FeaturedTravel StoriesΚόσμος

Ιερουσαλήμ: Μια πόλη που ανήκει σε όλους, αλλά δεν κέρδισε κανείς (video)

Υπάρχουν κάποιες πόλεις στον κόσμο που όταν αρχίζεις να γράφεις για αυτές, είναι σίγουρο ότι δεν θα μπορέσεις να αποδόσεις ούτε στο ελάχιστο αυτό που πραγματικά είναι. Μια τέτοια πόλη είναι η Ιερουσαλήμ. Μια μοναδική πόλη. Το μόνο λοιπόν που απομένει, είναι να μεταφέρει κανείς τη δική του ματιά και μόνο.

Η Ιερουσαλήμ δε έχει μόνο μακρά θρησκευτική ιστορία. Είναι άρρητα δεμένη μαζί της και κάθε πολιτική και πολεμική διαμάχη που σχετίζεται με την Μέση Ανατολή από τους προϊστορικούς χρόνους ακόμη, όπως αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη. Χαναναίοι, Αιγύπτιοι, Φιλισταίοι (απ΄ όπου πήραν το όνομά τους οι Παλαιστίνιοι), Εβραίοι, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Μαμελούκοι και Σελτζούκοι Τούρκοι, Οθωμανοί, καθολικοί Σταυροφόροι και αποικιοκρατική Ευρώπη του 19ου αιώνα πέρασαν από την πόλη και σημάδεψαν την ιστορία της ως και σήμερα με την ίδρυση του Ισραηλινού κράτους και την αραβο-ισραηλινή σύγκρουση που ακόμη καλά κρατεί. Και τα σημάδια είναι εκεί, ορατά, σχεδόν ζωντανά ακόμη. Μια νύμφη που την διεκδίκησαν όλοι, χωρίς να την κερδίσει κανείς. Παραχώρησε χώρο σε όλους, χωρίς να μπορέσει όμως να τους συμφιλιώσει ποτέ! Αν θέλει κανείς να αισθανθεί στην πράξη πόσο στενά δεμένη είναι η θρησκεία με την πολιτική εξουσία, δεν έχει παρά να επισκεφτεί την Ιερουσαλήμ.

Βρέθηκα στην Ιερουσαλήμ την Μεγάλη Παρασκευή και ταυτόχρονα παραμονή του Εβραϊκού Πάσχα. Περνώντας τα σύνορα από την γέφυρα Χουσεΐν της Ιορδανίας, απ΄ όπου περνάνε κυρίως οι Παλαιστίνιοι και λιγότερο οι τουρίστες, είχα πίσω μου μια εξάωρη διαδικασία ελέγχου ανακριτικού χαρακτήρα στα σύνορα, κάτι που με προϊδέαζε για τα αυστηρά και σκληρά μέτρα ασφαλείας που θα συναντούσα στην πόλη. Η παρουσία τόσων πολλών ανδρών και γυναικών αστυνομικών με αυτόματα όπλα και περίστροφα ήταν κάτι παραπάνω από αισθητή, ήταν κυρίαρχη. Ήδη από τα σύνορα αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε περιοχή κρίσης, όπου οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας δεν το κρύβουν, το κραυγάζουν σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, σε κάθε τους εκδήλωση: Εδώ κουμάντο κάνουμε εμείς!

Λόγω του εβραϊκού Πάσχα ο εβραϊκός τομέας της σύγχρονης πόλης ήταν παντελώς έρημος. Κυκλοφορούσαν μόνο ταξί και πολλοί, μα πάρα πολλοί Υπερορθόδοξοι Εβραίοι με τα χαρακτηριστικά μαύρα κουστούμια, άσπρα πουκάμισα, τις μπούκλες και τα μαύρα καπέλα. Ελάχιστες γυναίκες, ντυμένες όσο πιο συντηρητικά μπορείτε να φανταστείτε, με μακριές φούστες, ίσια παπούτσια και περούκες που πήγαιναν ή επέστρεφαν από τις συναγωγές Νόμιζα ότι βρίσκομαι σε σκηνικό χολιγουντιανής ταινίας του εβραϊκού λόμπυ. Δύο μέρες ως το βράδυ του Σαββάτου το ίδιο σκηνικό. Καμιά συγκοινωνία, κλειστά μαγαζιά, μια ερημιά στην μοντέρνα πόλη που ζει ο εβραϊκός πληθυσμός που κατά τα άλλα διαθέτει αστικές και συγκοινωνιακές δομές αντίστοιχες με τις κεντροευρωπαϊκές. Τις ημέρες που δεν γιορτάζονται εβραϊκές γιορτές είναι γεμάτη με κόσμο, με καφέ, εστιατόρια, ξενοδοχεία, πλανόδιους καλλιτέχνες, γκαλερί και καταστήματα.

