη Σκωτία. Εδώ στο απόκοσμο τοπίο του Gleoncoe, το 1692, έγινε μια από τις μεγαλύτερες σφαγές στην ιστορία της χώρας όταν στρατιώτες του William III, βασιλιά της Αγγλίας, κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας τους από την τοπική οικογένεια (clan) των McDonald, ξεκλήρισαν τους οικοδεσπότες τους.
Η διαδρομή συνεχίζει δίπλα σε φιόρδ προς το τουριστικό Fort William και λίγο αργότερα συναντάμε τη βραχονησίδα Eilean Donan, επάνω στην οποία είναι κτισμένο ένα από τα πολλά κάστρα της χώρας. Το κάστρο αυτό καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του κινήματος των Ιακωβιτών (1745) της τελευταίας δηλαδή ένοπλης σύρραξης μεταξύ Σκώτων και Άγγλων που κατέληξε με τη σφαγή πολλών τοπικών φατριών. Ανακατασκευάστηκε το 1932 και έγινε επισκέψιμο από το 1955.
Περνώντας στο Skye (Eilean a’ Cheò στα Gaelic), μέσω της γέφυρας που το ενώνει από το 1995 με την ηπειρωτική Σκωτία, το τοπίο γίνεται ακόμη πιο σκληρό και η γη ακόμη πιο αραιοκατοικημένη. Περνάμε ανάμεσα σε πετρώδη βουνά, ποτάμια με καταρράκτες, απόκρημνες ακτές και ατέλειωτα λιβάδια, με ποώδη βλάστηση, όπου βόσκουν διάσπαρτα δεκάδες πρόβατα που από μακριά μοιάζουν με άσπρες μπαλίτσες που στηρίζονται σε 4 σπιρτόξυλα. Τα κτίρια εδώ, σε αντίθεση με την Αγγλία όπου κυριαρχεί το κόκκινο τούβλο, είναι όλα άσπρα αλλά οι οικισμοί είναι σπάνιοι και μικροί και τα σπίτια μοναχικά.
Λίγο πριν από το Portree, το κεφαλοχώρι του νησιού (2500 κάτοικοι), συναντάμε τις απόκρημνες ακτές Kilt Rock και τον καταρράκτη Mealt Falls που χύνεται απ’ ευθείας στη …. θάλασσα. Δεν ξέρω τι είναι περισσότερο καθηλωτικό: το να είσαι στην άκρη του γκρεμού και να κοιτάς κάπου εκεί κάτω τη θάλασσα ή να είσαι στη θάλασσα και να κοιτάς κάπου εκεί επάνω τη στεριά.
Φτάνουμε στο Portree και στο ξενοδοχείο με περιμένει μια έκπληξη: «Μπες αν τολμάς», με προειδοποιεί η πινακίδα στην είσοδο συνοδευόμενη από το χέρι ενός ανθρώπινου σκελετού. Η πόρτα ανοίγει και βγαίνουν τρέχοντας η «νεκρή νύφη» του Tim Burton και από πίσω της ο … Φρανκενστάϊν, αμφότεροι ύψους περίπου 1,40. “Halloween”, προλαβαίνω να σκεφτώ μέσα στην τρομάρα μου.
Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά πάνω από ένα μικρό λιμάνι και αποτελεί το πνευματικό κέντρο του νησιού, άλλωστε διαθέτει και το μοναδικό του γυμνάσιο. Ταυτόχρονα είναι πολύ τουριστικό και το χαρακτηριστικό του είναι τα έντονα χρωματισμένα σπίτια. Το φαγητό, τόσο στις pub όσο και στο μικρό εστιατόριο του ξενοδοχείου, ήταν από τα νοστιμότερα που έχω δοκιμάσει στη Μ. Βρετανία. Φυσικά, δοκίμασα την παραδοσιακή Cullen Skink (ψαρόσουπα μπακαλιάρου με πατάτες, πράσο και …. κρέμα γάλακτος) και το ευρύτερα γνωστό Haggis (βραστό στομάχι προβάτου γεμιστό με τα εντόσθιά του). Έτσι είναι, κάθε τόπος αναπτύσσει τη μαγειρική του με αυτά που παράγει.
Το επόμενο πρωί ξεκινήσαμε για το βόρειο άκρο του νησιού (Trotternish) και προορισμό το Uig που είναι μικρός οικισμός και λιμάνι στον ομώνυμο κόλπο. Η διαδρομή γίνεται τώρα περισσότερο βραχώδης και οι δρόμοι απελπιστικά στενοί. Σ΄ αυτό το απομονωμένο μέρος, όπως και σε πολλά τμήματα του νησιού, δεν λειτουργούν τα κινητά τηλέφωνα. Περνάμε δίπλα από εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς (Old Man of Storr, Quiraing) αλλά ο οδηγός μας βιάζεται να μας πάει εκεί που η τουριστική του σύμβαση έχει στοχεύσει: το αποστακτήριο whisky Talisker και μια φάρμα για να δούμε από κοντά το περίφημο μαύρο πρόβατο (Hebridean sheep) ή μάλλον τα πλεκτά που φτιάχνουν από το μαλλί του. Τα ζωντανά ούτως ή άλλως απουσιάζουν, βόσκοντας ελεύθερα και αμέριμνα, στα απέραντα λιβάδια και στους λόφους ώσπου να περάσει το κρύο και να τα κουρέψουν.
Η επίσκεψη στο Talisker μας έχει ήδη κατεβάσει στο μέσο του νησιού προς την πλευρά του Ατλαντικού, απ’ όπου διασχίζοντας την κοιλάδα Sligachan και ανάμεσα στην επιβλητική οροσειρά Cuillins (τόπο συνάθροισης ορειβατών και πεζοπόρων απ’ όλο τον κόσμο) επιστρέψαμε στο Portree.
Η επόμενη μέρα είχε ως προορισμό τα Highlands και φυσικά τη στάση στο Fort Augustus, το χωριό στην άκρη του περιβόητου Loch Ness με τα σκοτεινά γλυκά νερά και τα 300 μέτρα βάθος . Ο οικισμός είναι όμορφος, όπως και το τοπίο τριγύρω με τα φθινοπωρινά χρώματα των δένδρων και το ψιλόβροχο. Χρειάζεται όμως ν’ απομονωθώ από το άκρως τουριστικό κλίμα που επικρατεί επάνω στο καραβάκι που μας κάνει βόλτα στη λίμνη, ώστε να χαρώ την όμορφη φύση της. Με συνεφέρει η φωνή του τοπικού ξεναγού που με δραματικούς τόνους, κραυγάζοντας και μουγκρίζοντας διηγείται τους θρύλους για τη Nessie. Βγάζω μια selfie και τη στέλνω σε φίλους ως τεκμήριο της ύπαρξης του «τέρατος» της λίμνης. Η Σκωτία είναι όμορφη και γίνεται ομορφότερη όταν τελειώνουν οι μύθοι των παιδικών σου χρόνων.
Μια τελευταία στάση στο γραφικό Pitlochry που είναι βγαλμένο από το παρελθόν (Βικτωριανή περίοδος) πριν ολοκληρωθεί, κάτω από το κάστρο του Ενδιμβούργου, η τριήμερη εκδρομή στο Isle of Skye. Μία ώρα αργότερα, στο σιδηροδρομικό σταθμό της Γλασκώβης, ρίχνομαι εξαντλημένος στην αγκαλιά των δίδυμων δωδεκάχρονων θυγατέρων του φίλου μου του Νίκου. Το βράδυ παίζουν για χάρη μου βιολί και πιάνο και μου χαρίζουν ένα βιβλίο αφιερωμένο εμμέσως στα 100+ κιλά μου: «Υπέροχες σαλάτες».
Τις φιλώ με την υπόσχεση ότι θα ξαναπάω, για να περπατήσουμε μαζί στα άγρια βουνά, δίπλα στις σκοτεινές λίμνες και τους καταρράκτες, με τις νεράιδες και τα ξωτικά της δικιάς μας φαντασίας, στο ομιχλώδες νησί του Skye.