Το λεωφορείο που μας έφερε από τα σύνορα, μας άφησε στο αραβικό τμήμα της σύγχρονης πόλης, έξω από την Πύλη της Δαμασκού, μία από της πύλες στην παλιά πόλη που περιβάλλεται από τα Τείχη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Ευτυχώς, γιατί τελικά μόνο στα εκεί πρόχειρα αραβικά κεμπαμπτζίδικα ήταν δυνατόν να βρει κανείς κάτι για φαγητό. Φαλάφελ, σαλάτες, χούμους και άλλα αραβικά εδέσματα. Οι Άραβες δεν γιόρταζαν κάτι. Εκεί η ζωή κυλούσε κανονικά, μόνο που ήταν αισθητά υποβαθμισμένο αυτό το τμήμα της πόλης. Μια άλλη πόλη μέσα στην ίδια πόλη. Αυτό θα το διαπίστωνα στη συνέχεια συνεχώς.

Ήταν ήδη βραδάκι και κινήσαμε για την παλιά πόλη. Μέσα στην «σουκ» (αγορά-παζάρι) με τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια, με τα άπειρα μικρά, πολύ μικρά μαγαζιά με σουβενίρ, εκκλησιαστικά είδη, ρούχα – κινέζικης κατασκευής επί τω πλείστων- παλαιστινιακά κεραμικά και εργόχειρα, εδέσματα, αραβικά γλυκά, μπαχαρικά και ότι βάζει ο νους στο άκουσμα παζαριών της Ανατολής, ψάξαμε για τον χριστιανικό τομέα και τον Ναό της Αναστάσεως, μια και σε λίγο θα ήταν η περιφορά του Επιταφίου. Νομίζαμε…

Οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα, αλλά η ισραηλινή αστυνομία εμπόδιζε την είσοδο στο Ναό. Θα είναι πολύς ο κόσμος, σκέφτηκα. Πολλοί Έλληνες ανάμεσα στους συγκεντρωμένους περίμεναν επίσης και τηλεοπτικά συνεργεία. Λίγο αργότερα τα κιγκλιδώματα υποχώρησαν και προχωρήσαμε. Φτάσαμε στο προαύλιο και, ναι ο κόσμος ήταν αρκετός, αλλά όχι τόσος που να δικαιολογεί την ελεγχόμενη εισροή των προσκυνητών και τουριστών από την αστυνομία.

Αυτό που αντικρίζει κανείς στρίβοντας σε ένα από τα στενά δρομάκια με τα σουβενίρ, έτσι ξαφνικά, είναι ένα τεράστιο κτίριο- Ναό και ένα μεγάλο ευρύχωρο προαύλιο, όπου στέκονται άνθρωποι από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης με ενδυμασίες σχεδόν εξωτικές, κυρίως αυτές των αφρικανών προσκυνητών. Οι άνδρες φορούσαν ειδικά για το προσκύνημα άσπρο κουστούμι και είχαν ένα ύφασμα γάζα τυλιγμένο γύρω τους και μια λεπτή κορδέλα από φοίνικα στο κεφάλι που παρέπεμπε στον Ιησού. Το ίδιο άσπρο αραχνοΰφαντο ύφασμα φορούσαν και γυναίκες, Οι περισσότεροι ήταν από την Ερυθραία, μου είπαν. Φαίνονταν καθαρά ότι έκανα ένα ταξίδι-«τάμα».

Μπήκαμε στον Ναό περιμένοντας να αντικρύσουμε κάποια τελετουργία Μ. Παρασκευής. Μάταια. Ο Ναός της Αναστάσεως δεν είναι ένας Ναός. Είναι ένα σύμπλεγμα Ναών ή καλύτερα ένα σύμπλεγμα από παρεκκλήσια μοιρασμένα στα έξι χριστιανικά δόγματα, όλα χτισμένα πάνω στον βράχο του Γολγοθά. Κάθε χριστιανικό παρακλάδι διεκδικεί σε μια στάλα γης- με τον Τάφο του Χριστού στο κέντρο- μια θεσούλα, μια γωνιά, μια παρουσία που θα υπογραμμίζει και νομιμοποιεί την ύπαρξή του. Οι διαμάχες τους ανά τους αιώνες πλανώνται στον αέρα ακόμη και σήμερα. Το οθωμανικό φιρμάνι του 1852 όρισε ως και σήμερα τα σχετικά με την επιτήρηση του Ναού που μοιράζεται στους Αρμενίους, στους Έλληνες, στους Κόπτες, στους Ρωμαιοκαθολικούς, στους Αιθίοπες και στους Σύριους. Ένα «ουδέτερος» μουσουλμάνος κρατάει ωστόσο τα κλειδιά του Ναού και ανοίγει καθημερινά την πόρτα. Πόσο ενδεικτικό το ιστορικό και καθεστώς επιτήρησης του πιο πολυσυλλεκτικού χριστιανικού Ναού στον κόσμο που ωστόσο δεν αποπνέει ομόνοια και ειρήνη.

Η Μέκκα του Χριστιανισμού ήταν γύρω από τον ναΐσκο του Τάφου του Ιησού -μέσα στο σύμπλεγμα ναών που περιέγραψα- ασφυκτικά γεμάτη από πιστούς και στο υπόλοιπο κτίριο δεν κυκλοφορούσαν, παρά ελάχιστοι. Περιφορά Επιταφίου δεν υπάρχει, αφού ο Τάφος βρίσκεται εκεί. Αυτό που υπάρχει καταφανώς είναι μια εκδήλωση θρησκοληψίας και μια ευφορία κυρίως από το αφρικανικό και ρωσικό χριστιανικό στοιχείο που εκφράζεται με σέλφι, πολλά σέλφι και πολλές φωτογραφίες σαν σε πανηγύρι. Δεν σήκωσα τη μηχανή ούτε για πλάκα. Σοκαριστικό. Είχα την εντύπωση ότι βρίσκομαι σε διεθνές πολύχρωμο φεστιβάλ χωρίς μουσική. Για θρησκευτική πνευματικότητα και κατάνυξη ούτε λόγος. Ούτε έναν ύμνο δεν άκουσα εκείνη την ημέρα, εκτός από διακριτική ακολουθία των Κοπτών που έψελναν σιγανά στη δική τους γωνιά, στο πίσω μέρος του Πανάγιου Τάφου. Ανεβαίνοντας κάποια σκαλιά βρίσκεται κανείς – πάντα μέσα στο ίδιο κτηριακό σύμπλεγμα- στον Ναό που χτίστηκε στο σημείο Σταύρωσης του Γολγοθά.

Το ίδιο συνονθύλευμα πιστών με πανηγυριώτικη διάθεση να περιφέρονται και το βράδυ της Ανάστασης. Μόνο που τότε παρέλασαν όλοι οι Πατριάρχες ή αντιπροσωπίες τους (εκτός εκπροσώπων των ρωμαιοκαθολικών): Ρωσίας, Αρμενίας, Κοπτών, Ιεροσολύμων, Αιθιοπίας, Συρίας. Απλά παρέλασαν ο ένας πίσω από τον άλλον και γύρω από τον Πανάγιο Τάφο με τα εξαπτέρυγα και αυτό ήταν όλο. Αν ήμουν ντιζάινερ ή μετρ της υψηλής ραπτικής θα πήγαινα εκεί μόνο και μόνο για να εμπνευστώ κυρίως από τις πάρα πολλές παραλλαγές των καπέλων, σκέφτηκα. Ιδιαίτερη χλιδή; Όχι δεν ήταν αισθητή, παρόλα αυτά.

Και όσο περίμεναν οι παρευρισκόμενοι για το «Δεύτε λάβετε Φώς», τόσο περνούσε η ώρα. Μια ατέρμονη αναμονή στα μουγκά. Εκεί κατά τις 1.30 τα μεσάνυχτα ακούστηκε επιτέλους και ένα »Χριστός Ανέστη». Και τότε άρχισε κάποιος να το φωνάζει και πλήθος πιστών της ρωσικής εκκλησίας να απαντά με την γνωστή προφορά, σαν σε σύνθημα. Η Ρώσοι πιστοί είχαν κάνει, θα έλεγε κανείς εσκεμμένα, αισθητή την παρουσία τους. Λαμπάδες δεν επιτρέπονταν. Αποχωρήσαμε.

Τα σοκάκια της σουκ, ερημικά, τα μαγαζάκια κλειστά από νωρίς, σκηνικό θρίλερ. Μου έρχονταν στο νου ταινίες τρόμου.

Την επόμενη μέρα επισκεφτήκαμε το Τείχος των Δακρύων, ότι απέμεινε από τον Ναό που είχε χτιστεί για τη φύλαξη της Κιβωτού της Διαθήκης. Ο ιερότερος τόπος προσκυνήματος για τους Εβραίους, η εβραϊκή Μέκκα… Όταν δεν ακούγονται ψαλμοί ακούγεται ένα βουητό, σαν βούισμα από μελίσσι, από όσους προσεύχονται κοιτώντας το εναπομείναν Τείχος. Αποκλειστικά άντρες και σχεδόν στο σύνολό τους Υπερορθόδοξοι Εβραίοι με τις γνωστές πια ενδυμασίες. Οι γυναίκες σε ειδικά διαμορφωμένη εξέδρα παρακολουθούσαν από μακριά. Και τι περίεργο, οι ύμνοι τους και το όλο σκηνικό θύμιζε μουσική εκδήλωση. Ένα ακόμη πανηγύρι, σκέφτηκα. Μόνο που ήταν μονοεθνικό αυτή τη φορά, στην άλλη πλευρά της παλιάς πόλης, στον εβραϊκό τομέα.

Η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ είναι χωρισμένη σε τομείς που θα έλεγε κανείς ότι δεν επικοινωνούν μεταξύ τους: τον εβραϊκό, αρμένικο, χριστιανικό και μουσουλμανικό τομέα. Αισθητός ο πλούτος στο εβραϊκό κομμάτι, με πολλά κτήρια και ιδρύματα από δωρεές επώνυμων πλουσίων Εβραίων της διασποράς και συναγωγές.

Πολύ φτωχότερος ο αρμένικος τομέας, όπου όμως συναντά κανείς μαγαζιά από τεχνίτες, ενώ πιο γειωμένος ο μουσουλμανικός, γεμάτος ζωή, με μαγαζάκια με είδη καθημερνής χρήσης, εδέσματα, μπαχαρικά και άλλα για τσάι και φαγητό στο χέρι. Φτωχική, αλλά γήινη, πολύβουη ατμόσφαιρα.

Στον μουσουλμανικό τομέα κυριαρχεί το Χαραμ ας Σαρίφ (Το Ευγενές Ιερό) με προεξέχων αξιοθέατο το τέμενος Θόλος του Βράχου και το τζαμί Αλ Άκσα (8ου αιώνα), κύριος χώρος ισλαμικής θρησκείας.

Ήταν ο τρίτος τόπος λατρείας που θέλαμε να επισκεφτούμε, αφού σε αυτή την πόλη διεκδικούν από ένα κομμάτι της, οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες. Στην προσπάθειά μας να πλησιάσουμε. πέσαμε πάνω σε δύο εισόδους ελεγχόμενες από ισραηλινούς υπαλλήλους και στρατιώτες που μας διαβεβαίωναν ότι το τέμενος είναι κλειστό, ότι δεν είναι δυνατή η πρόσβασή μας, εκτός αν πληρώναμε είσοδο… Κάτι δεν πήγαινε καλά, αφού βάσει του τουριστικού οδηγού το τέμενος είναι ανοιχτό συγκεκριμένες ώρες και δεν ήμασταν εκτός χρόνου. Τους αγνοήσαμε και, ω, του θαύματος, πλησιάσαμε από ένα πλάγιο πέρασμα και ούτε κλειστό ήταν, ούτε έπρεπε κάτι να πληρώσουμε. Βεβαιωθήκαμε πλέον ότι στην πόλη αυτή παίζεται ένα συνεχές παιχνίδι ανταγωνισμού ακόμη και στα πιο καθημερινά και απλά πράγματα. Ήταν σαφές ότι ήθελαν να αποτρέψουν τη είσοδό μας. Γιατί; Έτσι!

Ο Θόλος του Βράχου αποτελεί το σήμα κατατεθέν της πόλης, με τον χρυσό τρούλο του – δωρεά του βασιλιά της Ιορδανίας Χουσεΐν- είναι μεγαλοπρεπέστατο με ένα εκπληκτικό ευρύχωρο προαύλιο χώρο, όπου βρίσκονται αξιόλογα αρχιτεκτονήματα. Στο σύνολό του αποπνέει μια αρμονία και μια ηρεμία, σαν πολλά δημιουργήματα της υψηλής αραβικής και ισλαμικής Αρχιτεκτονικής. Από τον λοφίσκο, πάνω στο οποίο είναι χτισμένο, βλέπει κανείς όλη την πόλη. Ο Θόλος του Βράχου χτίστηκε το 688-91 από τον Ομεϋάδη χαλίφη Αμπντ Αλ-Μαλίκ με σκοπό να καταδείξει την ανωτερότητα του Ισλάμ και είναι περισσότερο ιερό παρά τζαμί. Το κοσμούν κεραμικά πλακίδια πιστά αντίγραφα περσικών πλακιδίων που προστέθηκαν την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Μέσα δεν επιτράπηκε να μπούμε.

Κατηφορίζοντας μέσα από τον αραβικό τομέα , ήταν καταμεσήμερο και ο ήλιο δυνατός. Ξαφνικά μια φίλη της παρέας μάς προέτρεψε να μπούμε σε ένα κτήριο που είναι πλέον αυστριακός ξενώνας. Μια ατμόσφαιρα από άλλη εποχή. Ένα ακόμη σκηνικό από ταινία της εποχής των αποικιοκρατών της αυτοκρατορικής Ευρώπης αυτή τη φορά. Ήταν κατάλυμα για τους αυστριακούς και αργότερα έγινε κάποια στιγμή θεραπευτήριο. Στους τοίχους των διαδρόμων έβλεπες φωτογραφίες από αυστριακούς Κάιζερ και από την οροφή του ατένιζες -φυσικά με ένα αντίτιμο- τις σκεπές της πολύπαθης πόλης.

Ακόμη και η σύγχρονη πόλη αντανακλά αυτό το πολυεθνικό στοιχείο της. Σε πολλές συνοικίες θα δει κανείς αρχιτεκτονήματα κυρίως του 19 ου αιώνα, χτισμένα από τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης που ανταγωνίζονται για την αρχιτεκτονική και συνεπώς την πολιτική επιρροή στην πόλη. Έτσι ο καθένας εναπόθετε δείγματα της εθνικής του αρχιτεκτονικής.

Κοντά στην παλιά πόλη θα βλέπαμε αργότερα το Γαλλικό Λύκειο, σε άλλο σημείο υπάρχει το American Colony, πολυτελές ξενοδοχείο που χτισμένο το 1865 το επισκέπτονται πλέον τουρίστες για την ατμόσφαιρα από τα παλιά που μεταφέρει, γερμανικοί και αυστριακοί ξενώνες, το ιταλικό Νοσοκομείο και παντού πολλές, μα πάρα πολλές εκκλησίες που ανήκουν σε διάφορα δόγματα των καθολικών. Όλα στέκουν εκεί να θυμίζουν τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις θρησκευτικές και πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης για την άσκηση επιρροής στην πόλη της Ιερουσαλήμ.

Από το Όρος των Ελαιών, απέναντι και ανατολικά από την παλιά πόλη, θα δει κανείς την όλη εικόνα αυτής της πόλης πίσω από ένα μεγάλο εβραϊκό νεκροταφείο. Κάπου εκεί είναι ο πιο σεμνός ναός που είδα, αυτός της Κοιμήσεως της Παναγίας. Εξόφθαλμα επιβλητικός στη βάση του Όρους των Ελαιών βρίσκεται ο ορθόδοξος ρωσικός ναός της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής που με τους επίχρυσους τρούλους ρωσικής αρχιτεκτονικής συναγωνίζεται εμφανώς τον μουσουλμανικό Θόλο του Βράχου. Κατηφορίζοντας θα βρεθεί στο σημείο του Κήπου της Γεσθημανής, όπου διατηρούνται κάποιες γηραιές ελιές. Δίπλα τους η Εκκλησία των Εθνών που χτίστηκε το 1928 με χρήματα 12 κρατών και αποτελεί ότι πιο κακόγουστο είδα αρχιτεκτονικά σε αυτή την πόλη. Αρκεί να σημειώσει κανείς, ότι στις τοιχογραφίες που φιλοδοξούσαν να κοσμήσουν την οροφή, διακρίνονται οι σημαίες των κρατών αυτών, όπως της Γερμανίας, Γαλλίας, USA και άλλων. Ασύλληπτο και δεικτικό.

Άλλωστε το είπα από την αρχή: Όλοι μα όλοι διεκδικούν τη θέση τους σε αυτή την πόλη. Άγαρμπα, απροκάλυπτα, ματαιόδοξα, σχεδόν κυνικά.

https://www.youtube.com/watch?v=MWl2pzVGeEc

Μέσω
Φωτογραφίες, Κείμενο: Mαρία Παπαμίχου

Μαρία Παπαμίχου

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Από παιδί κάθε Ιούνη αποχαιρετούσα τους συμμαθητές και νέους φίλους μου και κάθε Σεπτέμβρη βρισκόμουν σε άλλη τάξη, άλλη πόλη, μια δυο φορές σε άλλη χώρα.Έμαθα από νωρίς να αναζητώ τα κοινά με τον περίγυρό μου, ταξίδεψα, βρέθηκα στην αντίπερα όχθη, γνωρίζοντας τη διάκριση ως παιδί μεταναστών με σκούρα μαλλιά στον όχι πάντα φιλόξενο ευρωπαϊκό Βορρά.Εκπαιδεύτηκα έτσι ασυνείδητα στο να παρατηρώ, κάτι που θα μου χρησίμευε αργότερα στην σύντομη ενασχόλησή μου με τη δημοσιογραφία.Σπούδασα τη γλώσσα και την λογοτεχνία μιας ξένης χώρας, τελειώνοντας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το Τμήμα Γερμανικής και Ελληνικής γλώσσας.Η αναφορά μου στο κοινωνικό σύνολο με οδήγησε και πάλι στην Κολωνία της Γερμανίας,όπου απέκτησα ένα διδακτορικό τίτλο στην Κοινωνική Παιδαγωγική με έμφαση στο μεταναστευτικό και τα ΜΜΕ, όταν κανείς σχεδόν δεν ασχολιόταν ακόμη με το θέμα. Διαπολιτισμικότητα, πολιτικές ασύλου και μετανάστευση σε όλες τις εκφάνσεις της , αλλά κυρίως η κοινή συμβίωση ανθρώπων διαφορετικών πολιτισμών είναι τα θέματα που με απασχολούν και που υπηρέτησα ως τώρα στο βαθμό που μπόρεσα. Η γλώσσα ήταν το κύριο όχημά μου σε αυτή την προσπάθεια. Πριν 4 χρόνια βρέθηκα στην πολυτάραχη Μέση Ανατολή, διδάσκοντας σε ένα πολυπολιτισμικό ακαδημαϊκό περιβάλλον, σε μια χώρα που δημιουργήθηκε από πρόσφυγες για τους πρόσφυγες (κυρίως Παλαιστίνιους, Τσερκέζους από τη Ρωσία και τελευταία Ιρακινούς και Σύριους), στην Ιορδανία. Μεγάλη η πρόκληση. Σήμερα διδάσκω σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας.

Σχετικά Άρθρα

Back to top button